COACHING
1. INLEIDING
- Wat is de plaats van coaching in het werk van een VPK?
o Als toekomstige bachelor = samenwerken met andere verpleegkundigen en
andere disciplines vaak nodig om met die anderen op pad te gaan in
richting van samen gekozen doel = coachende stijl aannemen kan hierbij zeker
helpend zijn.
o Coaching past perfect bij het begeleiden van ZO
o Begeleiden van studenten misschien later mentor
o Kans is groot dat jij zelf later gecoacht zal worden door een collega of
leidinggevende die je zal stimuleren in je groeiproces
- Definiëren/beschrijven coaching
o Belangrijk om te stellen dat er verschillende soorten en vormen van coaching
bestaan
Op vele verschillende domeinen
Coachen kan op vlak van werk, sport, gezondheid, …
Ook verschillende doelgroepen
Individuele coaching: student, werknemer, ZO
Teamcoaching: voetbalploeg, team VPK, …
Peercoaching: collega-VPK, medestudent, …
Ook verschillende methodieken, vaardigheden en instrumenten
o Coachen coachend leidinggeven
Om het maximale uit een team te halen : coachende stijl van
leidinggeven belangrijk
2. KENMERKEN VAN COACHING
2.1. COACHEN VERLOOPT VANUIT EEN GELIJKWAARDIGE POSITIE
- Coachen wordt vaak ingevuld vanuit een ‘bovenschikking’ en ‘onderschikking’ fout
- Coaching op zich betekent veleer begeleiden van individuen/team vanuit gedachte
van gelijkwaardigheid
- Ook een coachende leidinggevende beschouwt zijn medewerkers vooral als partners
die werken aan een gemeenschappelijk doel/resultaat
o Behoudt uiteraard ook een zekere gezagspositie
- Horizontale en verticale organisatiestructuren
o Horizontale organisatiestructuren (ondernemingen die coachende visie
onderschrijven neigen hier meer naar)
Initiatief, creativiteit, ondernemingszin, zelfstandigheid,
decentralisatie
o Verticale organisatiestructuren
, Hiërarchie (= centralisatie), meer afhankelijkheid, meer sturing met
regels, minder nadruk op nadenken en creativiteit
2.2. COACHEN IS MEER DAN EEN VAARDIGHEID
- Coachen is een stijl die iets zegt over de manier waarop je als mens in de wereld staat
coach zorgt ervoor dat iemand zichzelf kan overstijgen, ten volle tot ontplooiing
komen
o Hiervoor wordt werkklimaat en -context gecreëerd waarbinnen individuen en
teams de mogelijkheid krijgen zichzelf te ontplooien en ontwikkelen
2.3. COACHING DOET EEN APPEL OP ‘VERANTWOORDELIJKHEID’
- Binnen het proces van coaching is het noodzakelijk dat de persoon dei gecoacht
wordt verantwoordelijkheid krijgt en opneemt. Dit betekent twee zaken:
o De gecoachte persoon kan keuzes maken en zichzelf dus sturen
o De coach geeft de grenzen of het kader aan waarbinnen die keuzes kunnen
gemaakt worden
2.4. GEEN COACHING ZONDER ZELFSTURING
- Coaching en zelfsturing gaan hand in hand. Betekent twee zaken:
o Een coach moet in staat zijn om zichzelf te sturen en zichzelf te laten sturen
o De gecoachte persoon moet in staat zijn om zichzelf te sturen
Ze kunnen niet in de afhankelijke positie blijven staan (“zeg me wat ik
moet doen, en ik zal het uitvoeren”)
Valkuil voor vele managers, leerkrachten,HV om mensen die zich
afhankelijk gedragen te zeggen wat ze moeten doen
2.5. ZELFWAARNEMING ALS BASIS VAN ZELFSTURING
- Een persoon is bezig met zelfwaarneming als hij of zij gerichte aandacht besteedt
aan, geconcentreerd en helder is
- Het gevolg = men kan alert observeren en interpreteren wat men ziet, hoort, voelt
- Het gaat hierbij ook om inzicht hebben in teamdynamieken, relaties tussen mensen,
…
- Een belangrijk element in zelfwaarneming = het aanvoelen van onze eigen emoties
en het herkennen hoe en wanneer deze emoties onze perceptie
- Zelfwaarneming en verantwoordelijkheid gaan hand in hand. Dit kunnen we als volgt
verklaren:
o Verantwoordelijkheid nemen vanuit een gebrekkige zelfwaarneming leidt tot
chaos en handelen als een kip zonder kop
o Zelfwaarneming zonder verantwoordelijkheid te nemen, leidt vooral tot
kritiek en in extremis tot machteloosheid
