3. Straftoemeting
De rechtbanken, Hoge Raad voor de Justitie en de
hertekening van het gerechtelijk landschap
Hoge raad voor justitie
Begeleidende vragen bij het deel over de HRJ?
• Wat is het wettelijk kader inzake de Hoge raad voor de Justitie (zowel met
betrekking tot de oprichting als de werking)?
• De Hoge Raad voor de Justitie heeft twee unieke kenmerken, welke zijn dit ?
• Wat zijn de drie kernopdrachten van de Hoge Raad voor de Justitie?
• Uit welke organen bestaat de Hoge Raad voor de Justitie, hoe zijn die organen
samengesteld en wat zijn hun belangrijkste taken?
• Aan welke kritieken op Justitie kwam de oprichting van de Hoge Raad voor de
Justitie tegemoet
Kritieken op justitie (algemeen)
• Partijpolitieke benoemingen
• Gerechtelijke achterstand
• Nood aan responsabilisering van het gerecht → modern management
• Nood aan externe audits
• Nood aan betere opleiding en vorming van magistraten
• Nood aan tijdelijke mandaten voor topmagistraten
• Nood aan een vereenvoudiging van de structuren
• Nood aan meer efficiëntie en productiviteit
• Nood aan meer specialisatie en deskundig
Belangrijkste kritieken op justitie?
1. Partijpolitieke benoemingen in de magistratuur
2. Gerechtelijke achterstand
3. Kostprijs van de rechtshulp
De Hoge Raad voor de Justitie
Hier biedt HRJ een eerste antwoord op
• Octopusakkoord 1998: 3 luiken
1. Reorganisatie van politiediensten
2. Hoge raad voor de justitie (synthesenota)
o Tijdelijk mandaat korpschefs
3. Krachtlijnen inzake hervorming van de gerechtelijke organisatie
(Grond)wettelijk kader
• Artikel 151 (oprichting):
o Hoge raad in de grondwet ingeschreven → volledige onafhankelijkheid
gewaarborgd = heel belangrijk
• Wet van 22 december 1998 → verticale integratie van OM, federaal parket &
raad v/d procureur des konings
• Bijzondere kenmerken (geen enkel ander orgaan in ons land heeft deze):
o Onafhankelijkheid (Sui Generis)
o Niet onder wetgevende, uitvoerende of rechterlijke macht
• Samenstelling commissies: dubbele pariteit in alle interne organen van de raad
1
, 2000: eerste vergadering HRJ
Drie opdrachten: loopbaan, controle en advies
1. Sleutelrol in selectie- en benoemingsbeleid magistratuur (loopbaan)
• Door BAC
2. Extern toezicht op de werking van de rechterlijke orde met in begrip van de
behandeling van klachten (controle)
• Door AOC
3. Adviesverlening met betrekking tot betere werking magistratuur (advies)
• Aan parlement & regering
• Advies wetsvoorstellen & wetsontwerpen → voorbereiding VAOC +
goedkeuring Algemene vergadering
• Geen formeel bindende kracht
Conclusie:
• Oprichting Hoge raad voor de Justitie kwam tegemoet aan volgende kritieken:
o Objectiveren van benoemingen en bevorderingen
o Invoeren van externe controle op werking rechterlijke organisatie
• Vertrouwen burgers in justitie blijft laag
Onafhankelijkheid
HRJ: verankerd in de grondwet
• Valt niet onder de uitvoerende macht
• Valt niet onder de wetgevende macht
• Valt niet onder de rechterlijke macht
HRJ = INSTELLING “SUI GENERIS” (enig in zijn soort)
• Daarnaast nog een bijzonder kenmerk: dubbele pariteit (zie verder)
• HRJ vormt de eerste externe controle op magistratuur
Samenstelling
Hoge raad voor de justitie
Algemene vergadering (44 leden)
Bureau (4 leden)
VBAC (28 leden) VAOC (16 leden)
BAC (14 leden) AOC (8 leden)
CND (14 leden) CAE (8 leden)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R147,40. You're not tied to anything after your purchase.