Materialen & Constructies
Traditionele bouw
1. H1: Inleiding
2. Geschiedenis
2.1. Prehistorie
Europa eeuwenoude houtbouwtraditie
Materialen
o Natuurlijk
o Herbruikbaar
o Bouwafval verging op natuurlijke wijze
o Eerste toepassingen ijzer “IJzertijd”
Op grote schaal? pas 150 jaar geleden
2.2. Houtbouw van de middeleeuwen tot nu
Houten draagstructuur tot 5 verdiepingen met traditionele technieken
Veel branden in ME wetten die gebruik van baksteen verplichtte:
o Dragende muren, kolommen
o Gemene muren (brandoverslag)
Baksteen of natuursteen rijken centra
Leem- en vakwerkbouw platteland (boerderijen)
2.3. Baksteenproductie
Minder werk op land werken in steenbakkerijen
Bakstenen plaatselijk geproduceerd
o Klei ontginnen
o Bakstenen vormen
o Stapelen in de zon drogen
o Bakken in oven
Afhankelijk van positie hard of zachter gebakken apart gesorteerd
Hard gebakken buitenmuren
Zacht(er) gebakken binnenmuren/metselwerk zonder
buitencontact
2.4. Huisvesting van de landbouwers
Leem- en vakwerkbouw
o Flexibel bouwsysteem afbreken en ergens anders terug opbouwen
Gebouwen = roerend goed enkel leem moest blijven
o Houten draagstructuur vakwerk
o Lichte invullingen vlechtwerk + leem en stro = vitswerk
o Jaarlijks onderhoud nodig “kalken”
o Grote dakoversteek bescherming tegen regen
o Later: lemen gebouwen versteend
Baksteen = duur beperkt tot westzijde = regenzijde
o Schoorsteen centraal in het gebouw (brandgevaar)
Thermische massa warmte opslaan afgifte in andere woonvertrekken
o Aan twee zijden vuur maken
o Noordkant kleinere vertrekken bufferruimtes tegen koude noordgevel
De langgevelhoeve
o Inplanting: zadeldak oost-gericht
o Zuidgevel openingen
o Noordgevel kleine raamopeningen
o Indeling (van L R) : Schuur/stal/woonhuis
o Bakhuis losstaand brandgevaar
o Waterput op koer
o Moestuin/akkers
o Mesthoop
o Zonnewering linde- okkernotenboom op koer
o Gebruik van natuurlijke materialen
,2.5. 19e eeuw: “moderne” houtskeletbouw, Noord-Amerika
Voorheen gebruik van massieve balken log-home
Vervanging van massieve balken dunne houten stijlen = draagstructuur
planken op genageld (later: plaatmaterialen)
Vandaag 90% v/d huizen in Canada en Noord-Amerika in hout
2.6. Woningen voor de burgerij
Gebouwen verbouwd i.p.v. afgebroken = DUURZAAM BOUWEN
Burgerij bakstenen gebouwen
o Sommige uit leem- en vakwerk goedkoper en sneller
Bouwgeschiedenis duidelijk afleesbaar
o Muurankers verankering houten draagbalken bouwjaar ≈ 1600
o Ramen in voorgevel 18e eeuw
o Jongere bovenverdiepingsramen natuurstenen dorpel en latei
o Dak verhoogd
2.7. Kelders
Bewaren van levensmiddelen
Gewelfd bakstenen of natuurstenen gewelf
Redelijk bestand tegen vocht
Goede brandweerstand
Vorm gebruikte materiaal
o Bakstenen tongewelf krachten overdragen naar grond
Meestal uitgegraven kamer + opkamer
2.8. Funderingen
Zelden funderingen zettingen en scheurvorming
Materialen uit onmiddellijke omgeving
o Hout: balken, draagstructuur, schrijnwerk
o Bakstenen, pannen of riet
o Leem, kalk, stro
o Metalen onderdelen: muurankers
2.9. Vanaf 1945: regelgeving
Verplicht: spouw
Wet de Taeye: eenvormige regelgeving met subsidies
2.10. Rond 1900: Ontstaan staal- en betonbouw
Opkomst staal en beton gebruik hout vermindert
Algemene verspreiding van betonnen of keramische draagvloeren
Houten draagstructuur daktimmerwerk
Voorbeeldgebouwen in metaal
o Crystal Palace (Londen, 1851)
o Home Insurance Building (Chicago, 1885)
o Centraal station Antwerpen (Antwerpen, 1895-1899)
o Boerentoren Antwerpen
2.11. Tweede helft 20e eeuw: kentering
Opnieuw meer hout in bouw
’60: studiereizen Amerika
’70: energiecrisis houtskeletbouw: energiezuinige woningen
’90: verhoogde belangtelling duurzaam bouwen
,3. Heden
3.1. Bouwmaterialen
1001 materialen combinaties
Elk materiaal unieke eigenschappen, samenstelling etc.
Ondeskundige toepassing ernstige gevolgen
3.2. Bouwdelen
Kelders & funderingen:
o In grondwater ALTIJD gestort
o Budgetvriendelijk gemetst
Vloeren
o Welfsels
o Breedvloerplaten
o Steeldeck
o Houten roostering
Muren
o Divers
‘Klassieke spouwmuur’
o Buitenspouwblad
Mag nat worden
Gevelsteen
Bescherming tegen: wind, vandalisme, neerslag, …
o Tussenin
Isolatie (voldoende)
Verankering: spouwhaken
Vochtwering: folies (EPDM, DIBA)
Ventilatie: luchtspouw
o Binnenspouwblad
Moet droog blijven
Dragend metselwerk
Eventueel isolerend
o Luchtdichting
o Slecht uitgevoerde spouwmuur ernstige gebreken
Hellende daken
o Sarkingdak
Platte daken
o Groendak
o Koud dak
4. Basiskennis
Economisch zeer belangrijk: tewerkstelling en productie
Zware milieubelasting: baksteenproductie
Nu: poging milieubelasting te verlagen + terugbrengen energievraag CO2 –
reductie
Energiezuiniger en duurzamer bouwen minder milieubelastende materialen
4.1. LCA = Levenscyclus materiaal
, 4.2. Materiaalkunde Materiaalkennis
Kunde = pragmatische kennis die i praktijk wordt gebruikt
Kennis = wetenschappelijk vergaren van kennis omtrent materiaal
4.3. Duurzaam materiaalgebruik
Juiste materiaal op de juiste plaats en correct geplaatst + regelmatig onderhoud
Aspecten:
o Veiligheid arbeiders en bewoners
o Energieverbruik productie, verwerking en transport
o Levensduur van het materiaal
o Natuurlijk en hernieuwbaar materiaal
o Impact op de energieprestatie van het gebouw
4.4. Afval
11 miljoen ton afval/jaar 90% gerecycleerd
Keurmerk COPRO: Controle van Producten
Hoe omgaan met bouwafval?
o Sorteren op de werf
o Zeven
o Ontijzeren
o Verkleinen, breken, malen
Traditioneel versus prefab
o Traditioneel veel afval
o Prefab weinig afval op werf + makkelijk sorteerbaar in atelier
Voorkeursvolgorde afvalbeheer
o Preventie
o Producthergebruik
o Materiaalrecycling
o Verbranding met energieterugwinning
o Verbranding
o Storten (max 5%)
Belang van selectieve sloop
4.5. Bouwmaterialen vs. economie vs. ecologie
Meer focus op duurzaam bouwen
Zoektocht naar evenwicht
4.6. Invloeden op een gebouw
Belasting doorbuiging scheurvorming
Temperatuur uitzetting scheurvorming
Zon: Uv-straling degradatie
Vocht uitzet + krimp + schimmel GROOTSTE PROBLEEM
Vorst Afschilfering, degradatie
Ongedierte
4.7. Kostprijs
Bouwkost
o Totale kostprijs van het gebouw
Gebruikskost
o Jaarlijks terugkerende kostprijs voor het gebruik van het gebouw:
energierekening, belastingen,…
4.8. Levensduur
Duurzaam
o Constructie 100 jaar
o Installaties 20 jaar
o Inrichting 10 jaar
Volgorde
o Ontwerp
o Materiaalkeuzen
o Technieken
o Kostprijs
o Gebruikskost
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MikeStroobants. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.