Dit document bevat een beknopt overzicht van de ‘Rationele keuzebenadering’, behorende tot Hoofdstuk 2. De accenten liggen op belangrijke aspecten en het helpt het visualiseren van de verschillende benaderingen uit het hoofdstuk aan de hand van kleurenkaders per benadering.
RATIONELE-KEUZEBENADERING
= gedrag verklaren op basis van eigenbelang
1
Denkkader van de economie, met eengemaakte rationele actoren
Behavioralisten: denkkader van de sociologie en psychologie
Rationele-keuzetheorie: denkkader van de economie
An Economic Theory of Democracy – Downs:
- partijen voorgesteld als één actor met één wil, enkel geïnteresseerd in machtstoename
- kiezers geïnteresseerd in beleid dat hun preferenties realiseert
- in vraag: welk beleid moeten partijen voeren om hun stemmen te maximaliseren?
Eigenbelang, rationeel handelen
Individuele acties als elementaire eenheid van al het sociale leven
2
Mensen kiezen voor gedragsoptie die volgens hen het meeste nut zal opleveren → hun gedrag is dus
doelrationeel en mensen worden gedreven door eigenbelang
Methodologisch individualisme – Schumpeter:
- de elementaire eenheid van al het sociale leven is de individuele menselijke actie
- alle sociale instellingen of gedrag zijn het resultaat van acties van en interacties tussen
individuen
instellingen hebben geen eigen belang, wel de mensen die er in ageren
logisch-deductieve redeneerwijze: wil voorspellende en dus toetsende waarde hebben
3 Gedrag verklaren en deduceren vanuit eigenbelang van individuen
Behavioralisten: pol gedrag verklaren via statische veralgemeningen
Deduceren = het afleiden van een stelling die logisch besloten ligt in de porposities waar men van
uitgaat → dus zonder gebruik te maken van nieuwe, empirische kenmerken
Gebaseerd op ‘Een plattegrond van de macht – Carl Devos’
, Uitgangspunten
4 Gedrag van ‘homo economicus’ voorspellen zonder specifieke kennis over de actor zelf
- We moeten alleen het doel van mensen kennen en de alternatieven waarover ze beschikken
- Mens is al homo economicus: hecht enkel waarde aan wat hem het meeste nut oplevert
Bedoeling van deze benadering: essentials blootleggen van menselijke interactie
niet: overzicht van motieven voor gedrag of om mentale proces van besluitvorming te reconstrueren
5 Actoren kiezen voor de handelingsoptie met het meeste nut
Beste handelingsoptie kiezen door beschikken over de capaciteiten, tijd en de afstand
- Eenvoudigste besluitvormingsoptie: beperkt aantal opties + beperkt aantal zekere
uitkomsten + relatie van opties en effecten onafhankelijk van invloed van andere actoren
Basis: pay-offs afwegen tegen elkaar en kiezen voor degene met meeste nut
Toevoeging complicaties: effecten van opties niet kennen / externe factor kan effecten van
handelingsoptie verstoren / … => complexe wiskundige berekeningen
6 Kritiek
- Assumpties zijn verkeerd en wereldvreemd
- Negeren van het belang van ideeën
- Te veel oog voor structuren en te weinig voor de rol van het individu
- Een zwak empirical record
Speltheorie
7 De handelingsstrategie van ‘homo politicus’ als spelsituatie
Transformatie van homo economicus tot homo politicus
Cruciaal: als speler rekening houden met het gedrag van de andere spelers → spel wijst dus op
abstractie van een conflictsituatie
Speler: preferenties en doelstellingen => strategie => doel realiseren
Soorten spelen:
- Statische spelen: de spelers handelen tegelijk / weten niet wat de andere spelers doen
- Met volledige of onvolledige informatie: de preferenties van andere spelers
- Dynamische spelen: er is een volgorde waarin de spelers handelen
- Coöperatieve
en niet-coöperatieve spelen: geen onderlinge communicatie en dus geen afspraken
Gebaseerd op ‘Een plattegrond van de macht – Carl Devos’
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Astridvds. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
