Recht is overal:
- Sommige regels leggen een verplichting op
- Sommige regels leggen een verbod op
Kenmerk rechtsregel:
- Steeds een regel waarvan naleving kan afgedwongen worden
Geen andere soort gedragsregels of religieuze normen
Doel:
- Regelt manier waarop wij samenleven
- De spelregels van de maatschappij
Wat is een rechtssubject?
- Iedere vrager van juridische verplichtingen
Natuurlijk persoon: elk mens
Rechtspersoon: vennootschappen en verenigingen met rechtspersoonlijkheid
Rechtssubjecten
- Iedere gedrag van juridische verplichtingen
Natuurlijke persoon (elk mens)
Dieren hebben bv geen ‘rechten’ want het zijn geen mensen
Rechtspersoon: vennootschappen en verenigingen met rechtspersoonlijkheid
Objectief VS subjectief recht
Objectief recht: het systeem van rechtsregels
Arbeidsrecht
Subjectief recht: hangt vast aan de persoon
Werknemer heeft dit recht in geval van onterecht ontslag
Objectief recht
Publiek recht: Regelt de relatie tussen de overheid en de burger
Privaatrecht: Regelt de relatie tussen burgers onderling
Publiek recht
1. GRONDWETTELIJK RECHT
- Basistekst van België
- Regelt hoe België werkt
- Bepaalt welke basisrechten elk Belg heeft
- Speciale procedure om de grondwet te wijzigen
Grondwet wijzigen:
1. Verklaring tot herzien van de grondwet
2. De verkiezing voor de federale wetgevende kamers
3. De eigenlijke herziening
De meerderheid die nodig is om de grondwet te wijzigen is een dubbele gekwalificeerde
meerderheid 2/3 van de leden van de Kamer en Senaat moeten aanwezig zijn en de wijziging
moet met 2/3 van de stemmen goedgekeurd worden
Grondwet is dus niet zomaar een vodje papier!
1
, 2. ADMINISTRATIEF RECHT
- Regelt hoe de administratie (overheid) werkt
- Geeft mogelijkheid om tegen de overheid op te treden
- Regels liggen verspreid in verschillende wetten, koninklijke besluiten, decreten, …
Alles over uw persoonlijke relatie met de overheid
Vb. Gasboetes
- Doel: willekeur van de overheid vermijden
3. FISCAAL RECHT
- Regelt hoe de overheid haar inkomsten moet generen
Hoe komt de overheid aan haar inkomsten?
- Bepaalt ook bevoegdheden van de fiscus
Waar mogen ze gaan kijken en waar niet? Hoe mogen ze hun onderzoek uitvoeren?
- Regel: Geen belasting zonder wet
Moet terug te brengen zijn naar een wet die bepaalt hoeveel je moet betalen
- Een belasting = een verplichte bijdrage van de burger zonder een rechtstreeks aanwijsbare
tegenprestatie
<-> Retributie: je betaald iets maar je krijgt een onmiddellijke tegenprestatie
Vb. Je koopt vuilzakken en je kan je vuil sorteren
Je koopt een parkeerticket en je mag er parkeren voor zolang dat je hebt betaald
Verschillende soorten belastingen:
- Personenbelasting
- Vennootschapsbelasting
- Btw
Als je niks koopt, zal je geen Btw moeten betalen
Iedereen betaald evenveel Btw op een product (21%)
- Registratierechten
4. SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
- Ontstaan in 2e helft 19e eeuw door vakbonden
- Steunt op solidariteit
- 3 stelsels:
1) Ambtenaren
2) Zelfstandigen
3) Werknemers
- Regelt wat er op sociaal vlak verzekerd kan en moet worden
Vb. Pensioen, arbeidsongevallen, …
- Verzekerd de noden die er zijn
5. STRAFRECHT
- Regelt welke handelingen strafbaar zijn
- Bepaalt welke straffen er kunnen opgelegd worden
- Geen straf zonder wet
o Vb. Diefstal: Als je iets doet moet die misdaad ook in een wet staan
Als je tegen een vriend zegt: ‘Ik vind die lamp mooi, ik neem die mee’, dan pleeg je geen
diefstal omdat je het openlijk zegt
2
,Verschillende soorten misdrijven:
1. Overtreding
2. Wanbedrijf: straf van 1 tot 5 jaar
3. Misdaad: straf van minstens 5 jaar
Geen mogelijkheid meer om taakstraf te vragen
Als je na een misdrijf nog is een misdrijf pleegt, wordt je straf zwaarder en langer
Aflopende misdrijven
- Je rijdt 1 keer door het rood licht, maar je blijft niet continue door een rood licht rijden
Het is éénmalig
Voortdurende misdrijven
- Je blijft continue in overtreding gaan, je blijft misdrijven begaan
- Belangrijk voor verjaringstermijn
Start na je eerste misdrijf
Variëren naar gelang van een overtreding, wanbedrijf, misdrijf
Als de overheid niks gedaan heeft na 2 jaar kan je niet meer bestraft worden
Verjaringstermijn: Door verloop van een door de wet bepaalde tijd in rechte iets verkrijgt, of van een
verbintenis wordt bevrijd. De vordering dooft niet uit, maar is niet meer opeisbaar.
6. STRAFPROCESRECHT
- Regelt manier waarop een strafprocedure gevoerd moet worden
- Bepaalt de regels waaraan de overheid zich moet houden wanneer zij onderzoek voert naar
strafrechtelijke feiten
- Spelregels van de overheid
- Procedurefout: wanneer de overheid het strafprocesrecht niet respecteert
De procedurefout: wanneer welke gevolgen?
- In het kader van het onderzoek
Vb. huiszoeking of telefoontap zonder goedkeuring van de onderzoeksrechter
Sanctie: bewijs kan niet meer gebruikt worden (Antigoonregel)
- In het kader van de voorlopige hechtenis:
Vb. verdachte wordt niet binnen de 48u voor een onderzoeksrechter geleid
Sanctie: verdachte moet vrijgelaten worden
7. MEDIARECHT
- Audiovisuele media
- Muziek
- Journalistiek
Je vindt dit terug in combinatie van verschillende rechtsbronnen:
- Grondwet
- Europese richtlijnen
- Mediadecreet
- Richtlijnen in de sector
3
, Privaatrecht
= Het bepaalt op welke wijze burgers hun subjectieve rechten ten aanzien van elkaar kunnen doen
gelden
1. BURGERLIJK RECHT
- Regelt alles omtrent de staat van personen en de verhouding tussen personen onderling
- Voornaamste bron: burgerlijk wetboek
Momenteel grondig hervormd
Als er een geschil is tussen personen zal dit wetboek de regels voorleggen
Voorbeelden regels:
Bekwaamheid van personen
- Wat kan je niet doen als minderjarigen en wat zijn de gevolgen
Huwelijk en scheiding
- Verplichting van echtgenoten ten aanzien van elkaar
- Huwelijksvermogensstelsel
Wettelijk stelsel: als je met iemand trouwt en je trouwt niet onder een huwelijkscontract
- Alles wat je verkreeg voor het huwelijk is van u
- Alles wat je verkrijgt tijdens het huwelijk is van jullie samen
Verhouding tussen ouders en kinderen
- Zorgplicht
- Een kind kan eisen dat een ouder mee betaald in (hoger) onderwijs
Statuut van goederen
- Wat houdt het in om eigenaar van iets te zijn
- Verschil tussen eigendom en vruchtgebruik
Je ouders zijn eigenaar van het huis maar jij hebt het vruchtgebruik door erin te
wonen. Je kan het niet verkopen, alleen de eigenaar
Erfenissen en de verdeling van vermogens
Sluiten en gevolgen van de overeenkomst
- Burgerlijk bewijsrecht
Schriftelijk bewijs nodig voor handelingen van boven de 375 euro
Vb. Je verkoopt je auto aan een vriend voor 1000 euro zonder iets op papier te
zetten. De volgende dag bedenk je je. Dan heb je het recht om het niet te moeten
verkopen omdat het niet op papier staat
Huur van goederen
- Vb. Wat je van je kotbaas kan verwachten en hij van jou
Aanneming
- Wat is ja taak als opdrachtgever en aannemer
2. HANDELS- EN ECONOMISCH RECHT
- Regelt hoe ondernemingen zich moeten gedragen ten aanzien van elkaar en ten aanzien van
de andere marktdeelnemers (consument)
- Heeft betrekking op oneerlijke marktpraktijken, oneerlijke mededinging, misbruik van
machtspositie, …
- Belangrijkste bron: wetboek economisch recht (4 boeken)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ldb05. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.