In deze samenvattingen is iedere paragraaf van Thema 1 uit het boek Biologie voor Jou VWO5a samengevat. De samenvattingen zijn duidelijk en overzichtelijk.
Samenvatting Biologie V5
Thema 1 Basisstof 1&2
Homeostase: het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu van
een organisme.
Negatieve terugkoppeling: een toename van het resultaat veroorzaakt een remming van
het proces.
Positieve terugkoppeling: een toename van het resultaat versterkt het proces.
Hormonen: signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren afgeven. Deze noem je
endocriene klieren. Klieren met een afvoerbuis heten exocriene klieren.
Hormonen zijn alleen werkzaam op organen waarvan de cellen de juiste receptor voor het
hormoon bezit. Dit noem je het doelwitorgaan. De mate van de reactie die het hormoon tot
gang brengt hangt onder andere af van de hormoonspiegel in het bloed en door het aantal
receptoren op de cellen.
De werking van hormonen:
Als het hormoon door een cel wordt opgenomen, bindt het aan een receptoreiwit en ontstaat
er een hormoon-receptorcomplex. Het belandt in het kernplasma en vormt een
transcriptiefactor voor één of meerdere genen.
Andere hormonen binden aan de receptor op het celmembraan en brengen een reactie in de
cel op gang. De second messengers die worden gevormd of geactiveerd vormen dan een
transcriptie factor, maar dit kan bijvoorbeeld ook een co-enzym zijn.
Signaalcascade: wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt doorgegeven.
Hormoonklieren:
Hypofyse: de hypofyse bestaat uit een voor- en achterkwab. De hypofyse produceert
verschillende hormonen en wordt gereguleerd door de hypothalamus die erboven ligt.
Sommige neuronen in de hypothalamus produceren hormonen, deze worden via de
hypofyseachterkwab afgegeven aan het bloed. Voorbeelden van neurohormonen zijn
oxytocine en ADH.
Daarnaast geeft de hypothalamus via het bloed hormonen af die ofwel een releasende
werking ofwel een inhiberende werking op de hypofyse hebben.
Verschillende hormonen die in de hypofyse worden gemaakt:
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH): hypofysevoorkwab, wordt geproduceerd bij stress
en bevordert de aanmaak van hormonen door de bijnierschors.
Groeihormoon (GR): voorkwab, regelt de groei en ontwikkeling, stimuleert de groei van
beenderen.
Prolactine: voorkwab, vergroot de melkklieren en stimuleert de productie van melk.
Oxytocine: hypofyseachterkwab, stimuleert het ontstaan van weeën, stimuleert
melksecretie, zorgt voor het ontstaan van een band tussen moeder en kind.
Antidiuretisch hormoon (ADH): regelt de resorptie van water in de nieren en de vorming
van urine. Dit regelt indirect de osmotische waarde van het bloed.
,Schildklier:
De schildklier is een hormoonklier en ligt in de hals voor het strottenhoofd. De schildklier
produceert het hormoon thyroxine. Het hormoon beïnvloedt de stofwisseling door de
verbranding van glucose te stimuleren. Bij kinderen stimuleert het ook de groei en
ontwikkelen van het centrale zenuwstelsel en het beenderenstelsel.
1) In de hypothalamus wordt TRH gemaakt
2) TRH stimuleert de productie van TSH door de hypofyse.
3) TSH stimuleert de productie van Thyroxine door de schildklier, hiervoor is jodium
nodig.
4) Thyroxine remt de productie van TSH en TRH.
Een teveel van thyroxine leidt tot een te snelle stofwisseling dus: gewichtsverlies, toename
van eetlust en rusteloosheid.
Een tekort leidt tot een te trage stofwisseling dus: gewichtstoename en vermoeidheid.
Spijsverteringsklieren:
In de pancreas, maag- en darmwand worden spijsverteringshormonen gemaakt die de
spijsvertering beïnvloeden.
Gastrine stimuleert de productie van maagsap.
Secretine stimuleert de lever tot het produceren van gal en de alvleesklier tot secretie van
NaHCO3. Hierdoor stijgt de pH in de duodenum.
Cholecystokine wordt afgegeven door de duodenum en stimuleert de galblaas tot de afgifte
van gal en de pancreas tot de secretie van enzymen.
, Eilandjes van Langerhans:
De eilandjes van Langerhans liggen tussen de cellen van de pancreas. Hierin komen α-
cellen die het hormoon glucagon produceren en β-cellen die het hormoon insuline
produceren. Deze hormonen zorgen ervoor dat de bloedsuikerspiegel in het bloed ongeveer
constant blijft.
1) Na het eten van een koolhydraatrijke maaltijd wordt er veel glucose opgenomen door
de darmwand en stijgt de bloedsuikerspiegel.
2) De eilandjes van Langerhans krijgen een seintje en de β-cellen produceren insuline.
3) Onder invloed van insuline komen er meer glucosetransporteiwitten in het
celmembraan waardoor de permeabiliteit van de membranen voor glucose wordt
verhoogd. De opname van glucose door cellen neemt toe.
4) Glucose wordt omgezet in glycogeen en wordt in de cellen opgeslagen.
5) Als de bloedsuikerspiegel daalt produceren de α-cellen in de eilandjes van
Langerhans glucagon.
6) Glucagon stimuleert in de lever en de spieren de omzetting van glycogeen in glucose
en bevordert de afgifte ervan. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ruijterdeluc. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.