Hoofdstuk 8: Medicaliseren en pathologiseren
Een groot probleem?
D. de Wachter en P. Verhaeghe zeggen dat de moderne samenleving een zieke samenleving is. Deze
stelling (ofwel deze kritiek) gaat deels terug op de beweging van de jaren 1960/1970 die toen bekend
stond als de antipsychiatrie: Dit gaat in tegen de overheersende psychiatrische denkbeelden (dat de
problemen van een individu daadwerkelijk van het individu is). De stelling van de antipsychiatrie was
dan: De problemen die het individu ervaart (die onder psychiatrische behandeling is), zijn eigenlijk te
wijten aan de samenleving. Deze kritiek heeft verschillende betekenissen:
De samenleving ofwel de maatschappij zorgt echt voor nieuwe aandoeningen (is echt
pathogeen), bijvoorbeeld: Tegenwoordig moeten wij zittend werken wat aanleiding kan
geven tot rugproblemen, prostaatkanker, etc.. De geneeskunde speelt hierin een belangrijke
rol: Het ingrijpen (het advies) van de medici in sommige gevallen doet meer kwaad dan goed.
Het deelprobleem is dus de iatrogenese: Het is de arts die aan de oorsprong ligt van de
aandoening
De moderne maatschappij ziet normaal gedrag en normale gevoelens als ziekten (of
aandoeningen of stoornissen). Eigenlijk zijn deze gedragingen normaal, maar onze
samenleving gaat dit beschouwen als ziek of afwijkend. Bijvoorbeeld dat er heel erg de
nadruk wordt gelegd op het feit dat seksuele verlangens ziek zijn, maar eigenlijk zijn deze
juist normaal (denk aan homoseksualiteit)
Lange geschiedenis van kritiek op de geneeskunde
Het medicaliseren en pathologiseren wordt doorgaans gebruikt als een kritiek op de geneeskunde.
Deze kritiek is eigenlijk helemaal niet nieuw. Hippocrates zei al dat “niets doen ook een goede
remedie is”. Ook Matthew Prior (17e eeuw) zei: “cured yesterday of my disease, I died last night of
my physician”, met andere woorden dus dat de ingrepen van de arts vaak meer kwaad dan goed
doen. Oliver Wendell Holmes (19e eeuw) zei: “If the whole materia medica, as now used, could be
sunk to the bottom of the sea, it would be all the better for mankind – and all the worse for the
fishes”. Als laatste zei Roy Porter (in 1999!): “Er geldt dat de geneeskunde haar prestige minder haalt
uit het feit dat ze de zieken kan genezen, maar meer in allerlei andere zaken”.
Medicalisering: twee betekenissen
Medicalisering is een kritiek op de geneeskunde, de geneeskunde zorgt voor veel problemen en doet
veel fout, maar het kan ook goed zijn. De betekenissen van medicalisering zijn:
De tendens om condities of kwesties te behandelen/beschouwen met medische technieken
en/of methoden. Dus het bekijken van de conditie met een medische blik
De tendens om vroeger als ‘gezond’ of ‘normaal’ beschouwde condities te classificeren als
‘ziek’ of ‘abnormaal’ (pathologiseren). Medicaliseren wordt hier gelijk geschakeld met
pathologiseren
Medicaliseren en pathologiseren kunnen onafhankelijk van elkaar gezien worden. Maar, beide
termen kunnen elkaar ook veroorzaken of versterken. Wanneer een medische techniek succesvol is
bij een behandeling van een bepaalde conditie, zien we deze conditie meer als een ziekte of als een
aandoening, dan dat het daadwerkelijk is (deze conditie wordt dus gepathologiseerd). Maar,
medicaliseren en pathologiseren kunnen ook onafhankelijk van elkaar voorkomen. Een klassiek
voorbeeld is de zwangerschap, dit wordt meer en meer gemedicaliseerd omdat er veel artsen bij
betrokken zijn, maar we zien het niet als een ziekte (dus het wordt niet gepathologiseerd!). Een
ander voorbeeld is het sociaal contact (handen geven). Dit werd een tijd geleden nog door niemand
beschouwd vanuit een medisch oogpunt. Maar, vandaag de dag kijken we vanuit een medisch
oogpunt: We zien dit als een risico van het overdragen van een bepaalde aandoening (Corona). Met
andere woorden: Handen geven wordt bekeken met een medische blik en wordt dus
gemedicaliseerd. Maar, er zijn geen mensen die het handen geven zelf zullen beschouwen als een
ziekte (dus het wordt niet gepathologiseerd).
Pagina 1 van 6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lisaankersmit. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
