• S: maak kort verslag in mensentaal
• M: leg uit en documenteer (fouten, tests)
• A: gebruik afasievriendelijk materiaal
• R: real-life context, huisbezoek
• T: verduidelijk link oefening – doel
• E: doel verandert in de tijd ifv prioriteiten en herstel
• R: respectvol en professioneel omgaan
1.2 Startpunt behandeling
Bottom-up: starten vanuit taalstoornis
• Stoornis ➔ activiteiten ➔ participatie
• Onderliggende stoornis(sen) in kaart brengen
o Taalmodaliteiten
o Linguïstische niveaus
Top-down: starten vanuit dagelijkse communicatie
• Participatie ➔ activiteiten ➔ stoornis
• In welke situaties communiceert de persoon?
• Hoe doet hij dat?
• Welke ruisfactoren zijn er?
• Elk contactmoment = communicatiemoment
• Communicatie analyseren via observatie
1
,1.3 Taaltherapie als vorm van neurorevalidatie
• Na een hersenletsel tracht je neurologische verbindingen te revalideren door
o Herstellen: bepaalde hersencellen zijn tijdelijk geraakt, maar komen wel
terug op normale kracht
o Verminderen: bepaalde hersencellen nemen taken over, maar zorgen
hiervoor voor een suboptimale compensatie. Die overname (bv.
rechterhersenhelft die taaltaken overneemt) moet je terug omkeren
o Compenseren: bepaalde hersencellen zijn zodanig beschadigd dat herstel
niet meer mogelijk is. Op zoek gaan naar gebieden die de functie deels
kunnen overnemen en zo compenseren voor de beschadigde cellen
➔ Deze spontane, functionele veranderingen tonen aan dat je hersenen
plastisch zijn
• Neurale plasticiteit
o Neurale reactivatie (herstellen)
▪ Direct verbeteren en stimuleren van gestoorde vaardigheid
▪ Therapie specifiek inzetten op bewuste hersengebieden
▪ Oefening vaak en systematisch uitvoeren
▪ Multimodaal oefenen: zowel mondeling als schriftelijk
o Neurale aanpassing (als herstel niet mogelijk is door te drastische
beschadiging)
▪ Reorganisatie: herschikken van hersenfunctie (verminderen) ➔
iemand volgt niet het rechte pad, maar neemt een kleine bocht en
komt zo wel tot hetzelfde resultaat
▪ Compensatie: overnemen van hersenfunctie ➔ iemand volgt niet
het rechte pad, maar komt via een ander pad ook tot een
gelijkaardig resultaat
- Aanmoedigen totale communicatie
- Aanleren van compensatiestrategieën
- Bevorderen resterende communicatievaardigheden
1.4 Behandelmateriaal
Welke woorden kan de cliënt functioneel inzetten? Volgende linguïstische parameters
spelen een rol
• Voorstelbaarheid: hoe helder is de mentale voorstelling die je van een bepaald
woord kan maken
• Concreetheid: hoe tastbaar, manipuleerbaar is het concept
• Prevalentie: hoeveel mensen kennen dat bepaalde woord
• Verwervingsleeftijd: wanneer heb je het woord voor het eerst verworven/geleerd?
Zo leer je ‘leeuw/glijbaan’ vroeg, terwijl je ‘sollicitatie/contract’ later leert
• Typicaliteit: hoe prototypisch in een bepaald woord, zo is een mus een meer
prototypische vogel dan een struisvogel; of is een appel voor ons een typisch stuk
fruit, terwijl dat eerder een vijg is voor iemand uit Noord-Afrika
• Semantische categorie: sommige mensen hebben een categoriespecifieke
stoornis, dat ze m.a.w. aan een bepaalde categorie geen toegang hebben
• Frequentie: hoe vaak komt een bepaald woord in onze taal
• Woordlengte: uit hoeveel syllaben/klanken bestaat een bepaald woord
• Woordsoort: gaat het om een zelfstandig naamwoord of om een werkwoord?
2
, 1.5 Prognose
Afasie na CVA
• Is gecorreleerd met een verhoogde mortaliteit
• Gaat gepaard met verminderd functioneel herstel
• Leidt tot een verminderde kans tot werkhervatting
Beïnvloedende factoren van prognose
• Taal
o Initiële ernst van de fonologische stoornis
o Linker fasciculus arcuatus belangrijke voorspeller voor verbale
communicatie
• Demografische kenmerken: lage leeftijd, hoog opleidingsniveau
• Oorzaak: hemorragisch CVA herstelt beter
• Stoornis
o Aard van het letsel
o Uitgebreidheid van het letsel
o Ernst/aard van afasie
• Activiteiten: welke zaken wil/kan je terug doen?
• Participatie: gevoel van betrokkenheid
• Omgeving: hoe wordt patiënt ondersteund
o Bevorderen: rustige, bekende omgeving
o Belemmerend: drukke omgeving, individueel gericht, veel afleiding
• Persoon: psychologische factoren, demografische factoren (leeftijd,
opleidingsniveau), handdominantie
Bij de meerderheid van de patiënten herstelt de afasie (gedeeltelijk) spontaan
• Spontane mechanismen
o Ischemie (eventueel trombolyse, d.w.z. reperfusie van penumbra)
o Penumbra
o Oedeem en inflammatie (eventueel drainage, trepanatie)
o Diaschisis
Taaltherapie kan het herstel positief beïnvloeden
• Inspelen/bevorderen neuroplasticiteit (verandering van netwerken in de hersenen
door (re)organisatie na ervaring en sensorische stimulering)
• Goed inzicht in
o Wat wil je bereiken?
o Wie/wat heb je daar bij nodig?
o Wat moet je daarvoor doen?
• Bottum-up aanpak: stoornisgerichte
therapie
o Therapie op functieniveau:
herstellen van taalfuncties
o Cognitief-linguïstische therapie
gericht op 1 linguïstisch niveau
▪ Semantiek, syntaxis of
fonologie
• Waar in het systeem zit het probleem?
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur logopedieaudiologietm. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.