HW2: psychopathologie een communicatie Loranne den Otter
H1: Definiëring – historiek – verklaringsmodellen
1. Inleiding
1.1. Cijfers geestelijke gezondheid
Gezondheidsenquête
▪ 1 op 3 (15j en ouder) heeft psychisch onwelbevindingen
= slecht in je vel voelen, ontevreden met je leven…
− 23-54j: minst gunstig (actiefste doelgroep)
− 65-74j: meest gunstig → beter welbevinden
▪ Psychisch onwelbevinden laatste 10j toegenomen
▪ Kids 2 tot 18j: 30% heeft vermoedelijke psychopathologie
− 18% enkelvoudig = één enkele diagnose
− 12% comorbiditeit = met andere diagnostiek
1.2. Psychopathologie
▪ “The study of mental disorders”
▪ Wetenschappelijke studie van het geestelijk of psychisch lijden
▪ “Abnormal psychology” is een term die gebruikt werd, maar deze is erg discriminerend
aangezien het woord abnormaal
− Mensen met problemen zijn ‘abnormaal’ → negatieve conotatie
▪ Klinische psychologie = tak van psychologie verantwoordelijk voor begrip en behandeling van
psychopathologie
Klinische psychologie:
▪ discipline binnen psychologie
▪ masteropleiding afstudeerrichting klinische psychologie
▪ Spreken over cliënten
→ Psychopathologie (PP) = deelgebied psychiatrie en klinische psychologie
Psychotherapie: geen apart gezondheidszorgberoep, maar behandelvorm
▪ Voorwaarden vanaf 2017-2018
− Erkenning als arts, klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog
− Bijkomende (postgraduaat) opleiding (4j)
− Professionele stage gelopen hebben in psychotherapie
▪ Titel ‘psychotherapeut’ blijft echter geen beschermende titel
− Titel kan door iedereen gebruikt worden zonder daar een probleem van wordt
gemaakt
,HW2: psychopathologie een communicatie Loranne den Otter
1.4. Relevantie voor kinesitherapie?
▪ Biopsychosociaal model: naast biologische zijn ook psychologische en sociale factoren mee
bepalend bij ziekte en gezeningsproces.
▪ PP wordt ook binnen de kiné praktijk bekeken voor eventueel doorverwijzen naar ander hulp
▪ Kinesitherapie binnen gezondheidszorg
− Bv. Multidisciplinaire behandeling ASS
▪ Belang psychologie bij medische aandoeningen, MSK klachten, …
− Bv. vaak is er sprake van een comorbiditeit waarbij chronische pijn patiënten vaak
ook te kampen hebben met depressie
▪ Multidiscipilair werken
2. Historische visies
2.1. Demonologie (middeleeuwen)
▪ Afwijkend gedrag = bezeten door demonen of kwade geesten
− Persoonlijkheid werd overgenomen door demonen
▪ Behandeling was uitdrijven, fysieke straffen, … Dit zorgde voor meer stress en spanning
− Stress en spanning kunnen een belangrijke trigger zijn voor het tot uiting komen van
een psychopathologie
▪ Nog steeds veel voorkomende verklaring voor PP in verschillende culturen
2.2. Medisch model (19e eeuw)
▪ Idee van ziekte = geestesziek of mental illness
▪ Biologische oorzaak als verklaring voor PP
▪ Invloeden
− Meer inzicht in biologische oorzaken van fysieke aandoeningen
o lichaam en geest werd gescheiden
• geest voor de kerk
• lichaam kon wel onderzocht worden
− Gedrag typisch voor PP als gevolg van medische aandoeningen bv. syfilis lijdt tot
gegeneraliseerde parese
▪ Somatogene hypothese: de hypothese dat de oorzaken of verklaringen van psychologische
problemen terug te vinden zijn in fysieke of biologische defecten
Voordelen
▪ Introductie wetenschappelijk denken
▪ Opkomst psychiatrie (medicatie of operatie) → naast pure gnk
,HW2: psychopathologie een communicatie Loranne den Otter
Nadelen
▪ Verklaart niet complexe psychologische emotionele processen
▪ Houdt geen rekening met socio-eco status
▪ Focus op dysfunctie (‘fix what’s broken’)
− Echter: PP vaak extreme vorm van normaal functioneren (dimensioneel vs
categorisch)
− Stuurt stigma
▪ Belangrijk model, maar niet correct en onvolledig
2.3. Van gestichten naar ambulante behandeling
▪ 18e eeuw: aantal privé initiatieven die erg mensonterend waren
− bv. vastgeketend worden, afwisselend warme en koude baden nemen
− Veel verschillende PP zaten bij elkaar, veel verschillende doelgroepen bij elkaar…
− Mensen konden zelfs kijken naar hoe zij opgesloten zaten
▪ 19e eeuw: afwijkend gedrag = ziekte en verdient behandeling (humaan)
− Belgie speelde belangrijke rol: Dr. Guislain van Gent stichte eerste
Krankzinnigengestischt
▪ Jaren 50: de behandelmethoden verbeterden maar waren tot toen nog residentieel
(levenslang) naar meer ambulant
− <50: Als je werd opgenomen, kon je er moeilijk terug uit
− >50: ambulant: korter verblijf, focus op herintegreren
3. Psychopathologie definiëren
▪ Moeilijk te definiëren want er is geen medium of substraat
− zoals MBV in geneeskunde, lichaam in kinesitheraptie
− wel klinisch oordeel
▪ Weinig gekend over etiologie (oorzaak) en beïnvloedende processen PP maakt moeilijk te
definiëren
− Definitie is onafhankelijk van de etiologie → implicatie diagnostiek!
o Handboek is heel beschrijvend, symptomatologisch en hudt geen rekening
met de etilogie
▪ Psychopathologie = studie van afwijkingen van het normale of alledaagse psychologische of
gedragsmatige functioneren. Vaak is dit een extreme vorm van normaal of aangepast
functioneren bv. down zijn versus depressief.
Niet zomaar afwijkingen van algemeen aanvaarde normen
▪ Afwijking van de statische norm
▪ Afwijkingen van sociale en politieke normen
▪ Maladaptief en gevaarlijk gedrag
▪ Emotioneel lijden en beperking in het functioneren
PP niet altijd ‘verkeerd gelopen’ normale functioneren
▪ PP vaak extreme vormen van ‘normaal’ of ‘aangepast’ functioneren (bv. down vs depressie)
, HW2: psychopathologie een communicatie Loranne den Otter
Afwijkingen van de statische norm
▪ Bv. IQ kleiner dan 70 is erg zeldzaam, dit wordt als
criterium gebruikt dat iemand mentale retardatie
te hebben
Probleem:
1. In plaats van iemand in categorie te steken in PP
kunnen we beter bekijken welke zorg de persoon
nodig heeft
2. Alles wat afwijkt van de norm is een
psychopathologie? Klopt niet want personen met hoog IQ lijden niet aan psychopathologie
▪ Normaal verdeling IQ
▪ Niet als iets zelden voorkomt dat dit een PP is
▪ Afwijken statischtische norm geen goede basis om te spreken van psychopathologie
▪ Categorisch ‘hokjesdenken’ → hiervan afstappen
Afwijkingen van sociale en politieke normen
▪ Sociaal aanvaardbaar gedrag is afhankelijk van context of cultuur
− bv. studenten in aula: hierbij is aanvaardbaar gedrag opletten, stil zijn, kop op bank
leggen. Geen aanvaardbaar gedrag is bv. roepen wat bij een voetbalmatch wel
aanvaard wordt
▪ Assumptie: elk gedrag dat sociaal aanvaardbaar is, representeert adaptief gedrag
▪ Wat afwijkend is echter vaak cultuur en tijdsgebonden
− bv. masturbatie en homoseksualiteit werden vroeger aangeduid als PP
▪ Cultuur als beïnvloedende factor voor PP
▪ Invloed maatschappij en cultuur verloop PP
− bv. in meer of beter ontwikkelde landen zal de prognose van een PP beter verlopen
Maladaptief en gevaarlijk gedrag
▪ Functioneren vormt een bedreiging voor zichzelf of anderen
− bv. psychose, suïcidale gedachten, …
▪ Maar niet alles van maladaptief en gevaarlijk gedrag is een psychopathologie zoals bv. moord
▪ Dit is ook geen maatstaf voor PP te definiëren
Emotioneel lijden en beperkt functioneren
▪ Overkoepelend criterium binnen DSM diagnostiek
▪ Vaak aanleiding tot aanmelding → voordeel: cliënt kan zelf nood aan hulpverlening bepalen
▪ Nadelen:
− het vergt enig ziekte inzicht
− niet iedereen lijdt onder zijn PP
o bv. persoonlijkheidsstoornissen hebben vaak geen inzicht hiervan en lijden
hier niet onder
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lorannedenotter. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.