Voltallige samenvatting met afbeeldingen van de processen, technieken, schema's ... Extra informatie vanuit de les is hierin ook terug te vinden! Hiermee slaag je zeker voor het vak!
Cellulaire en moleculaire biotechnologie
1. Inleiding
1.1. Inleiding
o Term biotechnologie
˃ Bio ~ leven
˃ Technologie ~ menselijke tussenkomst
o Definitie biotechnologie = gebruik v. onderdelen v. organismen om producten te maken of verbeteren
˃ Optimaliseren v. gewassen/organismen
o 2 soorten → klassieke & moderne biotech
˃ Klassieke biotech
⬧ Traditionele technieken → kweken v. dieren & planten
⬧ Gebruik bacteriën, gisten & schimmels → brood, bier, wijn & kaas
˃ Moderne biotech
⬧ Rechtstreeks ingrijpen op DNA → eigenschappen aanpassen v. bacteriën, planten & dieren
o 4 generaties
˃ 1e generatie = klassieke biotech
⬧ Traditionele technieken
˃ 2 generatie = industriële biotech
e
⬧ Klassieke biotech op grote schaal
⬧ Fermentoren → toevoegen v. bacteriën/m.o. vr chemische omzetting = bioreactor
⬧ Combo v. CH, FY, WI & BIO
⬧ Bv. Vaccins, AB, biobrandstoffen…
˃ 3e generatie = geneticaengineering (1950-2003)
⬧ DNA kan gericht Δ w → optimalisatie v. eigenschappen
⬧ Bv. zoetstoffen, menselijk insuline, enzymen in waspoeder…
⬧ Klassieke veredeling
× Beste selecteren -> kruisen -> beste selecteren -> kruisen-> …
× Bv. wilt een witte kip m/e zwart hoofd → beste selecteren tot gewenst resultaat
⬧ Moderne → gentechnologie
× Eigenschappen knippen & plakken
, ⬧ Genoverdracht → recombinatie v. eiwitten
× Gebaseerd op natuurlijke processen
× Verticale gentransfer = v. generatie op generatie
× Horizontale gentransfer = in 1-dezelfde generatie → bij bacteriën nl; rolling circle
⬧ Genoverdracht via bacterieel DNA → Transformatie
× = v. bacterie nr plant → Bodembacterie Agrobacterium tumefaciens
× Gebruik v/e bacterie
* Circulair, 1 chromosoom DNA
* Plasmide = klein & makkelijk in gen → Ti-plasmide
× Zelf doen → conjugatie (= enkel in natuur)
× Agrobacterium tumefaciens → Kan Ti-plasmide hebben
* Aanwezig → planten infecteren via wonden → tumorvorming dr Ti-plasmide
* DNA overbrengen nr plant → Lokaal cellen aanpassen
⬧ Genoverdracht via viraal DNA → Transductie
× = v. virus nr bacterie
× Virus – DNA -> bacterie (bacteriofaag= klein virus dat specifieke bacterie infecteert)
× Retrovirus --> mens/dier (retrovirus= aanpassen v. DNA in chromosoom)
⬧ Toepassingen
× Productie v. waardevolle eiwitten
× Gentherapie
× Transgene dieren & planten
˃ 4e generatie = 3e generatie mr op grotere schaal
⬧ Wereld verbeteren → oplossen v. wereldproblemen
⬧ Bv. vaccin, groene prd’n…
,1.2. Verschillende soorten biotechnologie
o Rode biotech
˃ Toepassingsdomein = Geneeskunde, immunologie
˃ Voorbeelden
⬧ Ontrafelen v. biologische processen
⬧ Ontwikkelen v. geneesmiddelen & vaccins
⬧ Gentherapie
⬧ Testen vr opsporen v. ziektes
⬧ Zwangerschapstest → gebruik v. antilichamen
⬧ Recombinante GM/eiwitten → insuline productie in bacteriën/gisten
× Diabetes (type 1)
× In jaren 1800: dodelijke ziekte
× Voor jaren 1980: insuline uit varkens en koeien
* Biologisch actief in mensen
* AZ sequentie niet identiek aan mens
* # patiënten: AL tegen insuline → bijwerkingen
× In 1982: aanmaak insuline m.b.v. biotechnologie
* Recombinant DNA techniek
* Samenstelling gelijk aan natuurlijk product
* Geen bijwerkingen
× = humane eiwitten geproduceerd dr m.o.
× Menselijk gen vr insuline recombineren m. DNA v. bacterie
* bacterie E.coli produceert insuline
× restrictie enzym → knipt op bep. plaats
× dragers nodig vr overgang
* m.b.v. plasmide → rond plasmide knippen m. zelfde enzym → erin ligeren
o Groene biotech
˃ Agrarische & levensmiddelen
˃ Nieuwe eigenschappen in plant brengen → hogere opbrengst, betere voedingseig., resistent <-> ziekten
˃ Planten die insecticide aanmaken
⬧ Bt-toxinen produceren → Bacillus thuringiensis
⬧ Insecten afweren
⬧ Bv. Bt-maïs, -aardappelen, -katoen
˃ Herbicide resistente planten bv. RRS (sojazaden)
˃ Planten minder ziekte gevoelig
⬧ Bv: Rainbow papaya in Hawaï
˃ Planten extra vitaminen leveren
⬧ BV. Golden rice: verhoogd VitA gehalte (β-caroteen)
˃ 2 manieren
⬧ Klassieke veredeling → selecteren & kruisen
⬧ Moderne veredeling → knippen & plakken
o Witte biotech
˃ Industrie
⬧ Gebruik v. m.o. in industriële productie v. chemische stoffen & bio-energie
⬧ Bacteriën, schimmels of gisteren produceren kleurstoffen, zoetstoffen, enzymen, vitaminen…
⬧ 2e & 3e generatie gecombineerd
⬧ Fermentatieprocessen
⬧ Ezymatische processen/biokatalyse → CH. Reactie versnellen
⬧ Hernieuwbare grondstoffen & bioraffinaderijen → bioethanol, bioethaan…
⬧ Bv. waspoeder & textiel, vitaminen, biokleurstoffen…
˃ Milieu
⬧ Gebruik v. afvalstoffen/hernieuwbare grondstoffen → vr Energie/prd’n
⬧ Analyseren, conserveren/saneren v. milieu
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LDF. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
