Reumatologie
Examen: MCQ
1. Inleiding tot de reumatologie OK
1.1 Algemeen
• Bot, kraakbeen, gewrichtsvlies, Mm en pezen nodig vr functionaliteit gewricht
• Reumatologie is
o Gewrichtsaandoening
▪ Kraakbeen/degeneratief: artrose
▪ Synoviale membraan/inflammatoir: artritis
o Spierziekten
▪ Bindweefsel systemisch/inflammatoir: myositis
▪ Abarticulair (klachten buiten gewricht): tendinitis, bursitis, epicondylitis
o Systeemaandoeningen (- Paraneoplasie)
o Botaandoeningen
• Frequentie vs zeldzame aandoeningen: denk altijd eerst aan het meest plausibele! → EXAMEN
o >> degeneratieve aandoeningen: slijtage of veroudering kraakbeen met reactie
synovia en bot
▪ Inwendige factoren: neurologisch, endocrien, vasculair, leeftijd
▪ Uitwendige factoren: asafwijkingen, posttrauma, aangeboren afwijkingen;
slechte/te veel gebruik gewricht
o Inflammatoire aandoeningen: gekenmerkt dr ontsteking synoviale membraan (prim
probleem thv synovia, sec kunnen veranderingen optreden in kraakbeen en bot)
▪ Infectieus
▪ Niet-infectieus: idiopatisch, metabool (bv enzymdefect), auto-immuun,
kristalartritis
o Tumorale aandoeningen: zeldzaam
• Chronische (auto-immune) artritis
o Globale prevalentie >3%
o Fysische en psychische impact
o Socio-economische impact
1.2 Probaedeutica vh locomotorisch stelsel
1.2.1 Anamnese
• Inflammatie: eerst klacht is PIJN, maar ook
o Bewegingsbeperking
o Deformaties
o Spierzwakte
A. Pijn
Lokalisatie
• Meestal stem lokalisatie pij overeen met aangetaste gewricht
• Gerefereerde pijn
o Bv heupproblematiek: pijn thv > lies, glutea, lat thv trochanter maior
o Bv discushernia met irradiatie dr compressie n ischiadicus
o Bv carpaal tunnel met druk op n medianus
1
, o Cave: gerefereerde pijn thv gewricht kan wijzen op intern probleem (bv AMI met pijn
thv schouder met uitstraling nr li arm tot pink, dus pijn volgt dermatomen en niet altijd
anatomische weg)
Duur pijn
• Acuut (infectie, soms RA) vs chronisch (degeneratief lijden)
Karakter/type pijn: zeer belangrijk!
• Mechanisch versus inflammatoir?
• Inflammatoire pijn
o Snachts en smorgens veel last, in de duur vd dag beter
▪ Nachtelijke pijn: ptn moet WAKKER w vd pijn (beletten dat ptn in slaap valt is
geen nachtelijke pijn!)
o Pijn constant, gaat niet over bij rust, nachtelijke opstoten, ochtendstramheid
o Bv tumor, infectie, inflammatoir reumatische aandoening (bv RA)
• Mechanische pijn
o Savonds meer pijn (dus verslechteren in de loop vd dag en is best net na de slaap)
o Pijn neemt toe bij belasting en neemt af bij rust, geen nachtelijke opstoten, startpijn
o Bv degeratieve aandoeningen, osteoarthritis, artrose
Antecedenten
• Traumatisch
o Ischias, scheur meniscus, lig letsel
• Infectieus
o Slechte behandelde angina: acuut gewrichtsreuma
• Spontaan
o Frequent
o Denk altijd aan trauma op kinderleeftijd (bv congenitale heupluxatie geeft
osteoartrose 50j later)
B. Bewegingsbeperking
• Meestal beperking (antalgisch, structureel)
• Soms toegenomen mobiliteit
C. Deformaties
• Kids: > congenitaal
• Ouderen
o > sec aan lig letsel
o Ook: miskende congenitale afwijking, Mm-atrofie, standafwijkingen bij antalgische
houding of bij functionele stand
D. Spierzwakte
• Nn-letsel, compressie, elongatie, ruptuuur → spieratrofie
• Infectie
E. Effect van medicatie
• Ontstekingsremmer werkt bij ontsteking (denk logisch na)
2
,F. Patroon v gewrichtsaantasting
• Polyarticulair: > 5 gewrichten aangetast
o Symmetrie: Z-patroon
o > kleine gewrichten (vinger, teen)
o Bv RA, systeem lupus, polymyosis, psoriasis artritis type polyarticulaire
gewrichtsaantasting
• Pauciarticulair: < 5 gewrichten
o Asymmetrie: Y-patroon
o > grote gewrichten (heup, knie)
o Bv spondylo-artritis (SpA), artritis in relatie met IBD, sarcoidose, psoriasis artritis type
pauciarticulair gewrichtsaantasting
• Monosynovitis: 1 gewricht
o Jicht, septische artritis, hydrops bij artrose, maar ook als eerste manifestatie van
inflammatoire aandoeningen zoals RA, psoriasis arthritis en SpA
o Kan evolueren nr poli of paucoarticulair lijden
• Vuistregel beeldvorming: gewricht boven en onder het aangetaste gewricht
1.2.2 Systeem anamnese
• Zeer belangrijk!
o Enerzijds locomotorische manifestatie ve pim internistisch probleem
o Anderzijds extra-articulaire manifestatie(s) ve prim reumatologisch probleem
1. Oog
o Cataract, glaucoom: > iatrogeen (corticoiden)
o Uveitis: Spondylitis Ankylosans (SA), Juveniele Chronische Artritis (JCA), Sarcoidose
o Conjunctivitis: Reactieve Artritis (+ urethritis, synovitis); conjunctivitis sicca (+
xerostomie) bij Sjogren syndroom
o (Epi)scleritis: Reumatoide Arthritis (RA)
o Cornealetsels: corneal melting, keratitis punctata
o Retinopathie: maculopathie bij anti-malariamiddelen
o Lensluxaties: bij congenitale aandoeningen (Marfan)
2. Darm
o Diarree (± bloed), abdominale pijn, koorts en gewichtsverlies bij inflammatoir
darmlijden (Ziekte van Crohn, colitis ulcerosa)
3. Maag
o Sec aan NSAID of cortico
4. Slokdarm
o Dysfagie
o Oesofagitis (NSAID of corticoiden)
o Slikstoornissen bij Systeemsclerose
5. Huid
o Psoriasis (Artritis)
o Raynaud
o Sclerodactylie bij Systeemsclerose
o Vlindervormige rash; alopecie bij Systeemlupus (SLE)
o Fotosensitiviteit
o latrogene rash +
6. Oor, neus, keel en tanden
3
, o Opsporen van focale infecties (abscessen) als ingangspoort van septische artritis of
hematogene osteomyelitis, streptococceninfecties (Reactieve Artritis, acuut
gewrichtsreuma)
o Xerostomie bij Sjogren syndroom
7. Mondmucosa
o Aftose bij Behcet, mondulceraties bij SLE
8. Longen
o Pleuritis bij SLE of RA
o Longfibrose bij RA of systeemsclerose
o TB
o Pancoast-syndroom: longtoptumor met druk op plexus brachialis
9. Nagels
o Psoriasis
10. Hart
o Verhoogde cardiovasculaire morbiditeit/mortaNteit bij chronische inflammatoire
reumatische aandoeningen
o Pericarditis bij SLE of JCA
o Kleplijden bij acuut gewrichtsreuma
11. Nieren
o Lupus nefritis; nierlijden bij systeemsclerose
o Nieraantasting bij chronische jicht
o Amyloidose bij chronische ongecontroleerde inflammatie (RA, ...)
12. Endocrien
o Artrose bij hemochromatose (MCP 2-3), poly-artrose bij acromegalie
o Chondrocalcinose bij hyperparathyroidie
o Diabetes mellitus perifere neurartropathie
13. Urogenitaal/gynaecologisch
o Urethritis, balanitis, vaginitis i.k.v. Reactieve Artritis
o Repetitieve miskramen bij SLE, antifosfolipiden-syndroom
o Syfillis kan aanleiding geven tot Tabes dorsalis met uitgesproken neurartropathie
(weinig klachten, zeer destructief)
14. Zenuwstelsel
o Polyneuropathie: o.a. bij RA
o Syringomyelie: neurartropathie bovenste ledematen
o Tabes dorsalis (Syfillis): neurarthropathie onderste ledematen
15. Lever
o Chronische hepatitis kan geassocieerd zijn met synovitis
o Artralgieen of synovitis als prodromaal verschijnsel van hepatitis
1.2.3 Andere
• Familiale anamnese
o Spondyloarthropatieën, osteogenesis imperfecta: erfelijke factor
o Relatie met IBD, psoriasis
• Beroep: degeneratieve aandoeningen,
1.2.4 Klinisch onderzoek: 4 aspecten
• Inspectie: stand, Mm-atrofie
• Mobiliteit
o Anatomisch of functioneel (wat kan ptn doen met aangetast lidmaat)
4
