7.1 Het gevangenendilemma
Welk dilemma bestaat er bij de keuze tussen samenwerken en concurreren?
De keuze tussen samenwerken en concurreren kan worden geanalyseerd met de
speltheorie. Bij de speltheorie gaat het om spelers/partijen die afhankelijk van
het gedrag van de tegenspelers/ tegenpartijen een optimale strategie voor zichzelf
bepalen. Als de strategie van een speler de beste reactie is, ongeacht de gekozen
strategie van de ander, wordt zo'n strategie een dominante strategie genoemd,
Bij een simultaan spel bepalen de spelers gelijktijdig hun strategie zonder de
gekozen strategie van de tegenspeler te kennen. Bij een niet-coöperatief spel
kunnen de spelers niet met elkaar onderhandelen en geen onderlinge afspraken maken.
Bij een coöperatief spel kunnen de spelers tijdens het spel wel afspraken maken en
een gezamenlijke strategie uitdokteren.
Bij een gevangenendilemma gaat het om een simultaan niet-coöperatief spel waarbij
individuele
strategieën van de partijen tot een slechter resultaat leiden dan in het geval van
samenwerking tussen de partijen. Het individuele belang is strijdig met het
collectieve belang.
Zelfbinding, geloofwaardigheid, reputatie, sociale normen en spelherhaling kunnen
invloed hebben op de uitkomsten.
Van zelfbinding is sprake als een speler zich ongeacht de keuze van de andere
speler vooraf uitspreekt voor een bepaald alternatief. Hij kiest dan vaak vooraf
een strategie, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van de andere
spelers om daar uiteindelijk zelf beter van te worden. Voorwaarde voor een betere
uitkomst van het spel is dan wel de geloofwaardigheid van de zelfbinding. De
geloofwaardigheid van een speler hangt af van zijn reputatie. Als hij als leugenaar
bekend staat en weinig aanzien geniet, hebben de andere spelers moeite om hem te
geloven. In de praktijk blijkt dat bij herhaling van een spel met een
gevangenendilemma veelvuldig wordt gekozen voor de tit-for-tatstrategie
7.2 Prijzenoorlog of samenwerken
Welke gevolgen heeft een maximumprijs voor de markt?
Een prijzenoorlog is een felle concurrentiestrijd die wordt gevoerd met steeds
nieuwe prijsverlagingen van de ondernemingen. Met het gevangenendilemma uit de
speltheorie kun je verklaren waarom ondernemingen een prijzenoorlog voeren, terwijl
samenwerking tot betere resultaten voor de ondernemingen zou leiden.
In de praktijk wordt vaak gekozen voor de tit-for-tatstrategie, in het Nederlands
de oog om oog- tand om tandstrategie: als jij de prijzen gelijk houdt, zal ik dat
ook doen. Maar op het moment dat jij de prijzen verlaagt, doe ik dat ook.
Voor consumenten lijkt een prijzenoorlog gunstig. Het consumentensurplus (het
verschil tussen hun betalingsbereidneid de werkelijke prijs) neemt toe. Maar het
producentensurplus (het verschil tussen de minimaal gewenste verkoopprijs en de
werkelijke prijs) neemt af. Om die reden is het voor de ondernemingen beter om met
elkaar samen te werken.
Vergaande samenwerkingsafspraken zoals in een prijs, quotum- of
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bookmaster2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R131,27. You're not tied to anything after your purchase.