EPIDEMIOLOGIE EN
VOLKSGEZONDHEID
Samenvatting – Bachelor Biomedische Wetenschappen
,Inhoudsopgave
Belangrijke informatie blz 2
Inleiding tot de epidemiologie en volksgezondheid blz 4
Studie design blz 12
Data collectie blz 20
Metingen occurrence, associatie en impact blz 23
Cohort studies blz 30
Case control studies blz 35
Clinical trials blz 41
Bias, confounding en effect modificatie blz 53
Causaliteit – oorzakelijke verbanden blz 62
Genetische epidemiologie (toepassing) blz 67
Kanker epidemiologie (toepassing) blz 79
Air pollution epidemiologie (toepassing) blz 91
Farmaco-epidemiologie en microbioom (toepassing) blz 103
Ethiek in de epidemiologie blz 114
Preventie, screening en surveillance blz 118
Moleculaire epidemiologie van infectieziekten (toepassing) blz 127
Belangrijke punten beantwoord blz 135
1
,Belangrijke informatie
Examen
- Vrijdag 28 mei 8u00 – 11u00
- Open vragen + meerkeuzevragen (=80%)
o De meerkeuzevragen zijn zonder gis-correctie
- Peer-review van een artikel (=20%)
Belangrijke punten
- Inzicht in basisbegrippen van epidemiolgie
- Onderscheiden van verschillende study designs, met hun verschillende sterktes,
beperkingen en pitfalls
- Hanteren van correcte terminologie: ratio’s, proporties, incidentie, prevalentie,
screening, surveillance, mortaliteit
- Implementeren van kernconcepten zoals confounding, bias en causaliteit
- Kritisch interpreteren van wetenschappelijke/epdemiologische studies
o Niet omdat een artikel in een bekend wetenschappelijk tijdschrift is
gepubliceerd dat er geen limitaties zijn
- Inzicht in verschillende stappen van epidemiologisch onderzoek
Er worden erg veel denkfouten gemaakt
- Het is niet ik pas in mijn kostuum en mijn kostuum past in mijn koffer dus ik pas in
mijn koffer
Belangrijke concepten
- Epidemiologie: wat, waarom, wanneer, hoe?
- Wat meet je:
o Incidentie <-> prevalentie, risk <-> ratio, proportie
o Risico in 1 groep of in 2 (risico in exposed/risico in unexposed)
- Study design
o Cohort, case-control, cross-sectionele designs <-> interventie studies: wat zijn
de sterkstes, beperkingen en pitfalls van elk design?
o Design: prospectief of retrospectief?
o Data-collectie; prospectief of retrospectief? Wat zijn voor- en nadelen?
Pitfalls?
o Systematische reviews en meta-analyses: wat zijn het?
Sterktes/beperkingen/pitfalls?
o Study protocollen: waarom heb je ze nodig (reproduceerbaarheid) wat moet
erin
- Wat kan er vekreerd gaan in design en interpretaties (waarom): bias, confounding,
power , generaliseerbaarheid, validitiet
- Van assciatie naar causale verbanden: wanneer en hoe weet je zeker of het een
causaal verband is of een correlatie/assciatie? Alternatieve verklaingen? Bias?
Confounding? Power?
- Volksgezondheid: preventie, screening, surveillance, generaliseerbaarheid van cijfers,
belang van data om policy/beleid te bepalen/beïnvloeden
- Ethiek: waarom altijd belangrijk? Waar moet je altijd aan denken?
2
, - Toegepaste epidemiologie
o Genetische epidemiologie (causaliteit, etiologie)
o Moleculaire epidemiologie (surveillance, diagnostiek)
o Kanker epidemiologie (screening, preventie)
o Milieu epidemiologie (impact op bevolking)
o Klinische epidemiologie (ziekenhuisinfecties, infectie preventie en controle,
surveillance, van etiologie tot behandeling en prognose)
Als je dingen hebt die fout gaan in studie meestal confounding ofwel bias
- Confounding: verband vinden maar er is andere factor die verantwoordelijk is voor
dat verband
o Door selectie studie participants heb je enkel alcohol drinkers en die zitten in
café en zijn allemaal rokers en je hebt geen enkele drinkers en die roken
allemaal niet. Dus alcohol gelinkt met kanker, maar het is niet door alcohol
consumptie maar door roken
- Bij bias vooral selection en information
o Selectie: hoe vorm je groepen
o Informatie: hoe meet je alles, hoe rapporteer je ,kijk je op zelfde manier
Hazard ratio; ook tijd to follow up gebruiken
3
