, INTERNATIONALE HANDEL
HOOFDSTUK 1: INTERNATIONALE HANDEL
1 WAT IS INTERNATIONALE HANDEL?
Zorgen voor de distributie van de goederen naar die plaatsen waar ze worden gevraagd en daarvan
een winstgevende activiteit te maken
Enkele ondersteunende functies die ook winstgevend zijn:
è Transport
è Verzekering tegen beschadiging tijdens transport
è Opslag
è Douane en overheidsreglementering
è Betalingsvormen (snelheid, veiligheid, flexibiliteit)
Binnenin deze functies zijn er technieken om de taak van de handelaar te vereenvoudigen:
è Internationale uniforme vervoerreglementering
è Incotermen
è Tussenpersonen
è Betalingstechnieken
è Speciale douanereglementeringen
è Bescherming tegen de uitwisseling van wisselkoersen, beschadiging tijdens transport en niet-
betalen
2 REDENEN VOOR INTERNATIONALE HANDEL
De totale waarde van de wereldhandel = de som van de export van alle landen ter wereld
Hoe komt het dat er zoveel handel is?
1. Goederen zijn niet overal beschikbaar
è Aardolie, koffie, bananen, …
ð Dit komt door de ondergrond, klimaat en reliëf
2. Sommige goederen kunnen ergens anders goedkoper gekocht worden
è Te verklaren door landgebonden, socio- economische factoren
3. Vervoertechnieken
è Tankschepen; Containervervoer; Luchttvervoer; Pijpleidingen
4. Globalisering van de economie
2
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
,3 EUROPESE UNIE IN EEN NOTENDOPJE
3.1 EEN KORTE GESCHIEDENIS
1951 ECSC: European Coal and Steel community
Begin van de EEC (European Economic Community) met zes landen
1958
è BE, LUX., NE, IT, FR, DU à na het ondertekenen van het contract van Rome
Start EMS: European Monetary System
1979
è Wisselkoers ontstaan
EU: European Union à geen EU Community meer
1991 è Verdrag van Maastricht
è Een gemeenschappelijke munteenheid (doel)
1993 Opheffen van de douaneformaliteiten aan de international grenzen
è EURO-zone
1999
è Geen cash transacties
2002 è Euromunten en briefjes ingevoegd in 12 landen
2004 è 10 nieuwe landen voegen zich bij de EU
2007 è Bulgarije en Roemenië voegen zich bij de EU
2009 è Verdrag van Lissabon = meer democratie
2013 è Kroatië wordt het 28ste lid
2016 è Brexit
2019 è UK verlaat EU
3.2 DE EUROPESE UNIE VANDAAG
EU EURO-zone EMS-2 Schengen area*
1. België X X
2. Duitsland X X
3. Frankrijk X X
4. Italië X X
5. Luxemburg X X
6. Nederland X X
7. Denemarken X X
8. Ierland X
9. Engeland
10. Griekenland X X
11. Spanje X X
12. Portugal X X
13. Finland X X
14. Zwitserland X X
15. Zweden X
16. Cyprus X
17. Estland X X
18. Hongarije X
19. Letland X X
20. Litouwen X X
21. Malta X X
22. Polen X
23. Slovakije X X
24. Slovenië X X
25. Tsjechië X
26. Bulgarije
27. Roemenië
28. Kroatië
3
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
,3.3 ECONOMISCHE SAMENWERKING BINNEN DE EU
Het verdrag van Rome:
è Werd bepaald dat de samenwerking tussen de lidstaten via de vorming van een douane- unie
en een gemeenschappelijke markt uiteindelijk moet leiden tot een economische unie
Verdrag van Maastricht:
è In de jaren 70 werd duidelijk dat er ook een monetaire samenwerking noodzakelijk was
è Dit verdrag
ð = EU samenwerking moet leiden tot de vorming van een Economische en Monetaire Unie
è En het gebruik van een gemeenschappelijke munt: de euro
è Vrij verkeer van goederen (geen invoerrechten of kwantitatieve
beperkingen op de wederzijdse handel tussen de leden)
è Gemeenschappelijk buitentarief (GBT)
ð Voor goederen ingevoerd uit derde landen passen leden dezelfde
Douane- unie
invoerrechten toe
è Gemeenschappelijke handelspolitiek
ð Alle handelsafspraken met derde landen worden door de
douane- unie gemaakt
è Dezelfde kenmerken als de douane- unie, plus:
Gemeenschappelijke
è Naast vrij verkeer van goederen ook vrij verkeer van diensten en
markt
productiefactoren (arbeid en kapitaal)
è Dezelfde kenmerken als de gemeenschappelijke markt, plus:
Economische unie
è Geharmoniseerd economisch beleid
è Dezelfde kenmerken als de economische unie, plus:
Monetaire unie
è Geharmoniseerd monetair beleid
3.4 VRIJ VERKEER VAN PERSONEN – SCHENGEN OVEREENKOMST
è = geen controles meer op het personenverkeer aan de binnengrenzen in de EU (door
Schengenakkoord)
è 26 Schengenleden: 22 EU- lidstaten + Noorwegen, IJsland, Zwitserland & Liechtenstein (EFTA)
è Als er een ernstige bedreiging is hebben de Schengenlanden recht op een tijdelijke ontheffing
van het verdrag en mogen ze opnieuw grenscontroles invoeren
In het Verdrag van Maastricht werd het begrip EU-burgerschap ingevoerd: elke onderdaan van een
lidstaat is automatisch een EU-burger. Dit EU-burgerschap geeft personen het recht zich vrij te
verplaatsen en vrij te verblijven op het grondgebied van de lidstaten. In het Verdrag van Lissabon werd
dit recht bevestigd. Dit wordt vermeld in de bepalingen over de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht.
à EFTA = European Free Trade Association
4
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
,3.5 VOORWAARDEN EU- LIDMAATSCHAP
Voldoen aan 4 criteria van Kopenhagen:
1. Stabiele instellingen die een waarborg vormen voor de democratie, de rechtsstaat, de
mensenrechten en het respect voor minderheden
2. Het land heeft een functionerende markteconomie
3. Instemmen met de politieke, economische en monetaire doelstellingen van de EU
4. Aanpassing van de bestuurlijke structuren met het oog op integratie
3.6 VOORDELEN VAN HET UITBREIDING VAN DE EU
1. Uitbreiding garandeert stabiliteit in EU
2. Toenemende wereldwijde invloed op belangrijke globale problemen
3. Bevordert de economische groei
Trade agreement
Een overeenkomst tussen twee of meer landen ter bevordering van de wederzijdse handel door
de volledige of gedeeltelijke opheffing van de bestaande handelsbelemmeringen.
3.7 BESLISSINGSSTRUCTUUR BINNEN DE EU
Raad van de Europese Unie (Ministerraad)
è Neemt beslissingen samen met het Europees Parlement:
è 1 minister van elke lidstaat (= Minister van Buitenlandse zaken)
è Elke staat heeft een aantal stemmen
ð Belangrijke besluiten worden genomen als iedereen akkoord is = unaniem
ð Stemmen op basis van de omvang van de bevolking en het economisch belang van de
lidstaat
ð Neemt besluiten met eenparigheid van stemmen of met gekwalificeerde meerderheid van
stemmen
Europese Commissie:
è Drijvende kracht achter de EU
è Verantwoordelijk voor het uitvoeren van het Europese beleid
è 27 leden na de brexit (één per lidstaat)
è Zorgt voor de uitvoering van de besluiten van de Raad (voorzitter: Jean- Claude Juncker)
ð Voor België:
à 2010-2014: Karel De Gucht à 2015-2019: Marianne Thyssen
5
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
,3.8 BELEIDSINSTRUMENTEN VAN DE EU
è In een individueel land worden de wetten gemaakt
è Gemeenschappen in België leggen hun wetten vast met decreten
Verordeningen
è Algemene strekking en zijn rechtstreeks bindend in alle lidstaten
Richtlijnen
è Hiermee wordt een bepaald resultaat beoogd
è Elke lidstaat moet zijn nationale wetgeving aanpassen om het gestelde doel te bereiken.
3.9 SUPRANATIONAAL GEZAG
è Europese instellingen nemen besluiten over bepaald beleid, dus niet langer op het niveau van
de lidstaten staat hoger dan nationale autoriteit à Bijvoorbeeld: landbouwbeleid,
handelsbeleid, mededingingsbeleid, …
HOOFDSTUK 2: INTERNATIONALE VERKOOP
1 DE TUSSENPERSONEN
3.10 TUSSENPERSONEN OP VLAK VAN HANDELSCONTRACTEN
è We bespreken alleen de zelfstandige tussenpersonen – ze werken niet in dienstverband
è Hun loon wordt bepaald in functie van de geleverde prestaties
è Ze zijn ofwel specialist- verkopers of specialist- aankopers in een bepaalde markt
è Ze zijn erg ervaren en hebben veel contacten binnen hun markt
Handelvertegenwoordiger Commissionair Makelaar
Geen contract van bepaalde Geen contract van
Contract met Agentuurcontract van
duur, instructies per bepaalde duur,
opdrachtgever? bepaalde duur
opdracht instructies per opdracht
Opdrachtgever Principaal Committent Lastgever
à werkt in naam van à treedt op in eigen naam,
Contacten met à Bemiddelaar
à en voor rekening van à voor rekening van
klanten/ à Altijd meerdere
à één of meerdere à 1 (of meerdere)
leveranciers opdrachtgevers
opdrachtgevers opdrachtgevers
Makelaarsloon =
Vergoeding Provisie Commissieloon
courtage
à bemiddelt bij de
totstandkoming van een
contract in naam van één
à Meestal verkoop à Meestal aankoop
Wat doen ze? van de partijen
à Soms ook verkoop à Soms ook verkoop
à Zoekt een tegenpartij
voor zijn opdrachtgever
à Aankoop en verkoop
Bv.: Scheepsagent, Expediteur Vervoermakelaar
6
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
,3.11 TUSSENPERSONEN BIJ VERVOER EN LOGISTIEKE DIENSTEN
3.11.1 COMMISSIONAIR- EXPEDITEUR
è De expediteur is een tussenpersoon bij het goederenvervoer. Hij verleent de nodige diensten
om goederen in goede staat en tijdig van de plaats van productie naar de plaats van
bestemming te brengen en dat liefst tegen de voordeligste prijs. Hierbij organiseert hij het
vervoer, maakt hij de nodige afspraken met vervoerders en brengt hij alle noodzakelijke
formaliteiten in orde
è BELANGRIJK: de expediteur gaat alleen een middelenverbintenis aan
TAKEN
è Het adviseren van klanten over de snelste en meest economische vorm van transport en het
organiseren
è Het correct opstellen van vervoersdocumenten
è Aanvoer naar vervoermiddel regelen, laden/ lossen en vervoer van vervoermiddel naar de
bestemming
è Goederen ontvangen
è Zorgen voor de tijdelijke opslag
è Groeperen van kleine zendingen met een oog op kostbesparend transport
è Goederen conditioneren
è De vulling en uitladen van containers (= containers stuffen en strippen)
è Indien nodig, een goederenverzekering afsluiten
è Vervullen van douanevoorschriften
è Het verkrijgen en legaliseren van oorsprongscertificaten en andere documenten
In België worden alle expediteurs vertegenwoordigd door het:
è CEB: Confederation of Belgian Freight Forwarders
3.11.2 DOUANEVERTEGENWOORDIGER
è Elk natuurlijk persoon of rechtspersoon dat professioneel, in zijn/ haar eigen naam, maar
namens een derde partij, douanevoorschriften uitvoert voor invoer, uitvoer of doorvoer,
ongeacht of het beroep hoofdzakelijk of aanvullend wordt uitgeoefend
è Moet erkend worden door de Central Administration of Customs and Excise
ð Krijgen goedkeuringsnummer = EORI (Economic Operators Registration and Identification
number) à moet op alle documenten worden vermeld
è Moet verplicht een computerlijst met alle verrichte transacties in chronologische volgorde
bijhouden
ð = een logboek of repertorium
7
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe
, 3.11.3 GOEDERENBEHANDELAAR
è Laden en lossen van goederen in of uit het transportmiddel (meestal met boten of vliegtuigen)
è Oordeelkundig stapelen van goederen in het transportmiddel wordt gedaan met een stuwplan
è Staan meestal ook in voor de behandeling van de goederen
è Deze bedrijven investeren enorme bedragen in opslagruimten en behandelings- en
transportmaterieel
3.11.4 NATIE
è Organisaties die vroeger tot de haven van Antwerpen behoorden (16de eeuw)
è Oorspronkelijk verenigingen van personen die dezelfde beroepsactiviteit uitoefenden
è Hun activiteiten komen meer en meer overeen met deze van expediteurs en
goederenbehandelaars
è Grootste naties: Nova&Hessa- Noordstation (zowel expediteur als goederenbehandelaars)
3.11.5 SCHEEPSAGENT
è Vertegenwoordigt de belangen van buitenlandse scheepvaartbedrijven (= rederijen) dat geen
eigen vertegenwoordigingskantoren hebben in de haven die ze aandoen
è Doen normaal lijnvaart = regelmatige vaart tussen een aantal vaste havens
è Zoeken van ladingen voor uitgaande reizen
è Zorgen dat de schepen een ligplaats aangewezen krijgen, dat ze gelost worden, dat de
goederen door de douane komen en dat er weer lading voor een schip is
3.11.6 SCHEEPSMAKELAAR (SHIPBROKER)
è Handelt als tussenpersoon voor het bevrachten van schepen zonder te werken voor een
bepaalde rederij
è Meestal betrokken bij wilde vaart of trampvaart waarbij schepen goederen vervoeren op
aanvraag
è Bevrachtingsovereenkomst
3.11.7 LUCHTVAARTAGENT
è Proberen voor buitenlandse luchtvaartmaatschappijen vrachten te bekomen
è Vervullen administratieve formaliteiten en maken vervoersdocumenten op
3.11.8 LUCHTVRACHTAGENT
è Commissionair- expediteur kan onder voorwaarden optreden als IATA- luchtvrachtagent
è Luchtvracht wordt gereglementeerd door (I.A.T.A.): International Air Transport Association.
è Het transportdocument wordt een "Air Waybill" genoemd, afgekort AWB = luchtvrachtbrief
è Gemachtigd om zendingen voor luchtvervoer aan te nemen en luchtvrachtbrief op te stellen, …
è Handelt voor de airlines en kijkt ook om de belangen van de klanten te behartigen
è Doen veel aan groupage = krijgen zo interessantere tarieven voor grotere ladingen
8
SAMENVATTING IHBT | Elise Verhaeghe