Samenvatting Gespecialiseerde dierenartsassistentietechnieken
Hoofdstuk 1: Toediening van medicatie
Farmacokinetiek: Beschrijft hoe het lichaam geneesmiddelen opneemt, verdeelt
over de weefsels, ze metaboliseert en uitscheidt. Kortom de route van het
geneesmiddel doorheen het lichaam. Is belangrijk om te weten waarom sommige
geneesmiddelen rechtstreeks in de bloedbaan toegediend moeten worden en andere
via de mond ingenomen worden. Het legt ook uit waarom sommige geneesmiddelen
1x per dag of meermaals ingenomen moeten worden.
Wat het lichaam doet met geneesmiddelen kunnen we in 4 fases indelen
(ADME proces)
• Medicijn wordt toegediend en het duurt even
(absorptiefase) voordat het opgenomen wordt in de
bloedbaan
• Medicijnen die IV worden toegediend is er geen
absorptiefase omdat het geneesmiddel rechtstreeks in de
Absorptie
bloedbaan komt
• Chemische eigenschappen van medicijnen bepalen hoe
een medicijn toegediend moet worden
➢ Meloxicam: beste absorptie in de maag
➢ Omeprazole: beste absorptie in de darmen
Distributie of Het lichaam verdeelt het geneesmiddel over de weefsels
verdeling
• Medicijnen worden afgebroken zodat deze uit het
lichaam kunnen verwijderd worden
• Gebeurt voornamelijk in de lever
• Het medicijnmetabolisme wordt beïnvloedt door
leverziekte → deze dieren kunnen het medicijn niet goed
metaboliseren
• Cytochroom P450 enzymen worden geproduceerd door
Metabolisatie de lever en zijn belangrijk voor de metabolisatie van
medicatie
➢ Enzyme inducerende geneesmiddelen: zijn
medicijnen die de hoeveelheid cytochroom P450
verhogen hierdoor wordt het
geneesmiddelmetabolisme versnelt
➢ Enzyme remmers: zijn medicijnen die de hoeveelheid
cytochroom P450 verminderen
• Het geneesmiddel wordt uit het lichaam verwijderd
• Gebeurt voornamelijk via de nieren
• Dieren met een slecht werkende nieren → kunnen
Eliminatie of
minder medicatie uit te scheiden (Rekening mee houden:
excretie
dosis aanpassen ofwel een medicijn niet gebruiken)
• Via de gal in het spijsverteringsstelsel
• Via tranen, speeksel, zweet en adem
Prodrugs: zijn geneesmiddelen die door de lever gemetaboliseerd moet worden om
actief te worden. Vb: codeïne
Intravasculaire toediening Extravasculaire toediening
Er zijn 2 methoden van intravasculaire • Elke toediening van medicatie buiten
toediening: intra-arterieel en intraveneus (rectaal,
oraal, inhalatie, subcutaan,
• Intraveneus
intramusculair, topisch, …)
• Intra-arterieel → wordt weinig
• Het geneesmiddel moet eerst
gebruikt, enkel voor bloeddrukmeting en
geabsorbeerd worden om in de
monitoring van de bloedgassen
bloedbaan terecht te komen
Voordelen Nadeel
Nadelen
• Snelle werking: Bijwerkingen
moeilijk onder • Geen direct effect na toediening
direct aanwezig in de
bloedbaan → geen controle te • Elke geneesmiddel dat via
absorptie nodig houden zijn maagdarmstelsel gaat zal door first-
pass metabolisme medicatie verloren
• De volledige dosis
gaan dat niet in de bloedbaan terecht
van het medicijn is
komt
beschikbaar
First‐pass effect:
• Geneesmiddelen die via het
maagdarmkanaal worden opgenomen
gaan eerst via de vena porta
(leverpoortader) naar de lever
• Een deel van de geneesmiddelen in de
bloedbaan zullen telkens gemetaboliseerd
worden als ze de lever passeren waardoor
ze hun werking verliezen
• De lever bevat het cytochroom P450‐enzymen die ervoor zorgt dat een
geneesmiddel wordt omgezet naar een vorm (wateroplosbaar) dat uitgescheiden kan
worden via urine of gal
• Als het geneesmiddel gemetaboliseerd is dan wordt het: metaboliet genoemd →
en verwijderd
• Het first-pass effect bepaald hoeveel van het geneesmiddel er in de bloedsomloop
terecht komt → biologische beschikbaarheid genoemd
Geneesmiddelreceptoren:
• Receptoren zijn eiwitten die zich in of op een celwand bevinden
• Geneesmiddelen binden aan receptoren en zullen zo een signaal sturen naar de
cel en er zal een reactie van de cel ontstaan
• Agonist: medicatie die bindt op receptor en een reactie uitlokt
• Antagonist: medicatie die bindt op receptor maar geen reactie uitlokt, de
receptor is geblokkeerd waardoor er geen ander geneesmiddel zich meer aan de
receptor kan binden
Hoe komt het dat geneesmiddelen bijwerkingen veroorzaken?
In het beste geval zou een medicijn alleen binden aan de gewenste receptor maar dit
gebeurt niet. Het geneesmiddel zal zich binden aan het doelwit maar bindt zich ook
aan andere receptoren wat voor bijwerkingen zorgt.
Enterale toediening Parenterale toediening
• via het maagdarmstelsel • Niet via het maagdarmstelsel
• Bv: oraal, buccaal (via • Bv: topicaal, inhalatie en Injectie (bv.
wangslijmvlies), sublinguaal (onder de Intraveneus, subcutaan)
tong) en rectaal
Enterale toedieningen
Voordelen Nadelen
• Goedkoop • Medicatie werkt traag door
• Relatief gemakkelijk trage absorptie en distributie
• Kan door de eigenaar • Absorptie via
gegeven worden zonder hulp maagdarmstelsel is
Oraal (via van DA onregelmatig (bv. voedsel in
mond) • Verschillende doseringen de maag)
beschikbaar • Sommige medicatie wordt
afgebroken door enzymen in
het maagdarmstelsel
• Niet bruikbaar voor
patiënten die braken en
buiten bewustzijn zijn
Voordelen Nadelen
• Werkt snel door goede • Absorptieverschillen
doorbloeding op die plek tussen soorten (bij katten
• Kan aan bewusteloze en werkt buprenorfine onder de
Buccaal (via brakende patiënten gegeven tong goed maar bij honden
wangslijmvlies) worden niet)
en sublinguaal • Medicatie moet niet • Weinig medicatie
(onder de tong) worden ingeslikt beschikbaar in deze vorm
• Medicatie wordt • Smaak is soms
rechtstreeks in de bloedbaan onaangenaam
opgenomen waardoor het
first-pass-metabolisme
vermeden wordt
Voordelen Nadelen
• Ideaal voor als orale route • Absorptie is onregelmatig
Rectaal niet lukt: Bv. Diazepam bij en onvoorspelbaar
patiënt met epilepsie aanval, • Minder makkelijk om door
medicijn veroorzaakt irritatie de eigenaar thuis te laten
van het maagdarmstelsel doen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estherplatini. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R128,11. You're not tied to anything after your purchase.
