Resume
Samenvatting Biologie hoofdstuk 12 Hormonen + 11.5 De nieren
- Cours
- Type
- Book
Deze samenvatting bevat 11.5 De nieren + geheel hoofdstuk 12 Hormonen
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Plus de résumés pour
-
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 13 SAMENVATTING NECTAR
-
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 12 SAMENVATTING NECTAR
-
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 11 SAMENVATTING NECTAR INCLUSIEF ANTWOORDEN
Vendeur
S'abonner
raffaell03
Aperçu du contenu
11.5 De nierenUrine maken
Beide nierslagaders brengen per minuut ongeveer 1L bloed naar de nieren, ofwel bijna
1500L bloed per dag. De nieren filtreren daar water met opgeloste stoffen uit. Daarbij
ontstaat zo’n 180L voorurine per dag. Ongeveer 99% van de voorurine gaat terug naar het
bloed, de resterende urine plas je uit: tussen de 0,9 en 2L urine per dag.
Bouw en werking van de nieren
Het filtratieproces vindt plaats in de buitenste laag van de nieren: de nierschors. Het
bewerken van de voorurine tot urine vindt plaats in zowel de nierschors als in de diepere
laag van een nier: het niermerg.
Beide nierslagaders vertakken zich tot steeds kleinere slagaders die uitkomen bij de
functionele eenheden van een nier: de nefronen. Daarvan heeft elke nier er zo’n 1,3
miljoen.
Nieren werken hard
In de nierbuisjes gaan stoffen terug vanuit de voorurine naar het bloed. De stoffen passeren
de wancellen van een nierbuisje en van een bloedvat. Dat betekent vier celmembranen
waarin transportprocessen een rol spelen. Het kan gaan om gefaciliteerd transport (via
eiwitpoorten), actief of passief transport (ook eiwitpoorten) en osmose (via waterkanalen).
Soms is er gecombineerd transport van twee stoffen: cotransport. Gaan beide stoffen
dezelfde kant op, dan heet dit symport. Bewegen beide stoffen in tegengestelde richting,
dan is er sprake van antiport.
Van voorurine tot urine
Het aanvoerende slagadertje van de glomerulus, een bundel speciale haarvaten, heeft een
grotere diameter dan het afvoerende slagadertje. Dit verhoogt de bloeddruk met een factor
drie. Die extra hoge bloeddruk levert extra filtratie op: ultrafiltratie. Het filtraat beval alle
stoffen die ook in het bloed zitten, behalve de grote bloedeiwitten.
Een aantal stoffen zijn erg waardevol voor je lichaam en komt niet of nauwelijks in de
definitieve urine terecht. Processen in het eerste gekronkelde nierbuisje zijn daarvoor
verantwoordelijk. Daar vindt terugresorptie, ofwel reabsorptie, plaats van glucose,
aminozuren, vitamines, hormonen, ureum, K+-, Na+- en Cl—ionen. Water volgt door osmose.
De gecombineerde activiteiten in het dalende en stijgende been van de lis van Henle zijn
van invloed op de hoeveelheid water in de urine. De cellen in het dalende been bevatten
veel waterkanalen, maar laten vrijwel geen ionen door. De osmotische waarde van de
voorurine is het hoogst onderin in de bocht van de lis van Henle.
De hoeveelheid ionen die je uitplast, hangt af van het hormoon aldosteron. Het hormoon
beïnvloed daarmee de zoutconcentraties in het bloed.
Hoeveel water je met je urine uitplast, hangt af van de regeling door het hormoon ADH. Dit
hormoon uit de hypofyseachterkwab maak je bij een te laag bloedvolume.
De definitieve urine bevat water met ureum, ammonium, anderen ionen en diverse andere
stoffen, afhankelijk van de aanvoer uit het bloed.
, De kracht van tegenstroom
De stroomrichting in het haarvatennet rond de lis van
Henle van het bloed is steeds tegengesteld aan die van
de voorurine. Door dit tegenstroomprincipe neemt het
bloed in een stijgend haarvat, langs het dalende been
van de lis van Henle, water uit de weefselvloeistof op
en geeft het actief Na+-, Cl—ionen af. Een dalend haarvat
geeft water af aan de weefselvloeistof en neemt passief
Na+-, Cl—ionen op uit de weefselvloeistof rond het
stijgende been van de lis van Henle.
Hormonale invloed op de nieren
De hormonen ADH en aldosteron spelen een rol bij de regeling van de hoeveelheid
terugresorptie en uitscheiding in het laatste deel van het nierbuisje en het verzamelbuisje.
Regelt ADH vooral de waterresorptie, aldosteron regelt vooral de afgifte van Na +-ionen.
Bij een te lage concentratie ionen in het bloed ontstaat een (te) lage osmotische waarde,
wat leidt tot meer (waterige) urineafgifte en een kleiner bloedplasmavolume. Je nieren
geven dan het hormoon renine af. Dit leidt in het bloed tot de omzetting van
angiotensinogeen uit de lever in angiotensine I. in de longen vindt omzetting plaats in
angiotensine II, dat de afgifte van aldosteron door de bijnierschors stimuleert. Aldosteron
bevordert de terugresorptie van Na+-ionen uit de voorurine naar het bloed in het laatste
deel van het nierbuisje waardoor de zoutconcentratie in het bloed toeneemt en in de urine
daalt.
Een kleiner bloedplasmavolume leidt tot een lagere bloeddruk. Dit bevordert de afgifte van
ADH en de terugresorptie van water. Dat gebeurt ook als de osmotische waarde van het
plasma te hoog is door een gebrek aan water.
Tijdens een duik gebeurt er iets anders. Om afkoeling te voorkomen vernauwen de
bloedvaten van huid, armen en benen. Daardoor ontstaat een hogere bloeddruk in de rest
van het lichaam, waaronder de nierslagader. Ook stijgt het volume van het bloed dat door
de nieren stroomt. Dit verhoogt de hoeveelheid voorurine. De hogere bloeddruk
veroorzaakt een lagere hoeveelheid ADH: er ontstaat meer urine.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur raffaell03. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
77983 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans