Histologie samenvatting

Histologie
Hoofdstuk 1: Waarnemingsmethoden
Onderdelen van de microscoop
Optisch deel

- Oculair: lens waardoor men kijkt
- Objectieflens: boven preparaat
- Condensorlens: zorgt dat het licht op het preparaat valt
- Lichtbron
- Velddiafragma: lichtsterkte regelen
- Condensordiafragma: lichtstromingen uitsluiten
- Voorzetlens

Mechanisch deel:

- Statief
- Tubus
- Voorwerptafel
- Co-axiale hoogteregeling
- Revolver
- Netschakelaar
- Potentiometer

Grootte van cellen en celorganellen
Gemiddelde grootte van een cel

- Rode bloedcel: 7µm !!!!!!!!!
- Eicel: 200 µm = 0.2 mm
- Zenuwcel: tot 10-tallen cm lang door uitlopers
- Spiercel: kunnen een hele spier overbruggen, gaan van pees tot pees, meerkernig
- Gemiddelde cel: 10-20 µm

Gemiddelde grootte van celorganellen

- Mitochondriën: 1 µm
- Ribosomen: partikel in een cel, geen celmembraan, 20 nm
- Kern: dubbel membraan, 5 µm
- Eiwit: 5-6 nm




1

,Oplossend vermogen van een microscoop
Kleinste afstand tussen 2 punten die men nog kan zien als 2 punten

- Kwaliteit objectieflens  bepalend voor het oplossend vermogen
o Kwaliteit bepaald door de numerieke apertuur
- Kortere golflengte bij EM  kleinere dingen zien  hogere resolutie
- Resolutie: (K x λ)/NA
o Voor een LM: 0.2 µm  λ = 550 nm
o Voor een EM: 0.2 nm  λ = 0.005 nm
- Coupe: men kan geen kruimels in een boterham zien als de kruimel kleiner is dan 1/10 van
de boterham = praktische resolutie
o Resolutie van het oog: 0.2 mm
o Coupes zijn gekleurd bij LM
o EM: stoffen moeten elektronen kunnen tegen houden  contrast brengen in het
beeld  zware metalen




Weefselvoorbereiding
Fixeren

- Weefsel in een chemicaliën oplossing dat desintegratie van weefsels (eiwitten) tegengaat 
stopt het metabolisme van weefsels
- Kan ook door bevriezing, best op zeer vers weefsel
- EM: vaak dubbele fixatie  na glutaaraldehyde osmiumtetroxide
- LM: Bouin  formaldehyde en picrinezuur
- Immersie: weefsel wordt ondergedompeld in het fixatief
- Perfusie: door de bloedvaten van het orgaan  beste manier

Inbedding

- parafine (LM) of epoxyharsen (EM)  verdraagt geen water  dehydratatie voor fixatie
- na afkoeling: snijden van het parafineblokje (stalen mes voor LM en glas- of diamantmes
voor EM) en opgevangen op een dekglaasje
- na snijding van coupes: gedeparaffineerd en kleuring
- Op een hars  weefsel blijft stabiel en gaat niet ontbinden

Kleuring

- Haematoxyline of methyleenblauw  basische kleurstof  reageert met zuren  kleurt
DNA en RNA donkerblauw
- Eosine  zure kleurstof  kleurt eiwitten roze  acidofiele eiwitten
- Uranylacetaat en loodnitraat voor kleuring bij EM preparaten




2

,Helderveld lichtmicroscoop VS transmissie elektronenmicroscoop
- Lichtmicroscoop: lamp  we zien kleur
- EM: draad waar elektronen doorlopen  loopt spits uit  elektronenwolkje  aantrekking
van elektronen van kathode naar anode door spanningsverschil
- Elektronen vallen op een fluorescerend scherm , geen oculair
- Bij EM: enkel zicht in de mazen van het grid  zwarte lijnen
- EM: kolom wordt vacuüm gezogen  elektronen kunnen niet afbuigen, elektronen gaan
door het preparaat

Scanning elektronenmicroscoop
- Gevriesdroogd preparaat en nog eens gekliefd
- Preparaat wordt punt voor punt gescand
- Vooral voor oppervlaktestructuren
- Breukvlak preparaat wordt bedekt door een goudlaagje  elektronen vallen hier op 
maken secundaire elektronen los  worden opgevangen door de detector  vormen een
beeld

Fluorescentiemicroscoop
- Inbrengen van fluoriscerende stoffen  zeer gericht inbrengen
o Wanneer de stof licht ontvangt zendt deze terug licht uit met een hogere golflengte
- Blauw licht valt op weefsel  exciteren van het fluorochon  zend emissielicht uit 
hogere energie  gaat door een half doorlaatbare spiegel
- Problemen bij dikke coupes
- Kan ook natuurlijk voorkomen bv door vitamine A

Confocale laser-scanning miscroscoop
- Resolutie in de dikte van de coupe
- Lichtbron = laser, zendt blauw licht naar het specimen en gaat ook scannen
- Spiegel is half doorlaatbaar en weerkaatst emissielicht  komt op spiegel  spiegel gaat
scannen en gaat punt voor punt op het specimen vallen
- Systeem van gaatjes  enkel licht uit een bepaald vocaal vlak wordt doorgelaten  rest
wordt weg gefilterd door het roostertje




Kleuringstechnieken
- Eiwitten: buiten de kern en in mitochondriën
- Polysachariden
o Verschillende soorten verschillen kennen
o Kunnen bijzonder gekleurd worden
- Lipiden: vetcellen en lever
- Kleurstoffen gebruiken voor alle bovenstaande
o Fluorochromen


3

, HE kleuring
- Ringstructuren met dubbele bindingen veroorzaken de kleurstof en veranderen deze ook
o Dubele bindingen wisselen van plaats  lichtabsorptie verandert  andere kleur te
zien
o Azoverbinding op zich is ook een oorzaak van een kleur

Azan kleuring


Orceïne kleuring
- Kleurt enkel elastine vezels



PAS-kleuring
Wordt op verschillende manieren gebruikt

- Zichtbaar maken van koolhydraatketens (gevormd door polysacharidenketens)
- Kleuring gaat enkel aangrijpen met een dialdehyde structuur  verkregen om het weefsel te
behandelen met periootzuur
- Schiff’s reagens zorgt voor een dieprode kleur


Oil red O vetkleuring
Fysische kleuringsmethode  lost beter op in vet dan in het aangeboden solvent

- Niet oplosbaar in water
- Intens rood gekleurd
- Oil red O gaat uit het solvent en vestigt zich in neutrale vetten  vetten zichtbaar als
dieprode bollen
- Dehydratatie in alcoholen  vet lost op (bij klassieke coupe)
o Coupes maken zonder te dehydrateren in alcoholen  bevriezen  vriescoupes
 Water kristalliseert  kan weefsel kapotmaken door scherpe randen van de
kristallen
 Heel snel invriezen in stikstof  zeer kleine kristallen
 Antivriesmiddel bij de eerste fixatie  voorkomen van grote kristallen
o Microtoom in een ijskast  vriesmicrotoom




4