Module sociale gezondheidszorg
1. Sociale geschiedenis
1.1. Inleiding
Zeer lange ontstaansgeschiedenis
Gevolg van strijdmodel (arbeiders, politici, wetenschappers en Kerk)
Evolutie (examen): nachtwakersstaat verzorgingsstaat sociale welvaartstaat
1.1.1. Nachtwakersstaat
Maximale autonomie aan de burgers
Streefdoel: Individuele zelfontplooiing (persoonlijk & economisch vlak)
Staat:
o Zeiden: “trek jullie plan, wij bieden gewoon veiligheid en bescherming”
o Ondersteunt zonder belemmerend te zijn
o Garantie veiligheid en bescherming (politie en leger)
1.1.2. Verzorgingsstaat -> Sociale welvaartstaat
Oorzaak: ontstaan arbeidersbeweging / verwerven van politieke macht (stemrecht,
bescherming t.g.v. vrij economisch verkeer, …) = vangnet creëren zoals OCMW
Vertrouwen in zelfregulerend vermogen van de markt gaat verloren
Sociale en economische doeleinden = taak van de staat
o Zeiden: “We moeten zorg dragen voor onze bevolking”
Steeds meer ingrijpende zorg voor welzijn en welvaart van het volk
1.1.3. Reguleringsstaat
Steeds meer ingrijpen in alle facetten van leven: economie - arbeid - onderwijs -
cultuur - milieu - ethische vraagstukken (vb. euthansie)
1.2. Een chronologie van de feiten
1.2.1. Een eeuw van tegenstellingen
Industriële revolutie
Intrede van stoommachine (stoomschip, -trein, nieuwe productieprocessen)
o Verschuiving van economische macht naar kleine groep kapitaalkrachtige
mensen (burgerij= rijken) + politieke macht door burgerij
GEVOLG: sociale en economische achteruitgang van gewone man
o Geen kapitaal om te investeren + enkel arbeid (zichzelf) kan verhuurd worden
(uitbuiting)
1.2.2. Sociale ellende en onzekerheid
Uiteindelijk grote landbouwcrisissen GEVOLGEN
o Verschuivingen naar steden en industriebekkens opzoek naar werk
o Zeer slechte leef- en werkomstandigheden door overbevolking
Vb. verschillende ziektes, kinderen van 8 jaar inzetten, 16u werken, …
o Geen enkele bescherming
1
, Overlevingsstrategie: liefdadigheid eerste vormen solidariteit onder de arbeiders
o Thuisarbeiders: Maatschappij van Onderlinge Bijstand (mutualiteit)
Rijke gingen een spaarpotje ontwikkelen en deelde dit eventueel uit
aan mensen die medische hulp nodig hebben
Mutulaiteit= gelinkt aan gezondheidszorg
o Initiatieven aanvankelijk verboden 1851: wettelijk toegestaan
Oorspronkelijk christelijk-neutraal -> nadien opkomst socialisme
Vanuit socialisme oprichting van eerste coöperatieven
Bestaan nog steeds: mensen gaan opbrengsten delen
Vb. Vooruit - Gent
Uitzondering: lichte sociale bescherming voor ambtenaren
o Recht op rustpensioen (enkel als je voldoende jaren gewerkt hebt), weduwen-
en wezenuitkering
o Geen sociale rol overheid, enkel orde handhaven (vb. geen stakingsrecht)
Oprichting door de overheid van ‘Algemene Lijfrentekas’: bijeensparen van pensioen
o Enkel werknemers betalen (niet overheid, niet werkgevers)
o Financieel probleem
o Niet behalen van pensioengerechtigde leeftijd
1.2.3. De fundamenten gelegd
Grote toegeving van burgerij
Arbeiders verdedigden het vaderland in WO I
Vrees voor communistische opstanden
Resultaat
Algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen, socialisten in regering, 8-urendag: 6
dagen/week, stakingsrecht, oprichting paritaire comités (=onderhandelingscomités
tussen werknemer en werkgever)
ECONOMISCH OVERLEGMODEL (examen)
ARBEIDSCONTRACT (AC)
INDIVIDUEEL contract tussen werknemer en werkgever waarin staat wat men gaat doen - Mondeling of Schriftelijk (beste)
ARBEIDSREGELEMENT (AR)
ALGEMEEN - Bevat alle richtlijnen
PARITAIR COMITE (PC) - PARITAIR SUBCOMITE (PSC)
Verfijning van PC - Overleg tussen werkgever (baas of wettelijke
Gezondheidszorg - Bepalen wat in AR en AC staat
vertegenwoordiger) en werknemer (delegatie via vakbond)
NATIONALE ARBEIDSRAAD (NAR) (EXAMEN)
Overleg tussen werkgever, werknemer (niet rechtstreeks aanwezig= via vakbond) en overheid
Info gaat in beide richtingen
AC NAR (vb. NAR komt te weten van de boerenstaking)
NAR AC: (vb. wanneer ze de staking willen tegenhouden)
2
, Revolutie ging niet zo vlug
Toegeeflijkheid burgerij neemt af
Slagkracht vakbonden neemt toe
GEVOLGEN
o Realisatie enkele verplichte sociale beschermingsmaatregelen: pensioen,
kindergeld (voor kinderen te onderhouden, school, …), beroepsziekten
o Oprichting Commissies voor de Openbare Onderstand (=COO)(examen)
= voorloper van het OCMW
EVOLUTIE OCMW (examen)
'20: COMMISSIES VOOR DE OPENBARE ONDERSTAND (COO)
Zal uiteindelijk de aanzet geven tot de oprichting van het OCMW
'79: OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN (OCMW) = officiële term
Alle steden en gemeenten zijn verplicht een OCMW op te richten - Regels werden bepaald door programatorische overheidsdienst (POD) (vb. wat moet een OCMW doen, regels om een leefloon te krijgen, ...) -
Steden & gemeenten in eerste instantie openbare onderstand (=welzijn promoten van bevolking: financieel, oprichten cribbé/WZC/juridische dienst, ...)
2019: SOCIAAL HUIS
Term in de volksmond (OCMW blijft officiële term) - Negatieve conotatie moet weg
Crisis: hoge werkloosheid
Wilde opstand in haven (langdurig)
o Afdwingen van erkenning van vakbonden als partners van werknemers
invoering minimumloon (+/- €1000/maand), 40-urenweek (2 compensatie
dagen), 1 week betaald verlof= revolutionair, ontstaan georganiseerd sociaal
overleg i.p.v. strijdmodel
Nationale arbeidsconferentie
Gestructureerd interprofessioneel overleg
Overheid, vakbonden en werkgever
Uiteindelijk vervanging door NAR
1.2.4. Een monument gebouwd op traditie
WO II onderbrak positieve evolutie: Onderhandelingen leiden naar Sociaal Pact
1944 Achilles Van Acker= besluitwet op maatschappelijke zekerheid
o Gezinsbijslag door patronale kinderbijslagfondsen
o Ziekte- en invaliditeitsuitkering door mutualiteiten
RIZIF= ziekenkas= terugbetaling doktersbriefjes
o Werkloosheidsverzekering door vakbonden
o Pensioenen door overheid
Fundamentele nieuwigheden
Afhoudingen van loon door werkgever
Centralisatie van bijdragen (RMZ= rijksmaatschappelijke zekerheid)
Uitbreiding verplichte aansluiting ziekte- en invaliditeitsverzekering en werkloosheid
3
Los beneficios de comprar resúmenes en Stuvia estan en línea:
Garantiza la calidad de los comentarios
Compradores de Stuvia evaluaron más de 700.000 resúmenes. Así estas seguro que compras los mejores documentos!
Compra fácil y rápido
Puedes pagar rápidamente y en una vez con iDeal, tarjeta de crédito o con tu crédito de Stuvia. Sin tener que hacerte miembro.
Enfócate en lo más importante
Tus compañeros escriben los resúmenes. Por eso tienes la seguridad que tienes un resumen actual y confiable.
Así llegas a la conclusión rapidamente!
Preguntas frecuentes
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
100% de satisfacción garantizada: ¿Cómo funciona?
Nuestra garantía de satisfacción le asegura que siempre encontrará un documento de estudio a tu medida. Tu rellenas un formulario y nuestro equipo de atención al cliente se encarga del resto.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller axelleverhaegen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $11.12. You're not tied to anything after your purchase.