Samenvatting van 'hoofdstuk 4 - wereld'. Hierbij is gebruik gemaakt van het boek buiteNLand uit 2018. In dit document zijn eerst de begrippen uitgelegd, daarna worden alle paragrafen uitgelegd met handige opsommingen, plaatjes en kopjes.
HOOFDSTUK 4
PARAGRAAF 1
BRIC(S)-landen: Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika (heeft snelle groei doorgemaakt,
maar heeft nu grote economische problemen); grote landen die sinds 2000 een snelle
economische ontwikkelingen doormaakten; deze landen vormen de semiperiferie.
Wereldsysteem: de indeling van de wereld in centrum, semiperiferie en periferie.
Bbp/hoofd: Bruto Binnenland Product; de opbrengst van alle goederen en diensten die door
binnen- én buitenlandse ondernemingen in een land in één jaar worden geproduceerd
gedeeld door het aantal inwoners.
Brp/hoofd: Bruto Regionaal Product; het inkomen per hoofd binnen een regio.
Bnp/hoofd: Bruto Nationaal Product; het inkomen per hoofd van de mensen die afkomstig
zijn uit een bepaald land, of ze nou in het buitenland werken of in eigen land.
Toegevoegde waarde: de hoogte van het bbp/hoofd.
Koopkracht: de hoeveelheid goederen of diensten die je in een land kunt kopen voor 1
dollar.
Regionale ongelijkheid: grote verschillen in ontwikkeling tussen gebieden.
Sociale ongelijkheid: grote verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen tussen
verschillende groepen van de bevolking.
Beroepsbevolking: het deel van de bevolking dat tegen betaling werkt plus de werklozen;
wordt ingedeeld in primaire, secundaire en tertiaire sector.
Uitschuiving: proces van verplaatsing van bedrijven en functies vanuit een centrum naar
buiten.
Outsourcing: het uitschuiven van diensten.
Welzijn: de kwaliteit van de levensomstandigheden afgemeten aan inkomen,
alfabetiseringsgraad en levensverwachting; ook voedselzekerheid, drinkwatervoorzieningen
en gezondheidszorg is van belang.
VN-ontwikkelingsindex: maatstaf samengesteld uit de koopkracht, alfabetiseringsgraad en
levensverwachting, en gebruikt om de maatschappelijke ontwikkeling (welzijn) vast te
stellen.
Als een land afhankelijk is van een bepaalde grondstof, is de economie kwetsbaar. Als de
oogst mislukt of de prijzen op de wereldmarkt veranderen kan dit enorme schade opleveren
aan hun economie.
Door de economische groei van bv. China en India steeg de vraag naar grondstoffen en
energie, waardoor de prijs van grondstoffen steeg. Daarnaast raken de grondstoffen
langzaamaan uitgeput, waardoor de prijzen nog meer stijgen. Na 2012 koelde de
wereldeconomie erg af, waardoor er minder vraag was naar grondstoffen en zo crisis
ontstond in de landen die afhankelijk zijn van grondstoffen.
Echter zijn deze landen een stuk minder afhankelijk geworden van grondstoffen, door de
uitschuiving van productie vanuit centrumlanden naar de (semi)periferie.
Het welzijn is niet altijd goed af te lezen aan het bbp/hoofd. Om een beter beeld te krijgen
van het welzijn kun je beter kijken naar de VN-ontwikkelingsindex. Hoe dichter deze index
bij de 1.0, hoe hoger het welzijn.
, VERSCHILLEN IN WELVAART KUN JE METEN DOOR
Bbp/hoofd;
1) De waarde van 1 dollar verschilt per land, daarom wordt voor bbp/hoofd vaak
koopkracht gebruikt.
2) Alleen de inkomsten uit de formele sector tellen mee, terwijl bij arme landen het
grootste deel van inkomsten afkomstig is van de informele sector.
3) Het bbp/hoofd is een gemiddeld getal voor het hele land. In arme landen is er echter
vaak een grote regionale ongelijkheid. De oplossing hiervoor is verder inzoomen naar
het brp/hoofd.
Daarnaast kan de sociale ongelijkheid ook heel groot zijn, waardoor de rijke
bovenlaag van de samenleving het grootste gedeelte van het nationale inkomen
inneemt en de armen het moeten doen met de ‘kruimels’.
Beroepsbevolking
Hoe meer economische groei, hoe kleiner het deel dat in de landbouw werkt en hoe
groter het deel dat in dienstensector werkt.
Denk er wel aan dat het deel dat in een bepaalde sector werkt niets zegt over hoe hard
zij werken/ hun productiviteit. Zo werkt slechts 1.4% van de Nederlandse bevolking in de
landbouw, maar produceren zij meer dan in Ghana terwijl daar het grootste gedeelte van
de bevolking in de landbouw werkt.
PARAGRAAF 2
Bevolkingsspreiding: de manier waarop de bevolking over een gebied is verdeeld.
Bevolkingsdichtheid: gemiddeld aantal inwoner per km2.
Natuurlijke bevolkingsgroei: geboortecijfer – sterftecijfer
Sociale bevolkingsgroei: vestiging – vertrek
Vruchtbaarheid: het aantal levendgeborenen per jaar per duizend vrouwen in de vruchtbare
leeftijd.
Leeftijdsopbouw: de verdeling van de bevolking over verschillende leeftijdsklassen.
Kindersterfte: het aantal kinderen dat voor hun 5e levensjaar sterft per jaar per duizend
kinderen.
Verstedelijkingstempo: de snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad per jaar toeneemt.
Verstedelijkingsgraad: het percentage van de bevolking dat in de stad woont.
Demografische druk: het niet-actieve deel van de bevolking uitgedrukt als percentage van
de actieve bevolking (20-65 jaar).
Demografisch transitiemodel: model van de gefaseerde overgang van een hoog geboorte-
en sterftecijfer naar een laag geboorte- en sterftecijfer.
Arbeidsmigratie: verhuizen naar een ander gebied om daar te werken.
Diffusie: de verspreiding van bv. een cultuurelement naar een ander gebied.
Acculturatie: een cultuur neemt cultuurelementen over van een andere cultuur; de
cultuurelement worden verweven en aangepast aan de nieuwe cultuur.
Democratisch gehalte: de mate waarin de bevolking via vrije verkiezingen invloed heeft op
het bestuur van een land.
Wereldorde: de manier waarop de wereld op economisch, politiek en sociaal-cultureel
gebied is georganiseerd.
VERKLARING BEVOLKINGSSPREIDING
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur &joy1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
