Sociaal recht
= omvat het arbeidsrecht en het sociale zekerheidsrecht
- Het arbeidsrecht regelt de verhouding tussen de werkgevers en de werknemers.
- Het sociaal zekerheidsrecht organiseert de professionele en sociale solidariteit.
Principes:
loyale samenwerking
wederzijdse respect
wederzijdse herkenning
I Arbeidsrecht
1.1 De regelgeving
De basiswetgeving
= wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
- De collectieve arbeidsovereenkomsten CAO (nationaal-sectoraal-onderneming)
- Het arbeidsreglement (over veiligheid WN)
- De interne arbeidsreglementen (intern bedrij bv. gebruik wagens)
- De internationale & Europese regelgeving (bv. camionchauff. Mogen x aantal uren rijden per
dag)
Rechtsleer en Rechtspraak
Rechtsleer = De rechtsleer (ook wel doctrine genoemd) is het geheel van geschriften gewijd
aan het recht door gezaghebbende auteurs, meestal rechtsgeleerden
Rechtspraak = Het geheel van (gezagdragende) juridische uitspraken van rechtsprekers
1.2 De basisbegrippen
De werknemer: (arbeiders&bediende) werkt in uitvoering van een arbeidsovereenkomst. Zijn sociaal
statuut is die van loontrekkende werknemer.
De zelfstandige: werkt in uitvoering van een aannemingsovereenkomst. Zijn sociaal statuut is die van
zelfstandige.
II Het statuut van werknemer
Een arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waardoor een werknemer zich verbindt, tegen
betaling van een loon, onder gezag van een werkgever, arbeid te verrichten.
Essentiële kenmerken arbeidsovereenkomst:
- De arbeid die wordt uitgevoed door de wn
- Het loon van de werknemer
- De gezagsverhouding tss de wg en wn
,Soorten arbeidsovereenkomsten (te onderverdelen door 3 criteria)
Het verrichte werk: voor arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers, dienstboden,
studenten
De duur: voor onbepaalde, bepaalde of duidelijk omschreven werk, ter vervanging
De omvang vd arbeidsprestaties: voor voltijdse of deeltijdse arbeid
De bediende verricht hoofdzakelijk hoofdarbeid
De arbeide verricht hoofdzakelijk handarbeid
De verschillen:
- De opzegtermijn
- De duur vh gewaarborgd inkomen bij ziekte of arbeidsongeval
- De regels inzake de jaarlijkse vakanties
- De technische en economische werkloosheid
2.1 De precontractuele fase: vacature & selectieprocedure
1; de openstelling vd vacature
Principe: de informatieplicht vd werkgever (in vacature)
- De functieomschrijving
- De voorwaarden waaraan de kandidaat moet voldoen
- De plaats
- Het voornemen om een rekruteringsreserve aan te leggen
- De sollicitatieprocedure
! Geslacht mag nt vermeld worden behoudens in de gevallen bepaald bij K.B. (artistieke beroepen,
modellen,…)
2; de selectieprocedure – verplichtingen werkgever
Neemt kosten vd selectieprocedure voor zijn rekening (examens of onderzoeken)
De werkgever geeft een attest aan kandidaat (werkloosheid)
Alle fases vd selectieprocedure verlopen binnen een redelijke termijn
De eerbieding vd persoonlijke levenssfeer vd werknemer
o = een beperking vh informatierecht vd wg voor het sluiten vd overeenkomst
Rechtsleer zegt: wg mag vragen stellen die belangrijk zijn in functie van de natuur en
voorwaarden van de te verrichten arbeid
de gezondheidstoestand
De wn is niet verplicht om de werkgever hierover in te lichten
uitz.: gevaar voor de veiligheid van wn, collega’s of derden daarom bestaat
er de tussenkomst van een arbeidsgeneesheer (medisch geheim tav wg), is
een buffer tss wn & wg. Hier wordt dan het proportionaliteitsbeginsel
toegepast: wat mag je wel en niet vragen?
zwangerschap
= persoonlijke levenssfeer! De rechtsleer bevestigt dat de zwangere vrouw
mag zwijgen en zelfs zonder dat de wg het bedrog mag inroepen.
Uitz.: indien het werk een gevaar is voor zwangere vrouwen
, de veroordeling
uittreksel uit het strafregister: enkel voor beroepsactiviteiten met wettelijke
of reglementaire toelatingsvoorwaarden (bv. militairen) OF voor
arbeidsovereenkomsten met minderjarigen.
Het recht van gelijke behandeling
- de wetgever verbiedt discriminatie (19 criteria): leeftijd (onder bepaald voorwaarden),
seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, financieële situatie, de taal, de religieuze of
filosofische overtuigingen, politieke strekking, de huidige en toekomstige gezondheid, een
handicap, genetische fysieke karakteristiek, sociale achtergrond.
- De wg mag dus enkel een selectie maken obv: de werkbekwaamheid, de motivatie, de
beroepservaring, de reeds gepresteerde arbeid,…
- De wg kan gebruik maken vd resultaten van selectieproeven (geen uitvoering van eigenlijk
werk tegen verloning) selectieproeven mogen geen vragen inhouden in strijd met de
gelijke behandeling
De selectieprocedure – verplichtingen sollicitant
De sollicitant geeft de nodige informatie over zijn studies en werkervaringen die nuttig zijn
voor de functie. (OPGEPAST VOOR BEDROG)
o Bedrog? “Ik heb in dat bedrijf gewerkt”, terwijl dat niet correct is.
2.2 De contractuele fase
A. De totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
Elementen van een arbeidsovereenkomst zijn de arbeid, het loon en de gezagsverhouding tussen de
werknemer en werkgever. MAAR PGEPAST VOOR Schijnzelfstandigen en schijnwerknemers
FRAUDE
Waarom belangrijk? Omdat zelfstandigen veel minder rechten heeft dan een werknemer. Wn is
gebonden door een arbeidsovereenkomst, kan niet zomaar ontslaan worden, krijgt maandelijks
loon,... De WG kan er dus soms belang bij hebben om u als zelfstandige aan te nemen, waarbij je dan
een aannemingscontract hebt. Maar in feite heb je het statuut van werknemer.