Dit is een samenvatting van het vak Klinisch Werkveld & Organisatie, gegeven door Annemieke van Straaten. Er is letterlijk meegetypt met de hoorcolleges en dit is aangevuld met de literatuur van het boek en de artikelen. Het twee college ontbreekt . uitval van een docent, deze werd gedeeltelijk ing...
Alle hoofdstukken die nodig waren voor het tentamen
October 31, 2023
73
2022/2023
Summary
Subjects
echelon
poh ggz
basis ggz
specialistische ggz
slaapcentrum
psychose
medische psychologie
zorgstelsel
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
More summaries for
Organisatie van zorg
All for this textbook (2)
Written for
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Psychologie
Klinisch werkveld en organisatie (P_BKLWORG)
All documents for this subject (6)
Seller
Follow
davyhickmann
Reviews received
Content preview
Week 1
Lecture 1 + Hoofdstuk 3 + Vektis Zorgthermometer Inzicht in de GGZ 2017
De gezondheidszorg valt onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze verdeelt
het zorgstelsel grofweg op in vier delen:
- Cure (curatie): Deze is vooral gericht op de curatieve zorg, het genezen en behandelen van
chronisch lichamelijke aandoeningen.
- Care (verpleging): Deze sector is vooral gericht op het zorg bieden, zoals in de verpleging of bij
ouderen zorg. Ook de gehandicaptenzorg valt hier onder.
- GGZ
- Maatschappelijke zorg: Doet vooral aan opvang van mensen die niet direct een dak boven hun
hoofd hebben. De kerntaak is het bieden van een tijdelijk verblijf, gekoppeld aan het begeleiden of
verhelpen van een crisis. Het doel is om ook deze mensen zoveel mogelijk bij de samenleving te
betrekken.
Verder wordt de zorg nog onderverdeeld in intramurale en extramurale zorg. Intramurale zorg is de
zorg vanuit een instelling met het opnemen, verzorgen en verplegen van patiënten. Extramurale zorg
is zorg dat aangeboden wordt buiten bepaalde instellingen, zoals de tandarts en de fysiotherapeut.
Dit kan ook ambulante zorg zijn, zorg vanuit huis.
De overheid ziet ook een grote rol weggelegd voor wijkverpleegkundige voor kwalitatieve zorg,
zodat mensen langer thuis kunnen blijven wonen.
De E-health is de toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en
gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren. Dit is geen specifieke sector binnen de
gezondheidszorg, maar het is vooral handig in de communicatie:
- Communicatie tussen zorgverleners
- Communicatie tussen patiënten
- Communicatie tussen zorgverleners en patiënten, in beide richtingen.
- Mantelzorgers
- Communicatie met anderen, zoals de gemeente.
Het voordeel hiervan is dat het zorgproces niet van oorsprong alleen bij de zorgverlener ligt, maar nu
ook meer bij de patiënt.
Verder bestaan er nog woon-zorgcomplexen (wozoco`s), dit is een complex waar met name ouderen
kunnen wonen en de beschikking hebben over bepaalde zorg. De bewoners kunnen desgewenst een
beroep doen op de beschikbare zorg binnen het complex.
De GGZ biedt zorg aan mensen met psychische aandoeningen. Ook wordt er gedaan aan het
behandelen en genezen van psychische aandoeningen. Er wordt geprobeerd om mensen met een
psychische aandoening weer deel te laten nemen in de samenleving.
Een groter budget voor de GGZ zou fijn zijn, maar dit kan niet ongelimiteerd zijn. Hier moeten keuzes
in gemaakt worden. Er is een beperkt budget dat zo goed mogelijk ingezet moet worden.
Tot nu toe kunnen vooral mensen met een stoornis volgens de DSM terecht in dit systeem. Het
systeem is niet geschikt voor eenzaamheid of te weinig zelfvertrouwen.
Ongeveer een kwart van de bevolking zou voldoen aan een DSM diagnose per jaar. Ongeveer een
miljoen personen van de wolwassen bevolking zoekt uiteindelijk hulp, dit is een derde van de
mensen die zou voldoen aan een DSM-stoornis.
Mensen met psychische stoornissen, ook mensen met dementie en een verstandelijke beperking,
zorgen voor de meeste zorgkosten. Deze groepen hebben ook veel hulp en zorg nodig.
,Er hebben in 2014 en 2022 grote veranderingen opgetreden in de organisatie van de GGZ. Er kan nu
grofweg onderscheid gemaakt worden in drie periodes:
- Situatie verleden: Voor 2014
- Situatie nu: Tussen 2014 en 2021
- Situatie toekomst: Vanaf 2022
Voor 2014 werd er gebruik gemaakt van zogenaamde `lijnen` in de zorg:
- 1e Lijn: Dit is de algemene zorg, dit is direct toegankelijk en heeft geen extra kosten. Een voorbeeld
hiervan is de huisarts. Deze moet zo toegankelijk mogelijk zijn voor iedereen.
- 2e Lijn: Dit is meer specialistische zorg, bijvoorbeeld in de ziekenhuizen en in de GGZ. Deze zorg is
alleen toegankelijk na de verwijzing van een huisarts.
- 3e Lijn: Dit is supergespecialiseerde zorg, zoals een centrum voor eetstoornissen, hiervoor is ook
een verwijzing nodig. Dit is erg specifieke zorg voor complexe en specialistische problemen. Hier zijn
vaak maar enkele gespecialiseerde centra van in het land.
In 2014 vond er een uiteindelijk een stelselwijziging plaats, deze had verschillende redenen:
- Cliënten in de GGZ waren niet altijd tevreden.
- Lange wachtlijsten, te weinig GGZ volume.
- Cliënten kwamen buiten de maatschappij te staan bij lange opnames.
- De kosten namen toe, mede door deze lange opnames.
Deze stelselwijziging van de GGZ was gebaseerd op een bestuurlijk akkoord. Het ministerie schreef
niet voor hoe het moest, maar dit heeft de sector zelf besloten.
De kern van deze stelselwijziging was uiteindelijk:
- Minder `bedden`: Minder opnames en ook korte opnames. Dit ging dus vooral over minder mensen
uit de maatschappij halen.
- Meer kortdurende ambulante zorg en minder langdurige ambulante zorg.
Het doel was uiteindelijk een betere zorg met minder kosten.
Het stelsel van 2014-2022 zag er globaal als volgt uit:
In deze fase wordt er ook niet meer over zogenaamde `lijnen` gesproken, maar over drie echelons:
Praktijkondersteuner huisarts (POH) en de huisarts, de basis GGZ (b-GGZ/GB-GGZ) en specialistische
GGZ (s-GGZ). Deze supergespecialiseerde centra zijn hier buiten beschouwing gelaten, maar
bestonden uiteraard nog wel.
De gezondheidszorg wordt grofweg onderverdeeld in twee behandelniveaus, een eerste en tweede
lijn. De eerste lijn is de generalistische zorg, de algemene zorg zoals de huisarts. De tweede lijn is de
specialistische zorg. De huisarts is meestal de generalist die waar nodig doorverwijst naar een
specialist in de tweedelijnsgezondheidszorg. Een recente ontwikkeling is de anderhalvelijnszorg,
,deze staat voor het integreren van de tweedelijnsexpertise in de eerstelijnsfuncties. Het is voor
huisartsen bijna onmogelijk om zelf op de hoogte te blijven van de mogelijkheden en
onmogelijkheden van de nieuwe specialistische diagnostiek en behandelingen.
De zorg moet niet alleen sectoraal goed en duidelijk georganiseerd zijn, maar ook geografisch. Een
patiënt moet zijn eerstelijnszorg in de buurt kunnen vinden. Verder vindt er regionalisatie plaats, dit
is de ordening van zorgvoorzieningen op geografisch gebied. Het is als het ware een gebied of regio
waarbinnen een samenhangend stelsel van de gezondheidszorgvoorzieningen functioneert dat voor
de patiënt overzichtelijk is.
Om te bepalen in welke echelon een patiënt behandeld moest worden werden er vijf criteria
opgesteld:
- Of er wel of niet sprake is van een DSM stoornis.
- Ernst van de stoornis: In hoeverre het functioneren wordt aangetast.
- Hoe risicovol de klachten zijn: Om zichzelf of anderen in gevaar gebracht worden.
- Complexiteit: Of er ook andere diagnoses zijn.
- Beloop/duur van de klachten: Of de klachten net ontstaan zijn of langdurig aanwezig zijn.
Deze vijf criteria zijn echter niet goed wetenschappelijk onderbouwd.
Bij de huisarts is de POH-GGZ gekomen, dit is vooral voor mensen waarbij er geen sprake is van een
DSM stoornis. Dit is vooral voor patiënten zonder een DSM diagnose die niet
ernstig/complex/risicovol zijn. De huisarts kan ook mensen doorverwijzen naar een andere
zorgaanbieder, bijvoorbeeld als er wel complexe problemen spelen.
De POH-GGZ is in de meeste huisartsenpraktijken in dienst. Verder kan de huisarts nog medicatie
voorschrijven. De POH-GGZ heeft ook als taak om meer aan preventie te doen. Voor deze rol is ook
extra financiering gekomen. De taken van de hulpverlener zijn vooral preventie en
begeleiding/ondersteuning/behandeling.
De huisarts en POH-GGZ zijn officieel geen onderdeel van de GGZ, maar van de huisartsenzorg. De
huisartsenzorg ontvangt hier dus ook deze extra financiering voor. Dit is vrij toegankelijk zonder extra
kosten.
De basis GGZ, wordt ook wel eens de generalistische basis GGZ (GB-GGZ) genoemd, is vooral een
kortdurende hulp van maximaal 750 minuten, ingedeeld in vier zorgproducten:
- Kort: 300 minuten
- Middel: 500 minuten
- Intensief: 750 minuten
- Chronisch: 750 minuten. Dit heeft betrekking op mensen met chronische psychiatrische
aandoeningen.
Deze vorm van hulpverlening is wel onderdeel van de GGZ en kan in een GGZ instelling plaatsvinden.
De GZ-psycholoog neemt hier het grootste deel van de behandelingen op zich. Er vindt geen opname
plaats van de patiënt. Dit vraagt geen eigen directe bijdrage van de patiënt, maar kost wel het eigen
risico. Dit is vooral voor patiënten met een DSM diagnose met milde klachten en weinig risico. Als er
, sprake is van ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), dan moeten er langdurige stabiele
klachten zijn. Patiënten met ernstig psychiatrische aandoeningen worden gekenmerkt door een grote
en complexe zorgbehoefte op grond van een psychiatrische stoornis. Vaak is er langdurige zorg nodig
en zijn er beperkingen in het sociaal of maatschappelijk functioneren. Ook bij deze mensen wordt er
steeds vaker geprobeerd om de zorg rond de thuissituatie te organiseren met een gespecialiseerd
team. Voor stabiele patiënten kan dit via de POH-GGZ.
De crisis-GGZ is bedoeld om in acute situaties direct in te kunnen grijpen. Om direct gevaar voor een
persoon of de omgeving af te wenden of om ernstige overlast te beëindigen. Een acute situatie kan
verschillende psychische oorzaken hebben, zoals een psychotische toestand, een acute dreiging van
suïcide of ernstige verwardheid als gevolg van dementie
In de specialistische GGZ is er geen sprake meer van preventie (POH-GGZ) en ook niet van een
kortdurende behandeling (basis GGZ). Hier is er sprake van een langdurige ambulante behandeling of
opname.
De specialistische GGZ is onderdeel van de GGZ, dit zijn doorgaans grote instellingen. Er wordt vooral
gedaan aan ambulante zorg en aan opnames. Ook hier is er geen directe eigen bijdrage nodig, alleen
het eigen risico. Deze manier van hulpverlening is voor patiënten met een DSM diagnose met
ernstige klachten, complexe problemen en risicopatiënten.
Het voorkomen van psychische stoornissen is erg belangrijk, het staat op nummer vier met de
grootste ziektelast in Nederland. Met Kanker, hart- en vaatziekten en aandoeningen aan het
bewegingsstelsel erboven.
Verder komen stemmingsstoornissen, middelenstoornissen en angststoornissen het meeste voor als
het gaat over psychische stoornissen.
De verdeling over de verschillende echelons ziet er tegenwoordig als volgt uit:
De meeste mensen die hulp zoekt zit tegenwoordig in de specialistische GGZ, ongeveer 50%. Dit zijn
mensen met een depressie, angst of een persoonlijkheidsstoornis. Dit wordt gevolgd met de POH-
GGZ, basis GGZ en als laatste de langdurige zorg. Vooral van de POH-GGZ maken enorm veel mensen
gebruik, ook omdat het nog relatief kort bestaat.
Als er wordt gekeken naar de kosten per sector, dan zorgt de gespecialiseerde GGZ voor de meeste
kosten. De POH-GGZ zorgt voor relatief weinig kosten, maar hier maken wel veel mensen gebruik
van.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller davyhickmann. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R152,74. You're not tied to anything after your purchase.
