KBK - Psychomotoriek Loranne den Otter
Psychomotoriek – Theorie
Psychomotoriek
1. Inleiding
1.1. Begrippen
▪ Psychomotoriek, psychomotorische ontwikkeling, psychomotorische evaluatie,
psychomotorische behandeling
▪ Ontwikkeling: normaal, vertraagd, plateau, regressie
▪ Ontwikkeling:
– motorisch (cöordinatie, lateralisaties, evenwicht, manuele vaardigheid,
schrijfmotoriek, lichaamsschema, ruimtelijke oriëntatie)
– motorisch-cognitief (motorische leerstijl, visuele perceptie, auditieve perceptie)
– sociaal-affectief (fysiek zelfbeeld)
▪ Neurale ontwikkelingsstoornissen, leerstoornissen, genetische syndromen
▪ (Specifiek) leerstoornis vs. leerproblemen (primair - secundair)
▪ DSM-V
▪ Prevalentie - incidentie
▪ Symptoom - klinische tekenen
OPGELET: deze lijst kan na elke les aangevuld worden.
1.2. Wanneer komt een kindje bij de kine?
,KBK - Psychomotoriek Loranne den Otter
1.3. Psychomotoriek
▪ Psychomotoriek is gebaseerd op een holistische visie v/d mens die vertrekt v/d eenheid
tussen geest en lichaam
▪ Het begrip integreert het cognitieve, emotionele en motorische aspect alsook de capaciteit
om te zijn en te ageren in een psychosociale context
1.4. Uitgangspunten psychomotoriek
1.4.1. Eenheid van lichaam en geest
▪ Geest en lichaam samen vormen essentie van ‘mens zijn’
▪ Verder steeds voorgesteld als driehoek
▪ Voorbeelden zijn legio:
– Kind met koorts gedraagt zich anders dan kind zonder koorts
– Blij kind huppelt, droevig kind slentert
o Gevoel wordt in onze motoriek geuit, dit hangt samen
– Of omgekeerd: fysieke klachten als gevolg van stress, angst…
1.4.2. Situering binnen menselijk bewegen
▪ Aan de ene kant heb je de typische motorische ontwikkeling (groen) met daarbij horend de
pedagogische maatregelen. Binnen deze maatregelen kan een onderscheid gemaakt worden
tussen psychomotorische opvoeding (eigen lichaam leren waarnemen, kennen en
uitdrukken) en de lichamelijke opvoeding (lessen LO in lagere school leren motorische,
sociale en cognitieve vaardigheden aan ).
▪ Aan de andere kant heb je de stoornissen in ontwikkeling met daarbij therapeutische
maatregelen.
– Behandeling van psychomotorische/ neuromotorische stoornissen
– Bewegingsontwikkelingsstoornis; globale achterstand (vb mentale beperking) en
vertraging in de ontwikkeling (vb leerstoornis)
▪ Daartussen in bevindt zich de diagnostiek
,KBK - Psychomotoriek Loranne den Otter
Opvoeding & ontwikkeling
Psychomotorische ontw
- Ouders kleuren, knutselen…
met hun kind
LO
- Sporten zoals turnen,
voetbal…
Bewegingsontwikkelingsstoornis
, KBK - Psychomotoriek Loranne den Otter
1.4.3. Onderlinge relatie tussen soma, psyche en omgeving
▪ Input → Context → output
▪ Een motorische actie (output) is altijd het resultaat van de input, verwerkt door het individu
in een bepaalde context.
▪ Hierbij spelen optimale prikkels een belangrijke rol (deprivatie vs. stimulatie).
– Verschillende context kan zorgen voor een andere output
– Vb. omgevingsstimuli, deprivatie
▪ Psychomotorische ontwikkeling en omgeving
– Het is een proces, het loopt steeds verder, je leert steeds meer dus het proces van
input naar output moet steeds opnieuw bekeken worden
1.5. Bij welke kinderen?
1.5.1. Stoornissen bij kinderen
Er is een zeker overlap tussen
orthopedische en neurologische
stoornissen.