Het ethische “stappenplan”
In de literatuur wordt vaak verwezen naar een stappenplan om een deontologische
kwestie te verhelderen en aan te pakken. Dergelijk stappenplan heeft tot doel een
systematische aanpak te bevorderen. In die zin is het een belangrijk
hulpinstrument om tot een zorgvuldige aanpak te komen.
Anderzijds biedt een stappenplan natuurlijk geen oplossing voor de fundamentele
kwestie van het deontologisch probleem, namelijk het afwegen van de waarden,
de uiteindelijke beslissing.
Uiteraard vergt het werken met dergelijk stappenplan de nodige rust en tijd. Het
is dus minder geschikt voor acute crisissituaties waar a.h.w. op het moment zelf
moet worden beslist.
STAP 1 ANALYSE VAN DE SITUATIE
Wat zijn de feiten?
Beschrijf het probleem zo objectief mogelijk. Hou je op dit punt strikt aan de feiten.
Welke feiten zijn werkelijk waargenomen? Wat heb je zelf waargenomen? Wat heb
je eventueel van anderen vernomen? Zijn die andere bronnen betrouwbaar?
Maak een onderscheid tussen vermoedens en wat je zeker weet. Vermeng je de
feiten niet met op het eerste gezicht logische veronderstellingen? Wellicht kun je
niet anders dan bepaalde feiten interpreteren, maar wees dan bewust dat het hier
gaat om interpretatie.
Let op: het is verleidelijk in deze fase al moreel gekleurde beoordelingen als feiten
te beschouwen. Het is b.v. zeer gevaarlijk om intenties als feitelijke gegevens te
beschouwen; persoonskenmerken behoren ook eerder tot het arsenaal van
vermoedens dan tot het feitenmateriaal; misschien was je eerste reactie vrij
emotioneel (geschokt, verontwaardigd…) en kleurt ze je interpretatie van de
feiten?
Het kan zinvol zijn de onmiddellijke emotionele reacties van jezelf en betrokkenen
hier te benoemen, uiteraard niet met de bedoeling dat hier gevoelens worden
uitgesproken met het oog op een therapeutische sessie. (Wat zou het trouwens
kunnen betekenen dat je je gevoelens uitspreekt?) Veeleer is het de bedoeling
alert te zijn voor een al te subjectief gekleurd verslag: het is best mogelijk dat je
onmiddellijke reacties, je onmiddellijke gevoelens de inschatting van de feiten
inkleurden. Op basis hiervan kun je dus mogelijks tot een correctere beschrijving
van de feiten komen.
Verder kan kennisname van de onmiddellijke reacties of gevoelens van de andere
betrokkenen van belang zijn voor een verdere aanpak, voor een aftasten van
verdere mogelijkheden.
STAP 2 WAT IS HET MOREEL OF DEONTOLOGISCH PROBLEEM?
Gaat het hier om een dilemma, een verscheurende keuze tussen twee
mogelijkheden? Vaak biedt een probleem zich op het eerste gezicht op die manier
aan, terwijl bij verdere analyse en overweging nog andere mogelijkheden
opduiken.
Welke waarden, belangen, normen of regels zijn hier in het geding? Is hier een
dwingende wetgeving van toepassing?
1
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur patjes3. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.