Deze samenvatting bevat alle hoorcolleges, kennisclips en meet-the-expert colleges. Hierdoor bevat de samenvatting alle informatie die nodig is voor dit blok.
o Universeel: gericht op totale bevolking of grote groepen daarbinnen
o Selectief : gericht op bevolkingsgroepen met een verhoogd risico
o Geïnduceerd: op individuen die nog niet gediagnostiseerd zijn met een
ziekte, maar wel al beginnende klachten/symptomen hebben
o Zorg gerelateerd: gericht op individuen met ziekte
Preventie kan je ook indelen naar fase van ziekte:
o Primair: voorkomen van specifiek probleem/aandoening
o Secundair: identificeren van ziekte -> vaccinaties vallen hier onder
o Tertiair: het beheersen van aandoening/ziekte om verergering te
voorkomen en kwaliteit van leven te vergroten.
Preventie kan je indelen naar type maatregel:
o Gezondheidsbevordering: bevorderen en in stand houden van een gezonde leefstijl en van een gezonde sociale en
fysieke omgeving. (leefstijlcampagnes)
o Gezondheidsbescherming: beschermen van de bevolking tegen blootstelling aan risicofactoren (NIX18, niet roken
binnen, waterzuivering)
o Ziekte preventie: maatregelen gericht op het voorkomen van specifieke ziekten of op de vroege signalering daarvan
(screening, vaccinaties, vaak middels wet- en regelgeving)
Vroeger was preventie gericht tegen armoede (infectieziekten, kindersterfte, voedingsdeficiënties, slechte
arbeidsomstandigheden) -> nu meer gericht op welvaartziekten (diabetes, overgewicht).
Het nationaal preventieakkoord is belangrijk dit blok. De focus:
o Een rookvrije generatie in 2040
o Maatregelen tegen overgewicht en obesitas
o Maatregelen tegen problematisch alcoholgebruik
o Bereiken door wet- en regelgeving en programma’s die het gezondheidsbeleid stimuleren.
Multidisciplinair: preventie gaat over verschillende sectoren: bijvoorbeeld kinderobesitas heeft te maken met kinderen,
ouders, school, zorgverleners, bedrijfsleven, beleidsmakers etc.
,Hoorcollege 2: volksgezondheid en analyse van volksgezondheid (C2)
Doelstelling van preventie: gezondheid van een populatie verbeteren.
Analyse volksgezondheid
Hoe analyseer je volksgezondheid:
o Levensverwachting
o Ervaren gezondheid: kwaliteit van geleefde jaren
o Gezonde levensverwachting
Optreden van specifieke aandoeningen:
o Sterftecijfers
o Prevalentie: aantal mensen dat leidt aan specifieke aandoening
o Incidentie: aantal mensen dat aandoening krijgt gedurende een bepaalde periode
Impact van aandoeningen:
o Verloren levensjaren: hypothetische levensverwachting als niemand aan aandoening zou overlijden – leeftijd van
overlijden aan aandoening.
o Ziektejaren: aantal levensjaren dat met aandoening wordt geleefd, gecorrigeerd voor de verloren kwaliteit van deze
levensjaren.
o DALY (disability adjusted life years): toename in naar kwaliteit gewogen levensjaren wanneer aandoening niet zou
bestaan (combinatie van verloren levensjaren en ziektejaren).
o 1 DALY = 1 verloren levensjaar in goede gezondheid
o Kosten van ziekten
Ziekte met hoogste ziektelast in DALY’s is dementie. En voor 0-15 jaar is dat letsel door privé-ongevallen.
De zorgkosten zijn het hoogst bij psychische stoornissen, maar bij elke ziekte zijn de zorgkosten gestegen in vergelijking
2015-2040.
Veranderingen in gezondheid:
o Veranderingen over tijd: verleden en toekomst
o Veranderingen gedurende levensloop / leeftijd specifieke analyse
Ongelijkheden in gezondheid:
o Geslacht
o Sociaaleconomische positie
o Etnische verschillen
Risicofactoren van ongezondheid
Risicofactoren van ongezondheid zijn:
, o Leefstijl en gedrag
o Fysieke en sociaal-culturele omgevingsfactoren
o Persoonsgebonden factoren
Risicofactoren beïnvloeden elkaar en clusteren.
Analyse van gedrag
Roken -> meer mannen dan vrouwen roken. En de leeftijdscategorie die het meeste roken zijn 20-30 jarigen.
Kenmerken van mensen beïnvloeden verschillen in gedrag: geslacht, leeftijd, sociaal economische positie, etnische
verschillen en geografische verschillen.
Verband tussen gedrag en gezondheid: relatief risico/ odds, risicoverschil, attributieve risico, populatie attributieve, regressie
coëfficiënt, correlatiecoëfficiënt.
Voorwaarden oorzakelijk verband:
o Biologisch plausibiliteit
o Tijdsrelatie (oorzaak voor gevolg)
o Sterkte verband
o Dosis-effect
o Consistentie
o Analogie (is gedrag ook gerelateerd aan soortgelijke aandoeningen?)
Kwaliteit van epidemiologisch onderzoek / zekerheid van verband afhankelijk van:
o Onderzoek ontwerp:
o Experimenteel onderzoek (gouden standaard voor causaliteit): interventie versus controle groep. Maar niet
altijd ethisch en soms te lange duur voor gezondheidsproblemen zich ontwikkelen.
o Observationeel onderzoek (van sterk naar zwak):
Prospectief-cohort
Patient-controle
Dwarsdoorsnede
Ecologisch
o Meetmethoden: objectief versus subjectief:
o Subjectief: recall bias en social wenselijke antwoorden
o Objectief: vaak duurder, grotere belasting voor deelnemers en soms geen informatie specifiek gedrag en
context.
o Kwaliteit van meetinstrumenten afhankelijk van:
Validiteit
Betrouwbaarheid
responsiviteit
o Verstorende variabelen: confounding, mediatie en moderatie:
o Confounder heeft relatie met risicofactor (x) en met gezondheidsuitkomst (y), maar maakt geen deel uit van
het biologisch mechanisme.
o Moderator beïnvloed de sterkte/richting van het verband tussen x en y.
o Mediator maakt deel uit van het biologisch mechanisme wat x aan
y relateert.
, o Externe validiteit (generaliseerbaarheid):
o Specifieke groepen niet gegeneraliseerd naar hele populatie.
o Response rate (% van totaal uitgenodigd)
o Selectie bias
BRAVO: voldoende Bewegen, niet Roken, matig met Alcohol, gezonde Voeding, genoeg Ontspanning.
BRAVVO: + veilig Vrijen
Kennisclip voorbereiding C3: KC1, KC2 en KC3
KC1: Determinanten van gezondheid
Determinanten zijn factoren die gezondheid/gezondheidsgedrag beïnvloeden, ‘voorspellers’. Het kan een risicofactor zijn
maar ook een beschermende factor. Determinanten en correlate, gaan over hetzelfde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josefienboon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R157,40. You're not tied to anything after your purchase.
