In deze samenvatting vind je alle te kennen leerstof voor het vak 'pedagogiek' kaderend binnen de opleiding orthopedagogie aan hogent.
Deze samenvatting bevat alle te kennen leerstof voor het examen in juni van zowel de PowerPoint, als de cursus en het extra filmmateriaal met heel veel samenvatt...
pedagogiek
Bachelor in de orthopedagogie
samenvatting semester 2
Thyra Janssens
MT1 – SEMESTER 2
0
,1
,Inhoudsopgave
1. Wat is pedagogiek? ............................................................................................................... 6
1.1 Definiëring ............................................................................................................................... 6
1.1.1 Object van de studie ........................................................................................................ 6
1.1.2 Niveaus van de pedagogiek ............................................................................................. 7
1.2 Ontstaan van de pedagogie als wetenschap ........................................................................... 8
1.2.1 Situering van de pedagogiek in de wetenschappen ........................................................ 8
1.2.2 Hulpwetenschappen van de pedagogiek ...................................................................... 10
1.3 De pedagogische relatie ........................................................................................................ 11
1.4 Verschillende denkkaders in de pedagogiek ......................................................................... 11
1.5 Schema bij wat is pedagogiek .............................................................................................. 12
1.6 Doelstellingen ........................................................................................................................ 14
2. Theoretische pedagogiek .................................................................................................... 16
2.1 In de westerse samenleving : driestromenland .................................................................... 16
2.1.1 De 3 grote verhalen .............................................................................................................. 17
2.1.2 De 3 grote stromingen binnen de pedagogiek .............................................................. 17
2.2 De Russische samenleving : de cultuurhistorische school in de pedagogiek ........................ 22
2.2.1 Uitgangspunten van Vygotsky ....................................................................................... 22
2.2.2 Kernthema’s .................................................................................................................. 25
2.3 In de hedendaagse tijd : pedagogiek in het postmodernisme .............................................. 31
2.3.1 belangrijkste begrippen ................................................................................................. 31
2.3.2 Betekenis voor de opvoeding en de pedagogiek .......................................................... 32
2.4 Schema bij theoretische pedagogiek ................................................................................... 33
2.5 Doelstellingen ........................................................................................................................ 36
3. Opvoeden ........................................................................................................................... 38
3.1 opvoeden doorheen de tijden ............................................................................................... 38
3.2 Definiëring van opvoeding .................................................................................................... 40
3.2.1 Opvoedingsdoelen ......................................................................................................... 42
3.2.2 Opvoedingsinhouden .................................................................................................... 43
3.2.3 Opvoedingsmiddelen..................................................................................................... 43
3.3 Opvoedingsmilieus ................................................................................................................ 44
3.3.1 Het primaire opvoedingsmilieus .......................................................................................... 44
3.3.2 Secundair opvoedingsmilieu ................................................................................................ 44
3.3.3 Het tertiaire opvoedingsmilieu............................................................................................. 44
3.4 Opvoedingsstijlen .................................................................................................................. 45
3.4.1 De toegeeflijke of permissieve opvoedingsstijl .................................................................... 46
2
, 3.4.2 De verwaarlozende opvoedingsstijl ..................................................................................... 46
3.4.3 De autoritaire opvoedingsstijl .............................................................................................. 47
3.4.4 De overbeschermende opvoedingsstijl ................................................................................ 47
3.4.5 De autoritatieve of democratische opvoedingsstijl ............................................................. 48
3.4.6 Valkuilen in de opvoeding ............................................................................................. 53
3.4.7 Zelfdeterminatie ................................................................................................................... 54
3.5 Schema H3 : opvoeden ......................................................................................................... 55
3.6 Doelstellingen H3 : opvoeden ..................................................................................................... 57
4. Gezinspedagogiek ............................................................................................................... 59
4.1 Wat is een gezin?................................................................................................................... 59
4.1.1 gezinnen en families ...................................................................................................... 59
4.1.2 gezin in verandering ............................................................................................................. 59
4.2 Het gezin als systeem .................................................................................................................. 60
4.3 rolpatronen binnen het gezin ...................................................................................................... 61
4.3.1 Rol van de vader ................................................................................................................... 61
4.3.2 rol van de moeder ................................................................................................................ 62
4.4 differentiële opvoeding ............................................................................................................... 63
4.4.1 verschil in aanpak ................................................................................................................. 63
4.4.2 Gelijk opvoeden hoeft niet, gelijkwaardig is goed genoeg .................................................. 67
4.5 Schema H4 : gezinspedagogiek ............................................................................................ 68
4.6 Doelstellingen H4 : gezinspedagogiek ......................................................................................... 70
5. Het secundair opvoedingsmilieu .......................................................................................... 72
5.1 ecologische werkwijze van Bronfenbrenner ......................................................................... 72
5.2 maatschappelijke functies van kinderopvang ....................................................................... 75
5.2.1 economische functie ............................................................................................................ 75
5.2.2 Pedagogische functie............................................................................................................ 75
5.2.3 Sociale functie ...................................................................................................................... 75
5.3 Functie van het onderwijs ........................................................................................................... 76
5.3.1 kwalificatie............................................................................................................................ 76
5.3.2 Socialisatie ............................................................................................................................ 77
5.3.3 Subjectivering ....................................................................................................................... 78
5.4 het kind op school ....................................................................................................................... 79
5.5 Ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie ................................................................................. 80
5.6 Schema H5 : het secundair opvoedingsmilieu ........................................................................... 82
5.7 Doelstellingen H5 : het secundair opvoedingsmilieu .................................................................. 85
6. Opvoedingsonzekerheid, oorzaak of gevolg? ....................................................................... 87
3
,6.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 87
6.2 Prestatiegerichte maatschappij ................................................................................................... 88
6.3 medicalisering ....................................................................................................................... 89
6.4 pedagogisering ...................................................................................................................... 90
6.5 generaties en opvoeding ............................................................................................................. 91
6.6 evolutie in de communicatie ....................................................................................................... 93
6.6.1 Internetgebruik bij kinderen en jongeren ............................................................................ 93
6.6.2 mediawijsheid ...................................................................................................................... 94
6.6.3 Kinderen over mediaopvoeding ........................................................................................... 96
6.6.4 I-connected parents ...................................................................................................... 96
6.7 Schema H6 : opvoedingsonzekerheid, oorzaak of gevolg? ....................................................... 97
6.8 Doelstellingen H6 ........................................................................................................................ 99
4
,?
Wat is pedagogie ?
5
, 1. Wat is pedagogiek?
1.1 Definiëring
1.1.1 Object van de studie
Wat is pedagogiek?
= De pedagogiek probeert opvoeding en opvoedend handelen systematisch te
beschrijven door, op basis van kwalitatief en kwantitatief onderzoek, algemeen geldende
uitspraken te doen.
Houdt zich bezig met de studie van de opvoeding van kinderen en jongeren van
0-18j
Pedagogie als handelingswetenschap
Praktijk moet iets hebben aan verworven kennis en inzichten
Wisselwerking tussen praktijk en theorie typisch voor praktische
wetenschappen
2 onderdelen van de pedagogie(k) als handelingswetenschap
1. Waarnemingen van de praktijk pedagogisch handelen
- Helpt de theorievorming
- Waarnemen dat mensen in harmonieuze omgeving beter ontwikkelden dan in
een armzalige omgeving leidde tot onderzoek naar invloed van een harmonieuze
omgeving op de ontwikkeling van de mens
2. De theorie bevrucht op haar beurt de dagelijkse praktijk
- Onderzoek heeft uitgewezen : kleinere klas- en leefgroepen beter zijn voor de
sociale ontwikkeling van kinderen dan grote groepen
Pedagogisch handelen
Kind en pedagogisch handelen met die kinderen en jongeren : centraal
Pedagogisch handelen : gebaseerd op theorieën en wetenschap
Pedagogie op verschillende niveaus
Kan pedagogiek uitoefenen op verschillende niveaus
- Opvoedkunde
- Opvoedingsleer
- Opvoedingswetenschap
6
, 1.1.2 Niveaus van de pedagogiek
Niveau 1 : de theorie, de wetenschap
Wat?
= Niveau waarop onderzoek wordt gedaan om wetenschappelijke kennis over de omgang
met kinderen op te doen. Het gaat om de opvoedingswetenschap.
Kernaspecten
Beroepsbeoefenaar : voert werk uit op basis van hoeveelheid kennis
Kennis : verscheidenheid aan wetenschappelijke theorieën, denkkaders,
begrippen, verbanden, regels,…
Vb: pedagogiek als betrokken handelingswetenschap – over de relatie tussen
handelen en pedagogie
Niveau 2 : de praktijktheorie, theoretische aanwijzingen die het pedagogische handelen
ondersteunen
Wat?
= Gaat om persoonlijke inzichten, gedragsregels, procedures, routines en ervaringen die
voor de uitvoerder meestal vanzelfsprekend zijn. Ook wel werkconcepten/werkmodellen
of opvoedingsleer.
Toegankelijkheid
Inspiratie hiervoor : vaak te vinden in toegankelijke pedagogische literatuur
Tv-programma’s, websites voor ouders die op zoek zijn naar goede opvoeding
Vb: 10 tips om je eetstoornis te verslaan
Vb: werkboek voor familie en vrienden
Niveau 3 : de praktijk zelf, hoe handelen wij werkelijk?
opvoedkunde
= de dagelijkse omgang waarin een
ouder of een opvoeder zijn
vaardigheden en ingrepen inzet om de
opvoeding te realiseren. Opvoedkunde
wat je werkelijk doet in
omgang met kinderen, bewust
of minder bewust
vb: scholing/vorming
7
, 1.2 Ontstaan van de pedagogie als wetenschap
Pedagogiek als jonge wetenschap
Eerste pedagogische leerstoel aan universiteit van Halle : 1799
Als wetenschap : pas laat invloed op werkveld
Pas na WOII : ging men kijken naar de wetenschap en werkveld
Eerste pedagogen : Decroly, Langeveld, Bladergroen, Kohnstamm,…
Ideeën over opvoeden en filosofen
Ideeën over opvoeden en omgaan met kinderen : zeer oud
Waren vaak thema’s behandeld door filosofen
‘Spartaanse opvoeding’ in de Griekse wereld
Jean Jacques Rousseau
Zette aandacht op opvoeden of pedagogie op kaart in Westerse wereld
Boek ‘Emile ou de l’éducation’ : grote invloed binnen opvoeding
In dat boek concludeert Rousseau dat ieder mens een uniek karakter heeft en
vrijheid nodig heeft om zich te kunnen ontplooien zonder dwang of straf, ver van
het stadsleven in verbondenheid met de natuur
De stroming binnen de pedagogiek
Tijdskader, normen en waarden waarbinnen onderwijspraktijk ontstond :
beïnvloedde theorievorming van pedagogiek
Achterliggende ideeën uit verschillende tijden zoals de verlichting
Vb: na het invoeren van de leerplicht werd de school een door de samenleving
georganiseerde instelling
1.2.1 Situering van de pedagogiek in de wetenschappen
= is de overkoepelende wetenschap voor het werken aan het welzijn van mensen in het
algemeen. Agogiek verwijst naar de wetenschap die zich
bezighoudt met de omgang van mensen. Ook wel de
omgangskunde genoemd.
Agogiek : veel deelwetenschappen
Kan ze op 2 manieren indelen
- Op basis van leeftijd van doelpubliek
- Op basis volgens object
8
, Deelwetenschappen van de agogiek volgens de leeftijd van het doelpubliek
1. De pedagogiek
= de wetenschap bestudeert het begeleiden van kinderen van 0-18 jaar. (gewone opvoeden)
2. Andragogie
= de wetenschap die theoretiseert over het begeleiden van volwassenen.
3. Gerontagogiek
= de wetenschap die het begeleiden van ouderen bestudeert.
Deelwetenschappen van de agogiek volgend object
1. orthopedagogiek
= het begeleiden van mensen in nood (speciale opvoeden : in nood)
2. Sociale agogiek
= het begeleiden van mensen binnen sociale problemen. wetenschap die is gericht op het
sociale en culturele welzijn. (vb: armoede)
Vanaf jaren ’50 : groeiend inzicht dat niet alleen op school maar in de
samenleving in het algemeen met mensen wordt gewerkt zodat ze hun weg in
de samenleving vinden
Kinderen niet alleen helpen bij het leren via gezin en school maar ook tijdens
vrije tijd kan geleerd worden om welzijn te verbeteren
Ook bij volwassenen en ouderen : hulp geboden om aan welzijn te werken
3. Psychoagogiek
= gaat over het begeleiden van mensen in psychische nood
4. Pedagogiek
= het begeleiden van kinderen en jongeren naar de volwassenheid
9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur thyrajanssens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
