LEERSTUK 1: INLEIDING. BEGRIP EN INDELING V VERBINTENISSEN
Wat?
Verbintenis = een rechtsband tussen twee of meer personen, ontstaan door de wet.
(tussen een schuldeiser en schuldenaar)
Overeenkomst is 1 v/d bronnen v/e verbintenis (dus GEEN synoniemen!!; uit
overeenkomst ontstaan verbintenissen)
Onderdeel van privaatrecht; specifieker onderdeel van burgerlijk recht
In burgerlijk wetboek
Algemeen verb.recht en bijzonder verb.recht
Art. 1134 BW = kernartikel over overeenkomsten
Art. 1382 BW = kernartikel over verbintenissen buiten overeenkomsten
Veel delen in BW zijn ongewijzigd gebleven (bestaat al sinds Napoleon). Maar er zit
evolutie in de regels door bv de open begrippen i/h BW (=begrippen die ingevuld kunnen
worden dmv de interpretatie v/d rechter, bv ‘openbare orde’, ‘goede zeden’, ‘goede
trouw’; deze begrippen hebben nu andere invulling dan vroeger), ook Europees recht
heeft invloed gehad op verbintenissenrecht
Verschillende vindplaatsen, niet alleen BW (voor bijzonder verb. recht)
NBW komt eraan -> logischere structuur (voor algemeen verb. recht) -> dus nu nog geen
nieuw algemeen verb.recht; vanaf 1 nov nieuw bewijsstelsel -> NBW tegenover OBW;
nieuwe en oude regels zullen elkaar aanvullen
Definitie
-Verb. creëert rechtsband tussen personen
-Verb. ontstaat krachtens de wet
-Verb. heeft in geld waardeerbare aanspraken tot het voorwerp
-Verb. is afdwingbaar
Rechtsband tussen 2 personen
o Sa heeft verb. tegenover se (sa heeft schuld, verplichting tov se; iets geven bv
geldsom betalen, iets doen bv haar knippen van klant, iets niet doen bv niet
concurreren met concurrent)
o Se heeft vorderingsrecht/ een schuldvordering tov sa (=se kan vordering vragen
aan sa)
o Wie is se, wie sa? Kan je niet zomaar zeggen -> bij bakker koop ik brood; ik moet
geld betalen aan bakker voor brood, dus ik ben sa (bij verb. om brood te kopen
ben ik de sa) MAAR bakker moet brood geven aan mij dus ook sa (bij verb. om
brood te geven is bakker de sa) uit 1 overeenkomst kan dus verschillende
verbintenissen/ schuldvorderingen ontstaan
o Verb.recht gaat over vorderingsrechten, niet over zakelijke rechten!
1
, Vb In 2018 ondertekent Annelies een huurovereenkomst met Jan om een
garagebox te huren voor 5 jaar. In 2020 beslist Jan om de garagebox te verkopen
aan Peter. Annelies eist aan Peter de garagebox omdat ze die nog 3 jaar langer
mocht huren -> mag niet want ze is enkel huurster, geen eigenaar -> geen directe
zeggenschap op die garagebox -> zal zich moeten richten naar haar verhuurder
(Jan)
Vb Vincent huurt een wagen v/e autoverhuurbedrijf, maar verkoopt die door aan
Wim, die niet weet dat het om een huurwagen gaat. Welk recht heeft het
autoverhuurbedrijf op de wagen? -> Bedrijf is eigenaar; heeft zakelijk recht op
die auto; kan dus de auto opeisen waar de auto ook is ( zakelijk recht is veel
sterker dan vorderingsrecht)
Ontstaat krachtens de wet
o
o Oneigenlijke overeenkomst/ quasi contract?
o Geen overeenkomst tussen 2 of meer personen
o Geen eenzijdige wilsuiting om (bewust) verplichting(en) op te nemen
o Geen fout/ onrechtmatige daad
o = Gebeurtenissen die toch (een) verb.(sen) doen ontstaan (3)
= zaakwaarneming
= onverschuldigde betaling
= vermogensvermeerdering zonder oorzaak
o Hier geen se en sa maar aansprakelijke/schadeverwekker/dader tov
benadeelde/schadelijder/slachtoffer
In geld waardeerbare aanspraken
o Recht op privacy -> niet in geld waardeerbaar; kan je geen geldsom op plakken
o Patrimoniale rechten -> kan je in geld waarderen; is iets waard (iets te geven,
doen; als je dit niet doet wat je moest doen betaal je schadevergoeding -> in geld
waardeerbaar)
Afdwingbaar
o Er bestaan geen verb. die niet afdwingbaar zijn (verb. altijd afdwingbaar!)
o Natuurlijke verb.: morele verplichtingen waarvan je ze vrijwillig hebt uitgevoerd
-> geen echte juridische verb.; morele verplichting; je kan er niet meer op
terugkomen; niet terugvorderen
Vb Daan en Isabelle wonen feitelijk samen (zijn niet gehuwd en hebben geen
verklaring van wettelijke samenwoning afgelegd), Isabelle verdient meer dan
Daan en betaalt meer dan de helft v/d huur en de wekelijkse aankopen, de
relatie eindigt na 5 jaar, Isabelle wil graag van Daan dat hij haar terugbetaalt ->
Isabelle was moreel verplicht om meer te betalen, dit kan ze dus niet
terugvorderen; kan je niet meer op terugkomen
3
, Vb als je schuld betaalt die eig al verjaard is -> ook natuurlijke verb.; je was niet
verplicht om deze te betalen; het was moraal verplicht; je kan er niet meer op
terugkomen en zal niet terugbetaald kunnen worden.
Rechter bepaald of er sprake is van nat. verb. of niet.
INDELING VAN VERBINTENISSEN
Verbintenissen en hun bron
Verb. kan ontstaan uit rechtshandeling of rechtsfeit
Rechtshandeling
o Eenzijdig (eenzijdige wilsuiting; enige persoon die ermee betrokken is) bv je
erkent een kind, maakt testament op
o Meerzijdig (overeenkomsten; minstens 2 personen doen iets); wnr
overeenkomst die voortvloeit uit contract niet wordt nageleefd ben je
contractueel AS.
Rechtsfeiten
o Oneigenlijke overeenkomsten (=quasi- contracten)
o Onrechtmatige daad (fout die schade veroorzaakt); buitencontractuele AH (met
niemand overeenkomst gesloten maar toch AS voor schade)
Belangrijk indien er vergoedt moet worden om de vraag te stellen, is er een contract of
geen contract? (contractuele AH <-> buitencontractuele AH)
Verbintenissen en hun aard
Traditioneel (tot 1/11/2018)
o Handelaar <-> niet-handelaar
o Handelaar: verbintenis met handelskarakter
o Niet handelaar: verbintenis met burgerlijk karakter
Nieuwe wetgeving (sinds 1/11/2018)
o Onderneming <-> niet-onderneming
o Onderneming: verbintenis met professioneel karakter
o Niet-onderneming: consument
o Onderneming = ruimer begrip (=iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een
beroepsactiviteit uitoefent (zelfstandigen bv kapper, advocaat, timmerman) +
iedere rechtspersoon)
Onderscheid heeft groot belang voor het toe te passen!
Verbintenissen met een persoonsgebonden karakter
o Principe: verb. kan door om het even wie worden uitgevoerd
o Uitz: verbintenis intuiti personae (verbintenis met een bep specifieke persoon bv
verbintenis met Wil Tura om muziek te komen spelen op de trouw; je wilt dat
specifiek hij komt en niet dat hij zijn neef stuurt; bij een aannemer bv is het
anders, hier maakt het niet uit of hij het zelf doet of een onder aannemer stuurt)
o Deze verbintenis eindigt bij het overlijden v/d schuldenaar
Verbintenissen en hun voorwerp (wat moet schuldenaar presteren?)
Een overeenkomst bevat meestal meerdere verbintenissen! Bv verkoper moet verkochte zaak
leveren a/d koper + koper moet prijs betalen a/d verkoper
+ Elke verbintenis heeft een voorwerp.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur student608. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.