Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
GERECHTELIJK RECHT
Examen:
Het examen is mondeling en omvat drie vragen die de student uit een bundel vragen kan trekken. Het gaat daarbij om vragen met
drie verschillende kleuren uit een bundel vragen zodat de vragen gespreid zijn over de volledige cursus. De student krijgt ruime
voorbereidingstijd waarbij er een uurrooster voorhanden zal zijn wanneer de student aanwezig dient te zijn. De student mag op
het examen een wetboek gebruiken waarin mag worden onderlijnd of kleuren zijn aangebracht. In geen geval mogen cijfers of
letters aangebracht zijn in het wetboek. Tevens mag de student gebruik maken van het Handboek Gerechtelijk Recht. Ander
materiaal, zoals eigen notities, mag u niet gebruiken.
LES I: 22/02
DEEL I
Exceptie van nietigheid (de nietigheidsleer)
Nietigheidssanctie staat geregeld in 860 en volgende Ger.W.
Toepassingsgebied:
• Proceshandelingen: handelingen in het kader van een procedure, waar er iets aan ontbreekt, waar een vormgebrek is. Er
moet iets in staan dat er niet is.
Wat gebeurt er als er een proceshandeling is waar er iets ontbreekt?
vb. Een dagvaarding, verzoekschrift, betekening, exploot van beslag, enzovoort...
• Vonnissen en arresten: vonnissen en arresten zijn uitgesloten. De exceptie plakt aan een verwering. Exceptie verwijst naar de
verweerder. Eens een vonnis is uitgesproken, is er geen verweermiddel. Tegen een vonnis kan enkel een rechtsmiddel worden
ingesteld. Je kan enkel een beroep instellen, in hoger beroep gaan maar dan zit je in een andere fase van de procedure.
• Rechterlijke organisatie
• Vormgebrek
Voorwaarden:
• Geen nietigheid zonder wettekst (860 Ger.W), enkel als de wet de sanctie uitdrukkelijk voorschrijft. De wet moet de
vormvoorwaarden voorschrijven op straffe van nietigheid. Dit artikel is uitdrukkelijk bepaald om te beletten dat de rechter
zelf nietigheden zou verzinnen.
vb. 702 Ger.W: In een dagvaardingsexploot moeten volgende vormvoorschriften instaan, op straffe van nietigheid.
Er is een lange periode waarbij in het wetboek
In Potpourri-wetten zijn meerdere wijzigingen gebeurd. Vroeger stond dat indien er een vormgebrek was, de proceshandeling
zonder gevolg was. Op een bepaald moment werd de terminologie zonder gevolg gewijzigd naar nietigheid.
• Geen nietigheid zonder schade (861 Ger.W), er moet aangetoond kunnen worden dat belangen zijn geschaad. Als je kan
aantonen dat je er last aan hebt, kan je de nietigheid inroepen. Last hebben is het gehinderd zijn in zijn rechten van
verdediging, in de mogelijkheden van verweer.
Niet alle ontbreken moet vernietigd worden. Er gaat zoveel geprobeerd worden om proceshandelingen te redden. De
doelstelling is het zoveel mogelijk redden in plaats van onmiddellijk te vernietigen.
Mogelijkheid tot herstel: door rechter opgelegde maatregelen (861, tweede lid Ger.W). De rechter kan een aantal maatregelen
opleggen, om de nietigheid te redden.
vb. Stel iemand is gedagvaard, in de dagvaarding ontbreekt de reden van dagvaarding. De proceshandeling is dan gebrekkig, er is
een gebrek aan motivering. De vormvereiste is op de straffe van nietigheid. Heb je daar last aan? Ja, hoe kan je je verweren indien
je een eis hebt waarvan je de reden niet weet? Je kan je niet verweren. Je hebt last aan het gebrek. De rechter kan een reddi ng
eisen. De eisende partij krijgt een termijn om zijn motivering ter kennis te brengen. Indien de eiser dat niet doet, dan is de
dagvaarding nietig verklaart.
In het burgerlijk procesrecht is het een hele belangrijke beslissing om zoveel mogelijk nietigheden te vermijden met de
mogelijkheid tot herstel.
Conversie:
Conversie van nietigheden is het echt redden, het probleem is absoluut aanwezig maar er gaan geen gevolgen zijn.
• Dekking van de nietigheid (864 Ger.W). Er wordt een termijn gegeven om daarbinnen de nietigheid moet worden opgeroepen.
De nietigheidssanctie moet worden opgeroepen in limine litis, bij het begin van de procedure. Het moet de eerste zijn
waarmee men begint. Als er ergens in de loop van de procedure, een gebrek wordt opgemerkt is het te laat. De nietigheid is
dan niet gedekt.
• Regularisatie handtekening (863 Ger.W). De handtekening ontbreekt, moet gewoon getekend worden. Handtekening is
belangrijk om te kunnen aantonen door wie de handeling is gesteld.
1
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
Termijnen
Soorten:
• De wachttermijn, de handeling dient verricht te worden buiten de termijn. Tijdens die termijn moet er gewacht worden.
vb. De dagvaardingstermijn. Tussen de betekening van de dagvaarding en de zitting moet minstens 8 dagen zijn, mag niet
minder zijn dan 8 dagen.
• De vervaltermijn, de handeling dient verricht te worden binnen de termijn.
vb. Termijn van hoger beroep, vanaf het moment dat een vonnis wordt betekend heb je 1 maand de tijd om beroep te stellen,
indien je dat niet doet binnen de maand, is de termijn vervallen.
Er bestaan verschillende regelingen voor termijnen in dagen en maanden.
Termijnberekening:
Aanvang is in principe van de dag na die van de akte of de gebeurtenis die hem doet ingaan. Er gebeurt iets die de termijn doet
ingaan, maar die dag telt niet mee. De termijn begint pas de dag daarna, de dag van de gebeurtenis telt niet mee in de berekening.
De dag waarop de gebeurtenis plaatsvindt is de dies a quo.
vb. Vanaf de betekening of kennisgeving
di woe do vrij za zo ma di woe do vrij za zo ma di
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Dies
1 2 3 4 5 6 7 8 Dies ad quem
a quo
Termijnen worden berekend in kalenderdagen. Het weekend telt ook mee, het heeft niets te maken of het een zaterdag of zondag
is. De vervaldag is de laatste dag van de termijn (dies ad quem) is ook inbegrepen in de termijn.
Zaterdagen en zondagen spelen geen rol tenzij ze vallen op de vervaldag. Als de vervaldag valt op een zaterdag, zondag of een
wettelijke feestdag dan wordt die verplaatst naar de eerstvolgende werkdag.
di woe do vrij za zo ma di woe do vrij za zo ma di
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
8
Dies a quo 1 2 3 4 5 6 7 8
Dies ad quem
Termijnen in maanden en jaren
Termijn van hoger beroep. Op 15 april wordt een vonnis betekend, wanneer kan men het laatst beroep instellen? De dies a quo is
15 april. De termijn begint te lopen op 16 april. De termijn van een maand loopt van 16 april tot de dag voor 16 mei, 15 mei. 15
mei is de laatste dag waarop men hoger beroep kan instellen tegen een vonnis. Op 16 mei is het te laat.
Als 15 mei op een zaterdag, zondag of wettelijke feestdag valt dan wordt de vervaldag verplaatst naar de eerstvolgende werkdag.
Als 15 mei een zaterdag is, kan tot 17 mei beroep worden ingesteld worden.
15/4 → 16/4 → 16/5 → 15/5
Alle regels zijn van het gemeen recht, tenzij afwijkende bepalingen.
De val van Gregorius
Niet alle maanden zijn even lang. Oplossing van het Hof van Cassatie, voor indien de dag waarop de dag van de vervaldag niet
bestaat, is de laatste dag van de maand de vervaldag. Als de laatste dag van de maand op een zaterdag, zondag of wettelijk
feestdag is, wordt de vervaldag automatisch verplaatst naar de eerstvolgende werkdag.
29/1 → 30/1 → ? → 28/2
2
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
Kennisgeving (53bis Ger.W)
Betekening is wanneer de gerechtsdeurwaarder de dagvaarding persoonlijk aan je deur aan jou afgeeft.
Kennisgeving is meer en meer ingevoerd als een vorm van vertrekpunt van een termijn van hoger beroep (voor rechtsmiddelen),
daarbij is er een discussie ontstaan over het volledig kunnen benutten van een termijn? De termijn begint te lopen vanaf de
kennisgeving. Meer en meer is er voor de kennisgeving gekozen als aanvangspunt voor een uitspraak. Een kennisgeving is een
brief (vaak een gerechtsbrief) vanuit de griffie, brief vertrekt vanuit de rechtbank waarbij staat ‘hierbij bezorg ik u een uitspraak
van de rechtbank en het wordt u bij gerechtsbrief ter kennis gebracht’. Hij stuurt een gerechtsbrief dat een aangetekende brief
met ontvangstbewijs is, de postbode brengt die en bij overhandiging krijgt de verzender een bewijs van aangifte met de naam van
ontvanger.
Wanneer begint de termijn van een maand te lopen? Het Hof van Cassatie heeft een strikte parameter bepaalt. De dag waarop
de brief vertrekt op de post, waarop de griffie de brief afgeeft bij de post is de dag waarop de termijn begint te lopen. De brief
was dus onderweg wanneer de termijn al begon te lopen. Als de persoon niet thuis is, kan de ontvanger die pas een paar dagen
later halen bij de post. Je krijgt niet elke dag post, er kunnen feestdagen of een weekend tussen de ontvangst en verzending zijn.
Is dit geen een ongelijke behandeling? Het Grondwettelijk Hof gaf gelijk dat het een ongelijke behandeling was en de parameter
werd gewijzigd naar de dag waarop de ontvanger de brief kreeg. Niet de dag waarop hij het in zijn handen kreeg, dat is potestatief.
De brief wacht 8 dagen bij de post. Als je 5 dagen wacht om die te halen bij de post kan je niet zeuren dat er 5 dagen van je termijn
is verlopen. Het Hof van Cassatie bleef bij de parameter van de dag waarop de brief werd afgegeven bij de post. De wetgever is
daartussen gekomen om die rechtspraak van het Hof van Cassatie te veranderen. Voor alle systemen is er een regel opgenomen,
het ongelukkige is dat 53bis Ger.W de eerste dag van de termijn aangeeft niet de dies a quo. Er wordt een vonnis uitgesproken
door het rechtbank, er wordt een kennisgeving bij gerechtsbrief gedaan. De kennisgeving doet de termijn van hoger beroep
starten. De brief komt vandaag aan bij de post. Woensdag krijgt hij de brief, hij is niet thuis. Hij kan de brief pas halen op zaterdag.
Intussen begint de termijn te lopen vanaf donderdag. De wetgever heeft dit gewijzigd, vanaf de betekening (dies a quo). Het zou
voldoende zijn als de wetgever zei dat de termijn begint te lopen op de dag van ontvangst van de ontvanger.
Bij aangetekende brieven, weten we niet wat er gebeurt met de brief. Alleen bewijs van dat het vertrokken is. Het is de afgifte bij
de post + 3 werkdagen. Wat zijn werkdagen? In het sociaal- en strafrecht is de zaterdag ook een werkdag. Als een termijn vervalt
op een zaterdag, zondag of wettelijk feestdag wordt het verplaatst naar de eerstvolgende werkdag. Een zaterdag is geen werkdag.
Juridische bijstand en rechtsbijstand
• 6 EVRM: overheid moet zorgen voor kosteloze waarborg van grondrecht. Er kunnen geen uitzonderingen erop worden
toegestaan. Je mag niet gehinderd zijn om je rechten uit te oefenen. Deze geldt voor zowel voor rechtsbijstand
(procedurekosten) als voor juridische bijstand.
• Rechtsbijstand = rechtsplegingskosten, gaat over de procedurekosten.
• Juridische bijstand = informatie en vertegenwoordiging in rechte (recht op een advocaat)
• Justitiehuizen, men kon juridische bijstand krijgen. Hiermee wou men de drempel verlagen door de juridische bijstand niet te
organiseren in de gerechtsgebouwen, maar hielden dat in de justitiehuizen.
o Eerstelijnsbijstand: bij de Commissie voor Juridische Bijstand om advies te vragen.
o Tweedelijnsbijstand: bij de Bureau voor Juridische Bijstand die meestal wel zetelen in gerechtsgebouwen, voor
vertegenwoordiging door advocaten.
Rechtsbijstand
Rechtsbijstand gaat over de kosten van rechtspleging (665 Ger.W), niet over een advocaat daarvoor gaan we naar de Bureau voor
Juridische Bijstand (BJB), de orde is daarvoor verantwoordelijk. Rechtsbijstand gaat over procedurekosten; kosten voor een
rolstelling, gerechtsdeurwaarder, aanstelling van een notaris.
vb. Ik wil een procedure beginnen en ik wil dagvaarden maar ik kan de kosten van dagvaarding niet betalen. Dat is het uitgangspunt
voor rechtsbijstand.
Wat zijn de voorwaarden om rechtsbijstand te krijgen? (667 Ger.W)
• Belg zijn, ondertussen kunnen ook niet-Belgen (vreemdelingen) ook (668 Ger.W)
• Aanspraak moeten rechtmatig lijken, een soort van marginale toetsing
• Aantonen dat uw bestaansmiddelen ontoereikend zijn, door bijvoorbeeld attesten van belastingen, inkomsten aan te tonen,
daarvoor bestaan er een aantal limieten waaraan men moet voldoen om rechtsbijstand te krijgen.
De voorwaarden worden beoordeeld door de Bureau voor Rechtsbijstand die bij elke rechtscollege bestaat, u moet die aanvragen
bij het rechtscollege waarvoor u de rechtszaak wil starten of moet voeren.
Procedure:
Het is vormeloos, geen specifiek verzoekschrift, alleen formulier invullen. Het is kosteloos door mondeling of schriftelijk verzoek.
Alle bewijsstukken van de ontoereikende inkomsten en rechtmatige aanspraak bijvoegen (675 Ger.W). De rechtsbijstand gaat
heel vaak gepaard met een verzoek voor een pro deo advocaat, men gaat naar de Bureau van Juridische Bijstand, als je alles
bewijst dan krijg je een pro deo advocaat toegewezen. De pro deo advocaat gaat de procedure beginnen, als je voor de Bureau
3
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
van Juridische bijstand alle bewijzen hebt geleverd hoef je dat niet opnieuw te doen voor de Bureau voor Rechtsbijstand. De
procedure verloopt eenzijdig (678 Ger.W) want ik vraag rechtsbijstand, mijn tegenpartij heeft daar niets mee te maken. Bij
rechtsbijstand kan de procedure gevoerd worden met een prodeo-advocaat en deurwaarder, de overheid schiet de bedragen
voor. De overheid kan die kosten terugvragen. De beschikking wordt eenzijdig binnen de 8 dagen genomen. De Bureau voor
Rechtsbijstand kan de aanspraak ook niet rechtmatig vinden en weigeren, maar je kan altijd in beroep.
Dagvaarding
De procedure gaat beginnen. In het burgerlijk procesrecht hebben we een materieel procesrecht dat geschonden is en we gaan
een eis instellen.
We hebben geen beperkingen om naar de rechtbank te stappen.
Hoe beginnen we een procedure? (700 Ger.W)
Een dagvaarding is een gerechtsdeurwaardersexploot door de gerechtsdeurwaarder. Er is ook een andere mogelijkheid om een
procedure te beginnen bij verzoekschrift. Het verzoekschrift is nooit als een volwaardig alternatief voorgesteld naast de
dagvaarding, het verzoekschrift kan je zelf opmaken maar het gerechtsdeurwaardersexploot moet opgemaakt worden door de
gerechtsdeurwaarder, hij is goedkoper en gemakkelijker te maken. Verzoekschrift is enkel mogelijk als de wet het uitdrukkelijk
toelaat.
Wat als ik een verzoekschrift waar dat de wet het niet uitdrukkelijk zegt dat het mag? Heeft een evolutie gehad, er zijn pas regels
over het verzoekschrift ingevoerd in 1993. Er is geen wettelijke bepaling dat een verzoekschrift mag gebruikt worden, in oorsprong
was er geen sanctie voorzien. In 1994 heeft het Hof van Cassatie bepaalt dat 700 Ger.W hoort tot de rechterlijke organisatie, een
verzoekschrift die niet was toegelaten mocht de rechter ambtshalve het verzoekschrift nietig verklaren. Het verzoekschrift is een
regel van de rechterlijke organisatie. In 2007 is de nietigheidssanctie uit het gerechtelijk wetboek opgelegd, als het verzoekschrift
wordt gebruikt is dat op straffe van nietigheid bij alle gevolgen van die. Er moet aangetoond worden dat de rechten van
verdediging zijn geschaad door het gebruiken van een verzoekschrift. De rechter mag daar zelf niet aan zeggen, mag de nietigheid
niet ambtshalve uitspreken. Je moet het bovendien in limine litis vermelden, onmiddellijk aan het begin van het proces.
De dagvaarding is de basis naast het verzoekschrift en vrijwillige verschijning, het mag altijd ook als de wet zegt dat de eis door
verzoekschrift kan opgesteld worden. Als je voor de duurdere manier kiest, dan moet je de kosten ook dragen. De procedure is
altijd correct opgesteld bij een dagvaarding.
Dagvaardingsexploot
Het dagvaardingsexploot is een authentieke akte waarmee een gerechtsdeurwaarder van zijn optreden verslag uitbrengt en die
geldt als bewijs van dat optreden.
De gerechtsdeurwaarder gaat de dagvaarding betekenen, met andere woorden geven aan de bestemmeling.
Het dagvaardingsexploot moet volgende vermeldingen bevatten: 702 Ger. W en voor akte van betekening: 43 Ger.W. Er staat niet
op straffe van nietigheid? In 47bis Ger.W staat dat alle elementen, vereisten op straffe van nietigheid zijn.
4
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
Dagvaarding:
5
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
De deurwaarder is een openbaar ambtenaar, die niet zomaar het bedrag kan vragen dat hij wil. Ze hebben de monopolie en zijn
gebonden door het tarief die door het koninklijk besluit wordt opgelegd.
Op pagina 2 staat het beschikkend gedeelte.
Het motiverend en beschikkend gedeelte is heel belangrijk voor de rechter, als je iets niet vraagt kan je het niet krijgen. De rechter
kan niet zomaar dingen ambtshalve doen.
De essentie van de zaak is de vordering.
6
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
Als de eis later in het proces wil aanpassen wordt altijd gekeken naar de eis in het begin op de dagvaarding. Als je een bepaalde
rechtsgrond aangeeft in de dagvaarding, kan de rechter daar niet aan doen.
De akte van betekening
Betekeningswijzen zijn opgesomd in hiërarchie, in volgorde van belangrijkheid.
• Aan persoon (33 Ger.W): je geeft de dagvaarding af aan de persoon zelf die gedagvaard wordt, authenticiteit, het tegendeel
kan en mag niet bewezen worden. De deurwaarder geeft de datum en uur van afgifte aan op de betekening.
• Aan woonplaats (35 Ger.W) waarbij wordt betekend aan de woonplaats van de bestemmeling, de persoon moet boven de
16 jaar zijn. De deurwaarder zal de naam van de persoon waaraan hij de dagvaarding afgeeft opschrijven. Bij een
rechtspersoon die gedagvaard wordt gaat aan persoon moeilijk. Met woonplaats wordt ook de bevolkingsregisters of zetel
bedoeld (32, 3° Ger.W), de deurwaarder moet de bestemmeling kunnen bereiken. We kunnen hem beoordelen bij verstek.
De verweerder moet altijd de kans krijgen om zich te kunnen verweren.
• Door achterlating van het afschrift aan de woonplaats (38 §1 Ger.W) in gesloten omslag.
Er is niemand aan de woonplaats. In oorsprong ging men tekenen bij de politiecommissariaat, de politie moest de exploot
brengen aan de persoon. De grote steden konden er niet aan. De wet werd gewijzigd, als er niemand thuis is laat de
gerechtsdeurwaarder een exploot achter in de brievenbus, hij stuurt de eerste werkdag nadien een brief ter bevestiging van
de achtergelaten exploot. Indien u die niet vindt kan u een kopie ervan komen halen bij de gerechtsdeurwaarder.
• Afgifte aan procureur des Konings (38 §2 Ger.W)
Als er geen woonplaats is en de bestemmeling nergens is ingeschreven. De deurwaarder gaat het exploot afgeven aan het
parket bij de procureur des Konings. In de veronderstelling dat het parket dat gaat onderzoeken, soms zeggen ze dat ze dat
persoon kennen.
• Betekening buitenland
Wat als de bestemmeling niet in België is? De deurwaarder mag niet buiten zijn arrondissement. We hebben een belgische
regel (40 Ger.W). De deurwaarder stuurt het exploot aangetekend naar de plaats van de zaak. Dit artikel wordt enkel gebruikt
voor landen buiten de Europese Unie. Voor landen binnen de Europese Unie hebben we een verordening 1393/2007, in
oorsprong hadden we een verdrag, het gaat over betekeningen binnen de Europese unie. De verordening is heel belangrijk,
er staan regels over hoe we moeten betekenen binnen de Europese Unie.
• Elektronische betekening (nog niet in werking)
32quater/1 tot 32quater/3 Ger.W vanaf 31 december 2016. Het is in werking sinds 2016 maar het wordt niet uitgevoerd.
Naast de woonplaats gaan we een bijkomende parameter toevoegen, het gerechtelijk elektronisch adres dat een uniek
elektronisch adres is dat door de bevoegde overheid aan een natuurlijk persoon of een rechtspersoon wordt toegekend. Je
gaat een e-mailadres aangeven dat wordt toegekend. Je gaat je registreren bij het centraal register waarbij je aangeeft wat
je elektronisch adres is. Je kan ook een woonstkeuze doen, dat een voorafgaand toestemming is tot betekening aan een ander
elektronisch ander bijvoorbeeld je advocaat. Woonstkeuze is ook geldig voor alle woonplaatsen. Alle gegevens zitten allemaal
in het centraal register van gedematerialiseerde authentieke akten van gerechtsdeurwaarders. Authenticiteit blijft bewaard.
Betekening gaat gebeuren door een bericht in uw elektronisch adres. Als je niet binnen de 24 uur niet reageert, dan is de
elektronische betekening niet gebeurd en komt de deurwaarder het exploot aan je adres afgeven. De datum van verzending
zal de dies a quo zijn voor de termijnberekening. De deurwaarder kan er zelf voor kiezen om geen gebruik te maken van de
elektronische adres. Het centrale register bestaat vandaag nog niet echt, maar komt eraan. De bedoeling is dat deze manier
de standaard wordt om te betekenen.
Betekening
Betekening mag enkel na 6 uur en voor 21 uur (47 Ger.W) tenzij je een uitdrukkelijke toelating hebt van de rechter. Betekening
mag niet op een zaterdag, zondag of wettelijke feestdag tenzij je weer een uitdrukkelijke toelating hebt van de rechter.
Dagvaardingstermijn
De dagvaardingstermijn is het termijn tussen de dagvaarding en de zitting. De minimum wachttermijn is gelijk aan 8 vrije dagen.
We kunnen ook dagvaarden in kort geding, voor voorlopige maatregelen bij urgentie, voor de voorzitter van de rechtbank.
Dagvaardingstermijn is dan minstens 2 vrije dagen. De wachttermijn is voorgeschreven op straffe van nietigheid (710 Ger.W). De
verweerder moet zelf vermelden dat zijn belangen zijn geschaad.
De rechter kan de termijn verkorten bij extreme gevallen. 55 Ger.W bepaalt dat je de dagvaardingstermijn kan verlengen voor
dagvaardingen in het buitenland. Er zijn 3 verlengingen voorzien: voor een aangrenzend land en UK is dagvaardingstermijn (8
dagen) + 15 dagen, voor een niet aangrenzend maar Europese land is dat dagvaardingstermijn (8 dagen) + 30 dagen en voor een
land in een ander werelddeel is dat dagvaardingstermijn (8 dagen) + 80 dagen.
7
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
LES 2 : 01/03
Rolstelling
De dagvaarding is betekend. De volgende stap is de rechtbank op de hoogte brengen van de procedure. De deurwaarder stelt een
exploot op, die betekend dat en op basis van de berekeningsmethoden van termijnen heeft de deurwaarder een lijst op basis
waarvan hij een datum kan bepalen voor de zitting.
De dagvaarding wordt betekend, daarna moet de rechtbank worden aangesproken. De rechtbank wordt aangesproken door de
rolstelling, de zaak wordt op de rol gesteld. De deurwaarder gaat naar de rechtbank van de griffie met de betekende dagvaarding,
de dagvaarding mag op de rol worden gesteld.
De rol is een lijst van alle zaken die aan een rechtbank aanhangig zijn, dus alle zaken die er op dat moment zijn. De algemene rol
(AR) is opgesteld met iedere zaak die een rolnummer krijgt die begint 1 met het jaartal, een A die voor algemene rol staat voor de
openbare zitting en dan een nummer. Het is een referentienummer waarop dat de zaak is gekend. De rol wordt ook gebruikt voor
de bijzondere rol (B), wat een uitstel is. De zaak wordt uitgesteld tot een onbepaalde datum.
De zittingsrol zijn alle zaken die op een zitting staan. Rol heeft 2 betekenissen: een lijst van alle zaken die op een rechtbank staan
en een uitstel op onbepaalde datum naar de rol.
De zaak wordt op de rol gezet na de betekening van de dagvaarding en voor de zitting. Zo maakt de griffier een lijst op van alle
zaken. In oorsprong moesten er rolrechten worden betaald, die nog altijd moeten betaalt worden. Rolrechten zijn een belasting
geheven voor het instellen van een procedure, je betaalt een belasting aan de staat. Belasting op het inschrijven in de rol. Tot voor
2 jaar moesten rolrechten betaalt worden bij het begin van de procedure.
Rolrechten zijn vast bepaald op basis van de rechtbanken waarvoor ik het procedure begin.
Rechtbank Bedrag griffierecht/rolrecht
Vredegerecht en politierechtbank €50
Rechtbank van eerste aanleg en rechtbank van koophandel €165
Hof van Beroep €400
Hof van Cassatie €650
De betaling van de rolrechten heeft men op een bepaalde moment verplaatst naar het einde van de procedure. In een vonnis
wordt een veroordeling opgenomen tot betaling van de rolrechten. De veroordeling wordt uitgesproken ten aanzien van de FOD
Financiën. Het is raar want FOD Financiën is geen partij van de procedure. In het begin van de procedure moet de eiser de
rolrechten altijd voorschieten, het kon zijn dat de eiser de rolrechten moest betalen en nadien blijkt dat de eiser gelijk heeft en
hij eigenlijk de kosten niet moet betalen. De verweerder is gehouden tot alle kosten van de procedure betalen. De FOD Financiën
moet beslag leggen bij niet betaling van de kosten. Voordien was de regel simpel als de rolrechten niet werden betaald, werd de
zaak niet op de rol gezet. De rolrechten zijn al verschuldigd bij het begin van de procedure maar moeten pas betaald worden op
het einde van de procedure.
Door de rolstelling is de zaak binnen bij de rechtbank. De rechtbank maakt een dossier van rechtspleging op.
Er bestaan ook andere mogelijkheden om een procedure te starten naast de dagvaarding.
De dagvaarding (700 Ger.W) is de basis, het meest gebruikte middel om een procedure te beginnen
Vrijwillige verschijning
706 Ger.W laat een mogelijkheid om partijen vrijwillig te laten verschijnen.
vb. Ik heb een eis ten aanzien van u, we hebben een discussie over een betaling. We komen niet overeen, we gaan naar de
rechtbank. We willen kosten te drukken, we maken geen gebruik van de gerechtsdeurwaarder.
De vrijwillige verschijning krijgt een vorm. De vorm wordt gegeven door het maken van een gezamenlijk verzoekschrift, de 2
standpunten van de partijen worden erin gezet. We hebben een geschil, we geven de standpunten aan en we vragen een uitspraak
daarover.
Vrijwillige verschijning kan enkel in eerste aanleg en voor alle rechtbanken, maar niet voor hoven. Je kan geen beroep instellen.
In vele gevallen loopt dat voort zoals een gewone procedure, je moet enkel geen deurwaarderskosten betalen. 706 Ger.W gaat
ervan uit dat men een schriftelijke procedure gaat volgen, alles wordt al bij elkaar in het verzoekschrift vermeld met alle stukken.
Zonder zittingen, conclusietermijnen enzovoort.. Alle argumenten en bewijs wordt al vermeld in de verzoekschrift.
De vrijwillige verschijning komt het meeste voor voor de politierechtbank waar dat er geschillen zijn omtrent de aansprakelijkheid
naar aanleiding van een verkeersongeval. Waar verzekeringsmaatschappijen discussie hebben.
8
,Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
Tegensprekelijk verzoekschrift (verzoekschrift op tegenspraak)
Alternatief voor dagvaarding. 1034bis en volgende Ger.W, deze artikelen zijn achteraf ingevoerd, stonden niet oorspronkelijk in
het Gerechtelijk Wetboek.
Verzoekschrift kan alleen als de wet het toelaat, er moet uitdrukkelijk in de wet staan “deze eis/verzoek kan worden ingesteld bij
verzoekschrift”. Als het er niet in staat kan het in principe niet. Bij gebruik van een verzoekschrift terwijl het niet mocht of niet
vermeld staat in de wet kan het verzoekschrift nietig verklaard worden. Rechter kan niet ambtshalve een verzoekschrift nietig
verklaren, een partij moet dat opwerpen en zijn geschade belangen aantonen. Als je een dagvaarding gebruikt terwijl je een
verzoekschrift mag gebruiken is dat geen enkel probleem.
vb. Alle eisen omtrent het huurdecreet, huurzaken, onteigeningsprocedure kunnen in principe ingesteld worden bij verzoekschrift.
1034ter Ger.W bevat wat er allemaal in een verzoekschrift moet vermeld staan. Het getuigschrift van woonplaats van de
verwerende partij is heel belangrijk en moet er bij zijn bij een verzoekschrift op straffe van niet toelaatbaarheid van het
verzoekschrift (1034quater Ger.W).
9
, Nurevşan Göktepe 2RPB3 2020-2021
10
