DEEL II: Geneesmiddelen die inwerken op de
belangrijkste organen/systemen
1. Cardiovasculaire middelen
Algemeen doel = contractiekracht
verhogen
1.1. Digitalisglycosiden en andere cardiotonica
Vooral voor de behandeling van hartfalen (naast diuretica, ACE-inhibitoren, ß-blokkers,
sartanen en vasodilatoren), ook gebruikt bij supraventriculaire ritmestoornissen
(voorkamerfibrillatie); plaats tegenwoordig wel in twijfel, gevaarlijk! Zeker bij ouderen
1.1.1. Digitalisglycosiden
Samenstelling:
Steroïdekern met onverzadigde lactonring en
suikerresidu’s
Samen met OH nodig
voor de digitaliswerking
Farmacodynamiek:
- Cardiale effecten (zowel rechtsreeks alsook onrechtstreeks)
o Toename van de contractiliteit (door positief inotroop effect)
▪ Verhoogd debiet, verhoogde diurese en verminderde kans op oedeem
o Vertraging van de hartfrequentie bij VK-fibrillatie door vertraagde
ventrikelrespons (negatief chronotroop effect) → ZEER UNIEKE WERKING
, (combi van pos. Inotroop + neg chronotroop, hierdoor ook wel nauwe
therapeutische marge)
o Indirect: vertraging hartritme (via autonoom ZS)
o Toename van ectopische pace-makeractiviteit → gevaarlijke ritmestoornissen
kunnen ontstaan
- Extra-cardiale effecten:
o Anorexie, nausea en braken
o Arteriolaire constructie en veneuze dilatatie
o Visusstoornissen
Werkingsmechanisme:
Inhibitie van membraangebonden enzym Na-K-ATPase
→ glycosiden binden op de K-bindingssite
Verhoogde Na en verlaagde K concentratie in de
cel → want transport van Na naar buiten en K
naar binnen wordt geremd
Hierdoor geen efflux meer van Ca2+ → Ca2+
Want Ca2+ gaat interageren met troponine en
concentratie stijgt tropomyosine (die normaal de interactie tussen
Snellere en krachtigere contractie bij excitatie actine en myosine blokkeren) → Ca2+ zorgt voor
conformatieverandering waardoor actine
receptor vrij komt en zo een contractie tot stand
kan komen (zie fig slide 13)
Bij hypokaliëmie → versterking van de Na-K-ATPase -remming en dus versterking van de binding
aan de celmembraan → verhoogd risico op digitalisintoxicatie
Hemodynamische effecten:
- Bij een gezond hart: Verhoogde contractiekracht (pos inotroop) maar verminderde
centraal veneuze druk (door veneuze dilatatie) → verminderde pre-load →
verminderd slagvolume en arteriële vasoconstrictie → afterload zal stijgen → daling
hartdebiet maar BD is constant
- Bij een gedecompenseerd hart: verhoogde contractiliteit → verhoogd hartdebiet →
verlaagde centraal veneuze druk → verminderd oedeem en dyspnoe → verhoogd
hartdebiet → verhoogde BD wat door baroreceptoren zal gemeten worden →
reflectoire vasodilatatie
- Ook nog verhoogde diurese (want betere doorbloeding) → dus ook betere renale
doorbloeding → inhibitie van Na-transport in tubuli door inhibitie van de tubulaire Na-
K-ATPase
- Ook verhoogde myocard-efficiëntie t.o.v. zuurstofverbruik
- Tot slot ook vertraging van het hartritme bij VK-fibrillatie → verhoogd slagvolume door
betere diastolische vulling
,Elektrofysiologische effecten:
- Directe cardiale effecten (enkel bij hoge dosis)
- Indirecte effecten via ortho- en parasympaticus
o Vertraging van hartritme → door toename parasympatische activiteit via effect
op CZS (verlengt tijd tussen P (depolarisatie atria) en QRS (depolarisatie
ventrikels)
Therapeutische effecten:
- Onderdrukking van automatie sinusknoop
- Vertraagde geleiding en toegenomen refractaire periode in de AV-knoop = neg.
Chronotroop
Gebruik bij voorkamerfibrillatie → vertragen ventriculaire respons (verbeterde
pompfunctie)
Farmacokinetiek:
Veel onderlinge verschillen in farmacokinetische parameters
- Weinig vetoplosbare: weinig resorptie, weinig eiwitbinding, korte latentietijd, weinig
biotransformatie en eliminatie via de nier
- Goede vetoplosbare: goede resorptie, sterke eiwit-binding, lange latentietijd, kans op
cumulatie, eliminatie via de lever
Beste keuze = Digoxine (Lanoxin®)
o Oraal: onvolledige resorptie en wisselend (afhankelijk van patiënt) → altijd
zelfde specialiteit (nu enkel nog Lanoxin® dus geen probleem); effect na 1-2uur
o Veel extracellulair gebonden (aan spieren) → groot distributievolume
o Eliminatie vooral via nier (vooral onveranderde vorm), zeer lang halfleven (36u)
▪ +6 dagen indien nierinsufficiëntie → opgelet bij ouderen!
▪ Pas steady-state na 6-7 dagen → eventueel ladingsdosis als effect snel
nodig is
Andere optie:
ß-methyldigoxine (Lanitop®): semisynthetisch digoxine derivaat, wordt gedemethyleerd tot
digoxine in lichaam, langere halfwaardetijd (42u) en betere resorptie
Indicaties:
- Bij hartfalen: lang eerste keuze geweest, nu niet meer! → vooral bij patiënten met EN
hartfalen EN VK-fibrillatie, geen nut bij hartfalen met sinusritme
o DIG-study
- Ritmestoornissen: VK-fibrillatie en paroxysmale VK-tachycardie
Interacties met andere farmaca: het is een substraat van P-gp
- Kinidine: verminderd distributievolume van digoxine aslook verminderde klaring →
verhoogde halfwaardetijd
, - Verapamil, amiodraon, ciclosporine, itraconazol en clarithromycine: verminderde
renale klaring van digoxine
- Rifampicine en St-janskruid
- Cholestyramine
- Diuretica → hypokaliëmie → meer kans op intoxicatie
Digitalisintoxicatie:
Meer frequent bij bejaarden, bij 10-20% van de gebruikers
- Extracardiale toxiciteit:
o GI-last
o Neurologische symptomen (vermoeidheid, duizeligheid, ..)
o Visusstoornsisen
- Cardiale toxiciteit:
o Ritmestoornissen!
Behandeling:
o Stoppen met therapie
o Oorzaak zoeken → hypokaliëmie of interactie met ander GM?
o ECG-monitoring
o Soms digitalis-specifieke Fab-antilichamfragmenten
1.1.2. Andere cardiotonica
Myocardcontractie en relaxatie – cAMP
Myocardcontractie door binding van intracellulair Ca2+ aan troponine C en relaxatie als Ca2+
dan dissocieerd en wordt opgenomen in sarcoplasmatisch reticulum
Intracellulaire Ca2+-fluxen zijn in grote mate afhankelijk van het cyclisch cAMP
Hoe meer cAMP hoe meer contractiekracht en betere relaxatie (lusitroop effect)
Sympathicomimetica:
Dopamine, dobutamine, adrenaline en Xamoterol: stimuleren de ß1-receptor op het myocard →
Gs-proteïne → stimulering van adenylylcyclase → verhoogd cAMP → verhoogd intracellulair
Ca2+ → contractie
Fosfodiësterase-remmers: (enkel nog gebruikt voor kortdurende behandeling)
Milrinone (Corotrope®)
Inhibitoren van fosfodiësterase-III-isoënzym → verminderde afbraak van cAMP → meer cAMP
over → contractie
In myocard: pos. inotroop en lusitroop
In gladde-spiercellenvaatwand: vasodilatatie
o Wel risico op hypotensie en tachycardie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur VUBfarmacie. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
