Deze samenvatting van Sociale psychologie is voor de eerste bachelor psychologie studenten aan de VUB in 2024 (of later). Het is een combo van het boek (Sociale psychologie van Aronson, Wilson & Sommers, 10e editie), de PowerPoint + mijn notities uit de lessen van professor Van Overwalle en een beg...
, HOOFDSTUK 1: INLEIDING TOT DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
1.1. Wat is sociale HOOFDSTUK
psychologie? 1: WAT IS PSYCHOLOGIE
Voorbeeldvragen
Een-definitie
Kunnenvan psychologie
mensen normaal leven onder sociale restricties? (sociale isolatie, social
HOOFDSTUK 1: WAT IS PSYCHOLOGIE
distancing, mondmaskers,…)
- Waarom helpen mensen anderen niet in sommige situaties?
Een-definitie
Wanneer vanleidt een doopritueel tot een hechte vriendschap en wanneer niet?
psychologie
- …
HOOFDSTUK 1: WAT IS PSYCHOLOGIE
Definities
Een definitie van psychologie
Sociale psychologie de wetenschappelijke studie van de manier
waarop gedachten, gevoelens en handelingen
van mensen worden beïnvloed door de werkelijke
of ingebeelde aanwezigheid van andere mensen
Sociale invloed het effect dat woorden, handelingen of alleen al
de aanwezigheid van andere mensen hebben op
onze gedachten, gevoelens, houding of gedrag.
Anderen kunnen ons beïnvloeden door
- directe pogingen tot overreding, of
- indirect door hun aanwezigheid en de
overdracht van culturele waarden
Hoe kunnen we sociale invloeden begrijpen?
- Journalisten, experts en critici → maar : niet wetenschappelijk
- Vragen aan de mensen in kwestie zelf → maar: men is zich vaak zelf niet bewust
van de redenen achter hun eigen gevoelens en reacties
- Gezond verstand, volkswijsheden → maar: spreken elkaar vaak tegen (soort
zoekt soort vs tegenpolen trekken elkaar aan)
- Filosofische theorieën → maar: spreken elkaar vaak tegen, wie heeft er gelijk?
Empirische evidentie?
- Sociaal psychologen onderzoeken op een empirische en systematische
manier welke verklaringen het meest waarschijnlijk zijn, beginnend bij een
hypothese
Hoe onderscheidt sociale psychologie zich van andere velden?
- Verschilt van filosofie door de empirische evidentie
- Verschilt van andere sociale wetenschappen omdat de nadruk ligt op de
interpretatie van mensen en het individu in een sociale context, niet de
algemene sociale, economische, politieke en historische factoren
- Verschilt van persoonlijkheidspsychologie omdat deze zich focust op
individuele verschillen
- Verschillen allen van sociale psychologie op vlak van analyseniveau: andere
disciplines (biologie, neurowetenschap, sociologie,
persoonlijkheidspsychologie,…) houden zich bezig met specifieke
1
, determinanten, bepalende factoren. Sociale psychologie kan hier wel op
verderbouwen, maar hier ligt de nadruk op hoe mensen hun sociale wereld
interpreteren
1.2. De macht van de situatie
Fundamentele attributiefout
Een definitie van psychologie
Fundamentele attributiefout Neiging om de mate waarin iemands gedrag wordt
= veroorzaakt door de rol van persoonlijke
correspondentievertekening eigenschappen en andere interne factoren te
Een definitie van psychologie overschatten en de rol van externe, situationele
factoren te onderschatten
Een definitie van psychologie Voorbeeld:
Het grootste verschil is eigenlijk tussen de
soorten spelen: de context is dus enorm
belangrijk!!
Community game: ‘wij werken samen’
Wall street game: ‘ik moet winnen’
- Al snel verklaren we iemands gedrag obv de persoonlijkheid. Bijvoorbeeld:
Iemand stelt wat ongeduldig gedrag → we zien deze persoon direct als een
ongeduldig persoon en houden er geen rekening mee dat die ook gewoon
een enorm slechte dag gehad heeft, commentaar krijgt van de baas dat die
moet opschieten…
- Maar als we iemands gedrag in termen van persoonlijkheid verklaren, kan dat
ons een onterecht gevoel van veiligheid geven. Als we bv weerzinwekkend of
bizar gedrag willen verklaren (terroristen), is het verleidelijk (maar ook
geruststellend) om de hen af te doen als gestoord mensen. Zo houden we deze
gebeurtenissen ver van onszelf en creëren we het gevoel dat ons niets kan
overkomen.
2
, →Ironisch genoeg vergroot dit nu juist onze persoonlijke kwetsbaarheid voor
mogelijk destructieve sociale invloeden, omdat we ons minder bewust zijn
van onze eigen gevoeligheid voor die invloeden
- Als we de macht van de situatie niet volledig doorgronden, hebben we de
neiging om het probleem te vereenvoudigen en dat beperkt ons begrip van
menselijk gedrag → zo zijn we vaak geneigd om het slachtoffer de schuld te
geven terwijl zij overdonderd werden door sociale krachten
Gedrag moet uitgelegd worden zowel in termen van persoonlijkheid als in termen van
situatie
In collectivistische culturen komt de fundamentele attributiefout veel minder voor
1.3. De macht van de sociale interpretatie
Het behaviorisme
Een definitie van psychologie
Behaviorisme een psychologische stroming die stelt dat om
menselijk gedrag te begrijpen, men alleen maar
hoeft te kijken naar de versterkende
Een definitie van psychologie eigenschappen van de omgeving.
- Verklaart waarom mensen gedrag dat wordt beloond, blijven vertonen en
gedrag dat wordt bestraft minder gaan vertonen
- B.F. Skinner
Een definitie van psychologie
- Maar vroege behavioristen wilden geen rekening houden met cognitie,
denken en voelen (vonden ze te vaag en te slecht waarneembaar om op basis
ervan gedrag te observeren) → ze gingen voorbij aan verschijnselen die ook
van belang zijn voor menselijke sociale ervaringen, ze vergaten het belang van
de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren (hier legt de
gestaltpsychologie wel nadruk op)
De gestaltpsychologie
Gestaltpsychologie een school in de psychologie die het belang
benadrukt van het bestuderen van de subjectieve
manier waarop objecten verschijnen in de hoofden
van mensen, in plaats van de objectieve, fysieke
kenmerken van het object.
"het geheel is meer dan de som der delen".
Naïef realisme de neiging om te geloven dat je eigen standpunt
de "waarheid" is
In een conflict geloof je dan gemakkelijk dat
anderen het bij het verkeerde eind hebben en
bevooroordeeld zijn
- Geformuleerd door Duitse psychologen in het eerste deel 20 e eeuw
- Kurt Lewin: grondlegger van de moderne experimentele sociale psychologie
- Gedrag wordt niet direct beïnvloed door de situatie, maar door de
interpretaties (constructen) die mensen hanteren ten aanzien van die situatie
- We moeten op een subjectieve manier onderzoeken hoe een object in de
gedachten van mensen verschijnt, ipv een combo van objectieve en fysieke
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannelore1875. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R145,82. You're not tied to anything after your purchase.
