Hiermee heb ik een 13/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Inleiding tot de Educatiewetenschappen bachelor I. Het wordt gedoceerd door Koen Lombaerts. Het bevat 5 hoofdstukken van de Reader van de leerkracht.
5. FUNDAMENTEN VAN DE BASISSCHOOL ............................................................................. 93
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Koen Lombaerts 1
, 1. Terrein van de educatiewetenschappen
1.1 De pluraliteit van de pedagogiek
Pedagogiek richt zich op concrete opvoedings- en onderwijsprocessen
- Er is wel nog geen onderscheid tussen wetenschappelijke en niet-academische
aandacht voor het opvoedings- en onderwijsgebeuren
- 1779: pedagogiek werd een academische discipline
o Trapp werd toen ook benoemd als de 1ste hoogleraar in de pedagogiek als
wetenschap
- Plato: opvoeding speelde een grote rol voor hem om de 3 standen in de stadsstaat
(werkers, wachters en heersers) in stand te houden
o Opvoeding en onderwijs zijn hier ondergeschikt aan politieke doeleinden
- Locke: hij vergelijkt een pasgeboren kind met een blad wit papier (= tabula rasa)
o Door opvoeding en onderwijs wordt het beschreven
- Rousseau: utopie van een natuurlijke en individuele opvoeding
o Hierbij ontaardt het van nature goede kind niet door de invloed van cultuur
o Opvoederstaak: de natuurlijke ontwikkeling van het kind zijn gang laten gaan
en dat ontwikkelingsproces vrijwaren van schadelijke en belemmerende
invloeden
- Al deze mensen schreven incidenteel over opvoeding en onderwijs voordat de
pedagogiek een wetenschap werd
o Deze geschriften hadden een invloed op de praktijk
o Met de komst van de academische pedagogiek veranderde de aandacht voor
opvoeding en onderwijs van incidenteel naar continu
- De pedagogische wetenschap wil expliciet een bijdrage leveren aan het opvoedend
en onderwijzend handelen van de pedagogische practici
o Deze practici zijn door een verbeterde en algemene scholing meer zelfstandig
in staat tot het kennisnemen van pedagogische publicaties
In de pedagogiek is er niet 1 overkoepelende metatheorie ontwikkeld
- Er zijn meerdere wetenschapstheorieën
- Deze meervoudigheid komt door de verschillen in een aantal cruciale punten
o Bv.: de invulling van de term wetenschappelijkheid
§ Wat in de ene benadering als wetenschappelijk wordt beschouwd,
wordt door een benadering als onwetenschappelijk beschouwd
- Ook over de relatie tussen theorie en praktijk is er vaak discussie
o Sommigen zeggen dat de praktijk het belangrijkste is en dat de theorie hieruit
volgt
o Sommigen zeggen dan weer het omgekeerde. De praktijk volgt uit de theorie
o Of een wisselwerkingsrelatie tussen een relatief-zelfstandige theorie en
praktijk
- Zo zijn er 3 niveaus:
o Metatheoretisch niveau
§ Theoretiseren mbt theorievorming over en onderzoek naar opvoeding
§ Aanleiding voor het vormen van theorieën en hinderpaal bij het
toepassen van de verkregen kennis
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Koen Lombaerts 2
, § Wetenschapstheorieën
o Objecttheoretisch niveau
§ Theorievorming over en onderzoek naar het object opvoeding
§ Pedagogische theorieën
o Het niveau van de praktijk
§ Werkelijkheid van opvoeding en onderwijs
Onderschreven slagzin: de pedagogiek is een praktische of handelingswetenschap
- Dwz dat de praktijk iets moet hebben aan de verworven kennis en inzichten
- Deze zin heeft totaal verschillende consequenties voor iedere pedagoog
Benaderingen in de pedagogiek:
- Geesteswetenschappelijke pedagogiek
- Empirisch-analytische pedagogiek
- Kritische pedagogiek
o Geïnspireerd door Habermas
- Cultuurhistorische school in de pedagogiek
o Focus op de belangrijke elementen in het Russische denken over de
ontwikkeling van het kind
- Taal-analytische pedagogiek
- Opvoedingswetenschappen in Frankrijk
- Pragmatische pedagogiek
De ontwikkelingen binnen de pedagogiek gaat vooral in de richting van een verdergaande
pluralisering van wetenschapstheorie, objecttheorie en methodologie
- Ipv een verder doorzettende integratie van de verscheidenheid aan theoretische
posities
- Jaren ‘70: redelijk overzichtelijke situatie
o De pedagogiek is uitgedifferentieerd in 3 richtingen
§ Geesteswetenschappelijk
§ Empirisch-analytisch
§ Kritisch-emancipatorisch
• Deze benadering combineert de andere 2 benaderingen het
beste
o Klafki: metatheoretische uitwerking voor de integratie van de 3
opvoedingswetenschappelijke theorietypes
§ Hier worden de bekritiseerde aspecten gebannen en de bruikbare
aspecten bewaard
§ Constructief-kritische pedagogiek
§ Helaas heeft niemand, ook Klafki niet, dit kunnen realiseren
- 1990: de balans van de pedagogiek werd opgemaakt
o König: hij deed dit vanuit het perspectief van de theorieontwikkeling
§ Op dit moment was er volgens hem een paradigmatische pluralisering
en telde hij minstens 10 richtingen in de pedagogiek
§ Helaas gaven deze richtingen geen antwoord op de problemen die in
de pedagogische praktijk spelen
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Koen Lombaerts 3
, o De practici staan voor problemen die niet zomaar met behulp van
wetenschappelijke kennis oplosbaar zijn
§ Intern-wetenschappelijke grondslagencrisis
§ Wetenschappelijke kennis werd steeds minder gezien als een
afbeelding van de werkelijkheid
§ In het wetenschappelijk handelen wordt een werkelijkheid
geconstrueerd
o De verwachtingen rond de kritische pedagogiek zijn ook niet uitgekomen
§ Deze kwam voor een groot dilemma te staan:
• Of de eigen maatschappijtheoretisch geformuleerde
grondslagen zuiver houden met als prijs het verliezen van elke
relatie met de alledaagse pedagogische praktijk
• Of zich wenden naar de praktische vragen maar de eigen
kritische positie verliezen
o De integratie gaat dan niet via de kritische pedagogiek maar wel via de
convergerende tendensen
§ Wetenschapstheoretisch: hermeneutische vragen en benaderingen
krijgen plaats
§ Empirisch onderzoek: begrip ‘gedrag’ wordt vervangen door
‘betekenisvol menselijk handelen’
§ Methodisch niveau: ‘hard’ onderzoek dat meer aandacht geeft aan
kwalitatieve aspecten en kwalitatief onderzoek
§ Theorie-praktijk verhouding: nadruk ligt niet op de verheldering van
de praktijk
- Pedagogische theorieën moeten gezien worden als alternatieve
werkelijkheidsconstructies die het de practicus mogelijk maken zijn praktijk anders te
duiden, te oriënteren en het mogelijk maken op een andere wijze te handelen
Biesta:
- Hij besteed expliciet aandacht aan de problematiek van pluraliteit en pedagogische
wetenschap
- 2 vormen van meervoudigheid:
o Diachrone pluraliteit: de opeenvolging van paradigmata, scholen, stromingen
§ Beginsel van de pedagogiek vervangen door fenomenologische
pedagogiek
§ Bv.: de verdringing van de beginselpedagogiek door de
fenomenologische pedagogiek
o Synchrone pluraliteit: het naast elkaar bestaan daarvan
§ De wetenschapstheoretische pluraliteit van de 3 stromingen
§ Hij waardeert deze wetenschapsinterne pluraliteit
• Het vormt de mogelijkheidswaarde voor kritiek
• Het is om deze reden, maar ook principieel, onmogelijk deze
pluraliteit tot een eenheid te smeden
• Deze meervoudigheid is wel een noodzakelijke, maar geen
voldoende voorwaarde voor het kunnen leveren van kritiek
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Koen Lombaerts 4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ryostox. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,50. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
