In dit document is een complete samenvatting van nectar biologie vwo 4 opgenomen. Hierin zijn behandeld de hoofdstukken: gedrag, soorten en populaties, ecosystemen, cel en leven, onderzoek, voorplanting, erfelijkheid en evolutie. Ook belangrijke binas tabel nummers zijn toegevoegd. De theorie is op...
Summary chapter 6 species and populations - Nectar biology 4 vwo
Todos para este libro de texto (1)
Escuela, estudio y materia
Escuela secundaria
VWO / Gymnasium
Biologie
4
Todos documentos para esta materia (5450)
Vendedor
Seguir
asamenvattingen
Vista previa del contenido
Organisatieniveau’s
Organel
→ deel van een cel dat naar bouw en functie te onderscheiden is
Cel
→ kleinste ‘levende’ deel
Weefsel
→ groep cellen met dezelfde vorm en functie
Orgaan
→ deel van een organisme met speci eke bouw en functie
Organenstelsel
→ groep samenwerkende organen
Organisme
→ een levend wezen
Populatie
→ groep individuen van dezelfde soort die onderling voortplanten
Levensgemeenschap
→ populatie van verschillende soorten die samenleven
Ecosysteem
→ afgebakend gebied met organismen en biotische en abiotische factoren als complexe
zelfstandige eenheid
Biosfeer
→ leefbare laag om aarde / alle ecosystemen samen
Atmosfeer
→ laag met druk / zwaartekracht
fi
,Hoofdstuk 1 Gedrag
§1.1 Dierenwelzijn
Gedrag => alles wat dieren of mensen doen of laten
→ gedragsonderzoek (= ethologie) onderzoekt reacties van dieren in verschillende situaties
→ natuurwetenschappelijk met stappenplan
Gedrag ontstaat → reactie op inwendige of uitwendige prikkels
- Inwendige prikkel = van binnenuit (bv hormonen, honger- en dorstgevoel)
- Uitwendige prikkel = van buitenaf (bv bewegingen, geur en geluiden)
→ inwendige en uitwendige prikkels vormen motiverende factoren
→ als motivatie hoog genoeg is → drempelwaarde bereikt
Gedrag bestaat uit verschillende delen:
• Gedragseenheden (of -elementen) → verschillende aparte handelingen
• Gedragsketen (of subsystemen) → vaste volgorde gedragseenheden
• Gedragssysteem → meerdere samenhangende gedragsketens
- gedragssysteem = grote eenheden
- subsysteem = onderdeel van gedragssoort
- gedragselement = kleinste eenheden van gedrag
Onderzoekers onderzoeken de functies van gedrag
=> Overleven van individu / overleven van soort
§1.2 Gedrag bestuderen
Gedragsonderzoekers onderzoeken objectief
- Bekijken welke prikkels dier ontvangt (= input) + en welk gedrag dan optreed (= output)
- Ze zorgen dat antropomor sme geen rol speelt
=> subjectieve menselijke benadering van diergedrag
Beschrijvend onderzoek dmv ethogrammen en protocollen
• ethogram = lijst van gedragselementen
• protecollen = overzicht gedragselementen die uitgevoerd worden (tijd, hoeveelheid, volgorde)
Invloeden die gedrag oproepen zijn prikkels
- sleutelprikkels (essentiële prikkel die steeds eenzelfde gedrag oproept)
→ drempelwaarde = laag
- supernormale prikkels (versterkte sleutelprikkels die zorgen voor versterkte reacties)
→ drempelwaarde = nog lager
In gevoelige periode wordt bepaald gedrag makkelijk aangeleerd/ of moet dan worden aangeleerd
→ inprenting (= leren dat alleen kan in die gevoelige periode)
→ er zit een tijdsaspect in
§1.3 Communicatie en gedrag
Signalen = prikkels die andere soorten niet snappen)
→ ethologen gebruiken antropomorfe termen niet → wel beschrijvende termen
Rituelen = serie gedragseenheden die van tevoren vaststaan en dienen als voorbereiding als
eigenlijk gedrag)
- Bij dieren: geven van signalen die als sleutelprikkels dienen
- Ritueel gedrag dat leidt tot paringsgedrag → balts
Verschillende soorten con ictgedrag → als intern con ict
• Overspronggedrag → er is een innerlijk con ict tussen twee tegengestelde gedragssystemen
waardoor je gedrag vertoont dat niet bij de situatie past
flfi fl fl
, • Ambivalent gedrag → gedrag dat is samengesteld uit handelingen van twee of meer
gedragssystemen, om de beurt ‘wint’ een van de gedragssystemen het
• Omgericht gedrag → hierbij wordt de agressie gericht op iets anders dan de oorspronkelijke
persoon/soortgenoot waar iets of iemand boos op was
Misverstanden in communicatie wanneer zender onjuist signaal geeft/ ontvanger verkeerd
interpreteert → kan fout gaan door ruis, zintuigen en hersencentra
§1.4 Aangeboren of aangeleerd
Gedrag kan aangeboren of aangeleerd zijn:
- Aangeboren gedrag = is vanaf geboorte aanwezig → niet leren
- Aangeleerd gedrag = is niet aangeboren → ontwikkelt door leerproces
Aangeleerd gedrag:
- gewenning = aangeleerd gedrag → je leert niet meer te reageren op een bepaalde prikkel
- imitatie = dieren leren gedrag van soortgenoten na te bootsen
- inprenting = leren dat alleen kan in die gevoelige periode → er zit een tijdsaspect in
- associatief leren = leren door het verband leggen tussen twee verschillende prikkels
• trial-and-error gedrag (proefondervindelijk leren)
• conditionering (= koppelen van prikkels aan gedrag waar 1 vd elementen kunstmatig is)
1. Klassieke => onnatuurlijke prikkel aan natuurlijk gedrag
2. Operante => onnatuurlijke prikkel aan onnatuurlijk gedrag (dresseren)
→ mbv stra en en belonen
Ook bestaat:
• sociaal gedrag (leren door te spelen → leren omgaan met groepsgenoten)
→ sociaal onaangepaste dieren → sociale problemen (met bv voortplanting, verzorging etc)
→ sociale dieren → vaak een rangorde tussen soortgenoten → leider = hoogste hiërarchische
niveau (rangorde zorgt dat gevechten niet nodig zijn
• inzichtelijk leren (leerervaringen combineren)
§1.5 Gedrag van primaten
Cultuur = individuen binnen een groep vertonen vergelijkbaar gedrag door imiteren
→ overdracht van regels, normen, waarden, activiteiten en gewoonten van ouders op kinderen
→ twee voorwaarden nodig:
1. Individuen moeten kunnen imiteren
2. Leven in groepen
Eerste bedenker: inzicht nodig → leren door verbanden tussen gebeurtenissen en situaties
→ dieren bezitten ook inlevingsvermogen → zorgt dat mensen en dieren samen kunnen werken
en dat ze sociaal gedrag vertonen
ff
Los beneficios de comprar resúmenes en Stuvia estan en línea:
Garantiza la calidad de los comentarios
Compradores de Stuvia evaluaron más de 700.000 resúmenes. Así estas seguro que compras los mejores documentos!
Compra fácil y rápido
Puedes pagar rápidamente y en una vez con iDeal, tarjeta de crédito o con tu crédito de Stuvia. Sin tener que hacerte miembro.
Enfócate en lo más importante
Tus compañeros escriben los resúmenes. Por eso tienes la seguridad que tienes un resumen actual y confiable.
Así llegas a la conclusión rapidamente!
Preguntas frecuentes
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
100% de satisfacción garantizada: ¿Cómo funciona?
Nuestra garantía de satisfacción le asegura que siempre encontrará un documento de estudio a tu medida. Tu rellenas un formulario y nuestro equipo de atención al cliente se encarga del resto.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller asamenvattingen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $9.19. You're not tied to anything after your purchase.
