Samenvatting van hoofdstuk 5 erfelijkheid & evolutie van de methode Biologie voor Jou. Het verschilt per school of dit behandeld wordt in VWO 2 of 3, dus dit document is voor beide passend. Paragraaf 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 en 5.11 zijn samengevat in dit bestand. Dit is compleet met afbeeldingen voor de...
5.1 Genotype en fenotype
Fenotype → het uiterlijk van een organisme. De informatie voor je erfelijke eigenschappen ligt in het
DNA in de celkernen. In elke cel van je lichaam bevat de celkern de informatie voor al je erfelijke
eigenschappen.
De volgorde waarin de bouwstenen van DNA (a,t,c,g) staan is de DNA-sequentie. Er ontstaan veel
verschillende codes met erfelijke eigenschappen. Genotype → de complete informatie voor al je
erfelijke eigenschappen en het geheel van genen dat in een celkern aanwezig is. De cel van een mens
bevat 46 chromosomen, die in paren voorkomen. Ze zijn aan elkaar gelijk. Er zijn dus 23 paren
chromosonen in een celkern. Lichaamscellen → alle cellen waaruit het lichaam van een mens is
opgebouwd. Het fenotype wordt maar voor een deel bepaald door het genotype. Het fenotype van
een organisme komt tot stand door het genotype en door invloeden uit het milieu. Bv; in de zomer
wordt je bruin door de zon, het fenotype verandert maar het genotype blijft hetzelfde.
5.2 Chromosomen, genen en genexpressie
Gen → een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor 1 erfelijke eigenschap.
Chromosomen komen in paren vorm en dus genen ook. Een enkelvoudig gen van een genenpaar
noemen we een allel, een genenpaar een allelenpaar. De allelen van een allelenpaar kunnen
verschillende informatie bevatten al gaat het wel over dezelfde eigenschap (eigenschap; oogkleur
informatie; blauw, bruin).
In de kernen van geslachtscellen komen chromosomen voor (23). Niet in paren, maar enkelvoudig. Bij
bevruchting versmelten de kern van een zaadcel en de kern van een eicel met elkaar en ook de
chromosomen van de zaadcel en eicel komen dan bij elkaar, in de kern van de bevruchte eicel (46).
Van elk chromosomenpaar is 1 afkomstig van de moeder en 1 van de vader (net zoals met de allelen).
Het genotype van een organisme komt tot stand op het moment van bevruchting.
De vorming van nieuwe lichaamscellen vindt plaats door gewone celdeling (mitose); een moedercel
deelt zich in tweeën en vormt zo 2 dochtercellen. Bij deze celdelingen verandert het genotype niet.
De kernen van de dochtercellen bevatten dezelfde informatie voor erfelijke eigenschappen als de
moedercellen.
Genen kunnen aan of uit staan. Dat wil zeggen dat veel genen alleen onder bepaalde
omstandigheden worden aangezet (tot uiting komen). Het tot uiting komen van een gen wordt
genexpressie genoemd. De genexpressie verschilt per cel, en dit hangt samen met de functie die de
cellen hebben.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sabienvlug. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
