Pijnmanagement en revalidatie bij psychische
aandoeningen partim Ethiek: Prof. Ignaas Devisch
Kernvragen
- Gewijzigde plaats van pijn en lijden
- Benadering van pijn
- Ethische aspecten van pijn
De gewijzigde plaats van pijn en lijden in onze
samenleving
Van lot naar maakbaarheid
Pijn is goed geïntegreegd, maar lijden is complexer: bv. Wetgeving van euthanasie:
ondraaglijkheid van lijden enkel de patiënt zelf kan dit bepalen
Paul Ricoeur, La souffrance n’est pas la douleur:
De kwestie van het lijden krijgt een ethische en filosofische dimensie, aangezien de
passiviteit van lijden, ondergaan of zelfs toegebracht door anderen, en een vraag naar
betekenis samenkomen in hetzelfde affect. We zijn hier een beetje voorbij de initiële
karakterisering van lijden als absolute cogito, cogito zonder cogitatum. Ik lijd, zonder dat er
een ‘iets’ is waaraan ik lijd; als lijden op een bepaalde manier zonder "object" is, is het niet
zonder "waarom?"
Pijn lijden!: er is wel een verband, maar je kunt ook lijden zonder fysieke pijn
Vroeger:
- Menselijk leven hebben we niet in eigen handen (christelijk figuur neemt het lijden
op zich)
- Plaats ziekte en lijden in X’dom
o Ziekte als straf van God boeten
o Ziekte kan enkel door Genezer worden uitgeroeid
o Christus wordt ‘genezerskrachten’ toebedeeld: Christus Medicuas of mirakels
o Leven als lot
o Pijn en lijden als opmaat voor latere verlossing (‘zin’)
- Mensen die zichzelf pijn doen om duidelijk te maken dat ze bereid zijn om boete te
doen
,Nu:
- Medisch: vermijden en bestrijden
- Lijden en pijn verliezen betekenis
- Tegelijk: ‘no pain, no gain’ (jezelf pijn doen om winst te boeken: topsport)
- Odo Marquard: categorie van het toeval: iets wat ons overkomt willen we steeds
weten waarom/vanwaar het komt screening
Vroeger Nu
Pre-moderniteit
- Zorgen (pijn en lijden is onze conditie)
- Aarde: tranendal, dus overleven, uithouden
- Daarom geloof in God: verlossing van pijn en lijden
- Als kwaad overal is (lot), dan is aanvaarden de boodschap
Modern leven
- Opstand tegen dood, ziekte en pijn
- Reden tot pijn en lijden valt weg
- Niet langer zorgen, maar genezen: care cure
- Lijden heeft letterlijk geen “zin” meer
Marquard
- Moderniteit: tijdperk van ‘reflectieve afstand’
- Waarom deze conditie?
- Niet leven, maar levenskwaliteit: wil ik nog verder?
- ‘wet van de toenemnde ergernis’: hoe meer pijn en lijden verdwijnen, hoe minder
tolerant tgo restje pijn dat overblijft
- Pijnbestrijding: we willen niet minder, maar helemaal geen pijn
Lijden vandaag
- Medische wereld: aan lot ontsnappen
- Meer autonomie = meer verantwoordelijkheid bv. Wil ik mijn kind geboren laten
worden indien het een aandoening heeft?
, - Het lot/toeval worden ‘schandelige zaken’ die we met een verzekeringslogica
bestrijden
- Daarom: zoveel mogelijk toeval uitsluiten en emer controle verwerven
Lijden en levenseinde
Govert den Hartogh: suffering and dying well: on the proper aim of palliative care
palliatief = levenseinde zorg
Lijden
- Onderdeel van alle fasen in een menselijk leven, maar ook vooral aan het
levenseinde
- Verminderen of wegnemen van lijden wordt klassiek gezien als kerntaak van de
geneeskunde: er wordt in de literatuur veel minder aandacht aan besteed dan aan
pijn
- Mensen willen lijden ‘scoren’ en meten zoals ze ook symptomen en pijn meten
o Lijden wordt dan ook gewoon een symtoom om mee rekening te houden in
de behandeling
o Doel van geneeskunde en palliatieve zorg (=zoveel mogelijk comfort geven in
de laatste fase van het leven) is verzachten van symptomen
o Dus lijden is een symptomatisch probleem dat moet aangepakt worden =
functionele benadering van pijn
- Maar
o Voor den Hartogh zijn bepaalde gevoelens van lijden “more or less adequate
responses tot he situation the person finds herself in” lijden kan een
bepaalde betekenis meegeven
o Voor verdriet, bijvoorbeeld, is niet noodzakelijk een probleem, maar soms
ook gepaste reactie op situatie
Persoon die terminale diagnose krijgt, is verdrietig
Net het tegendeel zou uitzondering zijn
mensen ondersteunen om te leren omgaan met verdriet: er is niks
mis met dit te laten zien
Cassell
- Standaardwerk rond concept lijden is dat van Eric Cassell
- Lijden wordt gedefinieerd als ‘being distressed by circumstances understood as
threats to one’s person’ het is aan de patiënt om aan te geven dat het lijden
ondraaglijk is
o Biologisch persoon wordt bedreigd door levensbedreigende ziekte 1e vorm
van lijden = ziekte bewust ervaren, vraagt energie en aandacht
o Sociaal persoon wordt bedreigd doordat men bijvoorbeeld niet meer als
voordien kan deelnemen aan de maatschappij of zijn omgeving 2e vorm
van lijden = het gevolg van ziekte bv. Geen sociaal contact meer
- Lijden is subjectiever dan pijn
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jr92. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
