Duidelijke samenvatting van de historische context "Steden en burgers in de Lage Landen". Bevat alle hoofdpunten, uitleg van belangrijke begrippen en aantekeningen van de lesstof. Met deze samenvatting ben je optimaal voorbereid voor je tentamen én eindexamen!
,Historische Context 1: Steden en burgers in de Lage Landen
Feniks Tijdvakken en Historische Contexten 4/5/6 VWO – Derde editie, eerste druk, zesde oplage, 2021
Kenmerkende aspecten:
13: De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
14: De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
§1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
Er was hele vruchtbare grond in het graafschap Vlaanderen → grootste graanopbrengst per
hectare van alle Nederlandse gewesten.
Einde middeleeuwen waren er veel bossen & moerassen → veel overstromingen → toch
langzame bevolkingsgroei → meer vraag naar voedsel.
Het werd noodzakelijk om bossen te kappen, moerassen droog te leggen en dijken te
bouwen → meer akkerbouw & veeteelt.
De agrarische productie groeide door:
Ontginningen: land gereed maken voor landbouw
Inpolderingen
Boeren betere ploeg → getrokken door paarden i.p.v. ossen
Drieslagstelsel: ⅔ deel van het land ingezaaid → afwisseling gewassen & betere
bemesting → grond minder snel uitgeput
De grotere voedselproductie → groei van bevolkingsomvang → nieuwe ontginningen
werden noodzakelijk → nog meer bevolkingsgroei
Dit is allemaal eind 10e eeuw begonnen in Noord-Vlaanderen → grootschalige ontginningen
vooral door edelen & kloosters. In de 11e & 12e eeuw kwamen er ook ontginningen in het
vruchtbare zuidelijk deel van Vlaanderen, daarna Brabant, Holland & Zeeland.
Door toename voedselproductie kon de bevolking aardewerk/textiel produceren (ambacht)
→ ambachtslieden vestigden zich in oude stad: marktfunctie → boeren gingen
landbouwoverschotten verhandelen voor nijverheidsproducten → gebruik van geld prak sch
→ Koningen, edelen en stedelingen gingen munten slaan: betere handel & winstgevend →
ontstaan van een monetaire economie (geld werd nu als ruilmiddel gebruikt).
2
, Handel & nijverheid kwamen in bloei → verstedelijking nam toe. De landbouwsamenleving
veranderde in een landbouw stedelijke samenleving.
Horigen (arme boeren die gebonden waren aan een domein) trokken illegaal naar de stad →
meer kansen & vrijheid. Ze werden aspirant-poorters genoemd. Als ze 1 jaar en 1 dag in de
stad waren, hoefde ze niet meer terug naar hun domein → vrije burgers.
Om leegloop op het platteland te voorkomen, verminderde de adel de plichten van de
horigen op de platteland:
Verbeterde rechtspositie (aspirant-poorters beschermen tegen adellijke heren, recht
op stadsmuur & andere privileges vastgelegd in stadsrechten) → toename
stadsgroei & meer invloed van stedelingen op het bestuur.
Atrecht was een stad in Zuid-Vlaanderen.
Vruchtbaar gebied → leverde rijke graanoogsten
Had wegen uit de Romeinse tijd
Goede verbinding met Noord-Vlaanderen via de rivieren Scarpe & Schelde
Klooster aan de Scarpe: de abdij van Sint-Vaast → monniken ontgonnen het gebied → meer
voedselproductie. Boeren en kloosterlingen hadden ook schapen → wol was de grondstof
voor de textielnijverheid.
De stad stimuleerde de komst van aspirant-poorters: ze kregen een stuk grond om een huis
op te bouwen.
Bonum commune: stadsgemeenschap waarin burgers en stadsbestuur zich samen
verantwoordelijk voelen voor welzijn en welvaart.
Juridische bescherming van de vrijheid van stadsbewoners
Rechtszekerheid en regels voor handel en nijverheid
Bescherming van de stad door stadsmuur, wallen en militaire organisatie
Vergroting van de invloed van de poorters op het bestuur en op de rechtspraak
Handhaving van orde en rust
Inwoners van Atrecht moesten jaarlijks grondbelasting betalen aan de graaf van Vlaanderen
→ De inwoners hebben samen de belasting afgekocht, met een jaarlijks te betalen bedrag
voor de hele stad.
Stedelingen wilden bestuurlijke & rechtelijke macht → de graaf benoemde sommige
stedelingen tot schepen: gekozen bestuurder en rechter in een stad.
Als er een juridisch conflict was hoefden handelaren niet meer te wachten op de graaf, ze
konden nu naar de rechtbank.
De schepenen beheerden ook de stadsfinanciën & kregen bestuurlijke taken.
3
Los beneficios de comprar resúmenes en Stuvia estan en línea:
Garantiza la calidad de los comentarios
Compradores de Stuvia evaluaron más de 700.000 resúmenes. Así estas seguro que compras los mejores documentos!
Compra fácil y rápido
Puedes pagar rápidamente y en una vez con iDeal, tarjeta de crédito o con tu crédito de Stuvia. Sin tener que hacerte miembro.
Enfócate en lo más importante
Tus compañeros escriben los resúmenes. Por eso tienes la seguridad que tienes un resumen actual y confiable.
Así llegas a la conclusión rapidamente!
Preguntas frecuentes
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
100% de satisfacción garantizada: ¿Cómo funciona?
Nuestra garantía de satisfacción le asegura que siempre encontrará un documento de estudio a tu medida. Tu rellenas un formulario y nuestro equipo de atención al cliente se encarga del resto.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VWOscholier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $5.67. You're not tied to anything after your purchase.
