Strafprocesrecht Vandaag
▪ Formeel Strafrecht = geheel van rechtsregels betreffende de opsporing,
vervolging en berechting van personen die ervan verdacht worden een misdrijf te
hebben gepleegd ( synoniemen: strafprocesrecht, strafvordering)
≠ Materieel strafrecht
Onderscheid materieel en formeel strafrecht
regels (vooral) gericht tot de overheid
regels gericht tot iedereen
Materieel (o.a. politie, OM)
Formeel Strafrecht
Strafrecht
Vanzelfsprekende inhoud m.h.o.
Minder vanzelfsprekende inhoud
bescherming fundamentele waarden
Soms bestraffing, waarbij sanctie niet
Bestraffing vaststaat (bv. verval strafvordering,
bewijsuitsluiting, strafvermindering,…)
▪ FSR:
1) Regels vooral gericht tot de overheid
Zegt specifiek welke grenzen er zijn, grenzen zeggen tot waar de overheid mag gaan en tot
waar de burger beschermd is.
2) Minder vanzelfsprekende inhoud
Bv. Verjaringstermijn verlengt van zaak Bende Van Nijvel: hoe berecht je die daders dan nog
als dat een feit is van 1985 = minder van zelfsprekende inhoud
3) Soms bestraffing, waarbij sanctie niet vaststaat
Minder geneigd om regels te volgen als bestraffing niet vaststaat. Niet altijd sanctie bij het
niet naleven van een regel (bij verjaring is dat duidelijk, want dan niet meer bestraffen, maar
heel wat andere zaken waardoor dat niet lukt)
Minder vanzelfsprekende inhoud: waarom?
Doelstellingen van het strafproces:
, Doel strafproces = waarheid achterhalen
Strafprocesrecht = deel van het publiekrecht
Strafprocesrecht is iets tussen overheid en burger, SO zich daar niet mee te moeien
Elke burger kan beperkt worden in zijn grondrechten door de overheid
Gaan ruimer dan puur de verdachte
Bv. je leent je auto uit aan een vriend die zijn ‘zieke oma’ gaat bezoeken, maar hij liegt en
gaat naar Nederland om drugs. Daar wordt hij betrapt en jouw auto wordt inbeslaggenomen
dan wordt jij er ook bij betrokken en niet alleen de dader.
- Waarheidsvinding en bescherming van individuele grondrechten
→ bv. houding van het slachtoffer irrelevant
Bescherming individuele grondrechten ter ‘compensatie’ van bevoegdheden
overheid (ruimer dan enkel de rechten van verdediging)
→ bv. privacy, briefgeheim, eigendomsrecht
- Onderlinge afweging varieert in de tijd
Waarheidsvinding
Wetboek Strafvordering (1808): gericht op waarheidsvinding
EVRM (1950): gericht op individuele grondrechten
Wet Franchimont (1998): gericht op individuele grondrechten
Wettelijke regeling opsporingsonderzoek
Participatierechten in gerechtelijk onderzoek
Rechtspositie slachtoffer
HvC 14/10/’03 Antigoon: Omkering regel bewijsuitsluiting: gericht op waarheidsvinding
GWH 25/01/’17: Volwaardig inzagerecht opsp.odz : gericht op individuele grondrechten
GWH 25/06/’20: Niet idem dito voor BO: gericht op waarheidsvinding
Inquisitoir
Actieve rol van de rechter Accusatoir
Passieve rol van de rechter
Eerder geheim karakter Volledige openbaarheid
Bv. onderzoek ter terechtzitting in België,
Bv. vooronderzoek in België
common law rechtspleging
Meeste landen gebruiken een mengvorm:
Bv. Vooronderzoek in BE (= Inquisitoir) & onderzoek terechtzitting in BE (= Accusatoir)
Verloop van het strafproces
Examen: 1e vraag dat je moet stellen bij een casus:
In welke fase zitten we nu? Zitten we in vooronderzoek of onderzoek ten gronde? Zitten we in vooronderzoek
(fase 1), zitten we dan in opsporingsonderzoek of gerechtelijk onderzoek?
Eerste fase: vooronderzoek: zijn er voldoende bezwaren?
Vooronderzoek in BE = belangrijkste onderzoek in strafproces (daarom dat vooronderzoek
zo lang duurt. Bv. actua: man die omkwam in Charleroi, vooronderzoek duurde 2 jaar)
Twee types:
1) Opsporingsonderzoek (95% = meerderheid van de gevallen)
▪ Gevoerd door PdK, in principe zonder OR
▪ Afgesloten door PdK (vervolging/sepot/buitengerechtelijke
afhandeling)
2) Gerechtelijk onderzoek (5% = minderheid van de gevallen)
▪ Gevoerd door OR
▪ Afgesloten door regeling der rechtspleging
▪ Meestal wanneer dwangmaatregelen vereist zijn
Kenmerken vooronderzoek
Leunt aan bij de kenmerken van inquisitoir systeem
1) Geheim (art. 28quinquies en 57, §1 Sv.)
Gaat over mensen die nog niet veroordeeld zijn geweest (bv. Reuzegom:
manier hoe de pers daarmee omgaat, geheim van onderzoek is net belangrijk
omdat die mensen nog kunnen vrijgesproken worden)
▪ zowel tav partijen (verdachte en SO) als derden (publiek)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LouiseHH. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
