Samenvatting: Voeding en vertering Hoofdstuk 11- VWO 5 Nectar
6 vues 0 fois vendu
Cours
Biologie
Type
VWO / Gymnasium
Book
Nectar 4e ed vwo 5 leerboek
Dit is een samenvatting van heel hoofdstuk 11 -vwo 5 Nectar- over voeding en vertering. Ik probeer de samenvattingen altijd zo goed mogelijk te maken inclusief plaatjes en aantekeningen van mijn lessen! Ik hoop dat ik jullie hiermee kan helpen voor jullie toetsen of examens!! veel succes:)
Voeding en vertering - Hoofdstuk 11
11.1 Gezond eten
Het gebruik van de voedselpiramide
In de voedselpiramide staan de voedingsmiddelen, zo’n piramide helpt bij de keuze van de voedingsmiddelen om
gezond te blijven. In de voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen, dit zijn stoffen die opgenomen worden door
het lichaam.
Groepen voedingsstoffen
Binas tabel 82A
Er zijn 6 groepen voedingsstoffen:
1. Koolhydraten:
- Functies: brandstof (ATP), reservestof (glycogeen) en bouwstof (onderdeel van glycoproteïn).
- Koolhydraten zitten in meelproducten en zoete voedingsmiddelen: aardappelen, graan, maïs,
rijst.
2. Vetten:
- Functies: brandstof, bouwstof (membranen, hormonen), reservestof (energie bij voedseltekort)
en warmte-isolatie (onderhuids).
- Olie, boter, noten, pinda’s
3. Eiwitten:
- Functies: bouwstof, brandstof (in tijden van schaarste).
- Voedingsmiddelen met veel eiwitten: vlees, zuivel, vis, eieren zaden.
4. Vitaminen
- Beschermende stof (in hele kleine hoeveelheden in het lichaam).
- Zitten in voedingsmiddelen in verschillende lagen van de voedselpiramide.
5. Mineralen:
- Bouwstof (kalkzouten bij botten) en onderdeel bij chemische processen (Na+ en K+ ).
- Mineralen zitten in elke groep voedingsmiddelen en het zijn anorganische stoffen.
6. Water:
- Bouwstof (betrokken bij chemische reacties), oplosmiddel (speeksel), transportvloeistof
(bloedsplasma) en warmtebuffer (houdt warmte vast).
- Via drinken en voedsel.
Niet iedereen eet even veel
Niet iedereen eet even veel, hoeveel je eet hangt af van de persoon en activiteiten. De
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft per voedingsstof een advies voor een juiste hoeveelheid. Dat is
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) -> gemiddelde.
Toevoegingen
Binas tabel 82B, 95A
Voedingsmiddelen bestaan naast voedingsstoffen ook uit additieven, dit zijn toegevoegde stoffen (kleur-, geur-,
smaakstoffen, E-nummers). Hoeveel je hiervan mag eten per dag hangt af van ADI, Aanvaardbare Dagelijkse
Inname.
Beweging van de darmen
Binas tabel 82
Door te kauwen bereid je de vertering van het voedsel voor, de oppervlakte wordt vergroot. Het voedsel gaat
door de slokdarm, de spieren in de wand van de slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne en dikke darm en
endeldarm duwen de voedselresten door de darmen heen. Dit gebeurt met peristaltische bewegingen.
Lengtespieren maken ruimte en de kringspieren knijpen achter het voedsel zodat het vooruit gaat. Tijdens dit
gebeuren vindt vertering plaats, voedselenzymen maken grote moleculen klein en wat niet door de membranen
kan gaat via de endeldarmen naar de anus.
1
, Goede darmwerking
Bepaalde koolhydraten in het voedsel zijn slecht of niet verteerbaar. Hiervoor kunnen sommige moleculen
helpen, voedingsvezels of ballaststoffen. Deze moleculen stimuleren de darmperistaltiek en houden de ontlasting
soepel.
Veilig eten
Speeksel bevat lysozymen, stoffen die de celwand van micro-organismen aantasten (bacteriën en schimmels). De
aangetasten bacteriën en schimmels sterven voor een groot deel in het maagsap (HCL). De schadelijke micro-
organismen gaan dood, maar er zijn ook gezonde bacteriën in de darmen, dit is de darmflora.
Opname
Binas tabel 82C
De wand van de dunne darm heeft plooien met daarop darmvlokken opgebouwd uit darmepitheel, haarvaten en
een lymfevat. Het darmepitheel scheidt de darminhoud en het inwendig milieu. De celmembranen van de
darmepitheelcellen ook weer uitstulpingen, microvilli. Dankzij een groot oppervlak kan de dunne darm de
voedingsstoffen snel opnemen, terugresorptie -> inwendig milieu.
Alle darmepitheelcellen zijn door eiwitten strak aan elkaar verbonden, het vormt een ondoordringbare laag: tight
junction. Alleen moleculen kunnen hierdoorheen.
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fayvonharras. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
