Hoofdstuk 5 : moraalfilosofie
en morele psychologie
1. Inleiding
Wat moeten we doen om een goed leven te leiden?
3 posities in de moraalfilosofie
1. Utilitarisme => moraliteit hangt samen met de gevolgen v/e handeling. hoe meer geluk
een handeling veroorzaakt , hoe groter haar morele kwaliteit
2. Deontologie => moraliteit hangt samen met de intentie die aan de handeling voorafgaat
3. Deugdethiek => moraliteit hangt samen met een goed karakter : een dispositie om op een
goede manier te handelen gecultiveerd tijdens de opvoeding
5.1. Utilitarisme: rekenwerk
The trolley problem (Foot): een moraal filosofisch gedachte-experiment
Overgrote meerderheid trein wisselen
Waarom? Liever 1 man dood dan 5 mannen (verschil in totaal aantal doden)
Deze intuïtie komt overeen met het basisprincipe v/h utilitarisme
Utilitarisme
= de morele waarde v/e handeling wordt bepaald door de som v/h geluk van alle mensen die door de
handeling worden beïnvloed.
Beste handeling = handeling die het grootste aantal mensen gelukkig maakt
Trolley-probleem: meer mensen gelukkig als je de wissel gebruikt vanuit moreel oogpunt
= betere optie
1
Merel Praet
, Samenvatting Wijsbegeerte hoofdstuk 5
Basisprincipes utilitarisme
Maakt deel uit v/h consequentialisme = gebaseerd op de stelling dat de morele waarde v/e handeling
te maken heeft met de gevolgen van die handeling
- De morele waarde v/e handeling hangt specifiek samen met haar nut
Jeremy Bentham : Britse filosoof + grondlegger v/h utilitarisme
Utilitaristisch basisprincipe: “ de maatstaf van goed en kwaad is het grootste geluk voor het grootste
aantal” (The greatest hapiness fort he greatest number)
- Nut = de eigenschap in eender welk object, die de neiging heeft om voordeel, het goede of
geluk te veroorzaken
- Volgens Betham : voordeel , genot, geluk, afwezigheid van lijden = synoniemen
Problemen
Voor utilitaristen => moraliteit gebaseerd op een kosten-batenanalyse
- Niet vanzelfsprekend
- Hoe meet je en vergelijk je geluk, genot, pijn en lijden? Wiens geluk telt? En hoe voorspel je
geluk?
- Bv. Veelbelovende trompettiste geneeskundestudent
- Er is te weinig tijd om een grondige rekensom te maken (zie trolley-scenario)
Verdediging utilitaristen = zelfs in buitengewoon ethische situaties zijn we zelfs in staat om op een
haast instinctieve wijze beslissingen nemen die overeenkomen met de voorspellingen v/h utilitarisme
5.2. Deontologie: de plicht roept
The Fat
Man (Thompson) : één van de vele Trolley-varianten
Basissetting is dezelfde als bij figuur 1
Nu: niet mogelijk om te wisselen maar je kan de “dikke” man van de brug duwen
Antwoord v/d meeste mensen: de dikke man NIET v/d brug duwen hoe komt dit?
Antwoord : deontologie
2
Merel Praet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merel2405. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R65,38. You're not tied to anything after your purchase.
