INLEIDING
• Pedagogiek
= wetenschap van het pedagogisch handelen (theorie van de pedagogie)
= sterk cultuur gebonden
Als je naar VK , Australië,… gaat is het heel moeilijk opleidingen en onderzoeksinstituten te vinden
die equivalent zijn aan de pedagogische wetenschappen, belangrijke breuklijn is die tussen de
Engels sprekende wereld en de continentale wereld. In het Engels vertaal je pedagogie niet als
pedadogy. Het bestaat in het Engels niet maar noemen het education studies. Er bestaat dus geen
autonoom discipline dat zich bezighoudt met opvoeden met eigen referenties,… enkel andere
disciplines als sociologie, psychologie,… die het samenraapsel ‘education studies’ vormen
‘pedagogy’ verwijst naar didactiek = de kunde van het lesgeven, instructiekunde
• Pedagogie
= object van de wetenschap bv. planten en dieren = object van de natuur
= alle opvoedende handelingen
DE DRIE CENTRALES KWESTIES IN DEZE CURSUS
1. Wat maakt pedagogische wetenschappen tot wetenschap?
Waarom maakt hetgene wat wij zeggen iets pedagogisch en iets wat iemand anders zegt niet?
Waarom is hetgene wat wij als pedagogen zeggen wetenschappelijk?
• Bemerk dat er een belangrijk verschil bestaat tussen pedagogie en pedagogiek (cf.
professionele opleiding orthopedagogie vs. academische opleiding pedagogische
wetenschappen)
o Pedagogiek is de wetenschappelijke studie van de pedagogie
o Pedagogie betreft het opvoedend handelen in de ruimste zin van het woord
de pedagogiek probeert te achterhalen wat er in de pedagogiek gaande is
• Bemerk: elke universitair geschoolde pedagoog wordt tevens geacht een onderzoek(st)er te
zijn
1
, 2. Wat is eigen aan pedagogische wetenschappen?
• Opmerking: pedagogiek als een autonome wetenschappelijke discipline bestaat niet overal
(bv. in de Anglo-Amerikaanse context bestaan enkel education studies: het fenomeen
‘education’ wordt dan benaderd vanuit andere disciplines)
is een typische vraag in de Vlaamse en ruimere Europese context
o Duitse context = onze eigen context
o Anglo-Amerikaanse context versus onze eigen context
in onze context is pedagogiek een op zichzelf staande wetenschap en in de Britse/Anglo-
Amerikaanse context is dit helemaal anders. Pedagogiek heeft hier nooit op zichzelf
gestaan, nu worden ze gedoceerd als educatieve studies wat ook geen autonome studie is
pedagogische wetenschappen heeft een eigen paradigma
3. Wat is een geschikt paradigma om pedagogische wetenschappen te beoefenen?
• Kernvraag: Impliceert pedagogisch onderzoek noodzakelijkwijze
interpretatie?
• Pedagogische wetenschappen zijn door en door interpretatief (prof is het hier niet volledig mee
eens)
De pedagogiek als een eigen wetenschappelijke discipline
HET PRIMAAT VAN BETEKENIS EN INTERPRETATIE?
Ja er is een primaat van interpretatie, je kan alleen maar aan pedagogisch onderzoek doen door te
interpreteren (in het tweede deel van de cursus gaan we een stap voorbij deze stelling zetten-)
• De wetenschappelijkheid van een discipline wordt gewaarborgd door het gebruik van een geschikte
methode (systematische onderzoeksaanpak), of sterker door het paradigma dat wordt gehanteerd
(d.w.z. de ten grondslag liggende visie op wat wetenschap fundamenteel is)
• Traditioneel maakt men dan een tweedeling tussen volgende paradigma’s
• Voor sommige disciplines is de ‘keuze’ aan welke kant men staat zonneklaar (bv. geneeskunde vs.
geschiedenis), in andere gevallen is het gebruikelijk dat beide worden erkend (bv. sociologie). Voor de
pedagogische wetenschappen is dit echter niet zonder meer duidelijk
• Volgens een opnieuw traditionele visie moeten de pedagogische wetenschappen (minstens ten dele)
kwalitatief en interpretatief zijn, en is zij dat in haar oorsprong altijd geweest (i.h.b. volgens Smeyers &
Smith, die zich baseren op het boek The Idea of a Social Science van Peter Winch)
OPMERKING: klopt historisch niet (pedologie, experimentele pedagogiek: populair aan het begin van de
20ste eeuw)
Opvoeding moet je van binnenuit begrijpen
2
, • De vraag is echter of deze visie niet achterhaald is en of ze wel wenselijk is. Vandaar dat we in deze
cursus ook aandacht besteden aan de socio-materiële wende (een benadering die gaat voorbij het
primaat van de betekenisgeving: Bruno Latour)
Vroeger werden kinderen heel extreem experimenteel ‘gebruikt’
KWALITATIEF KWANTITATIEF
= onderzoeksmethode die de werkelijkheid = onderzoeksmethode die werkelijkheid bestudeert
bestudeert door haar te interpreteren door haar te meten
→ op zoek naar hoe de werkelijkheid wordt ervaren → op zoek naar de distributie van variabelen +
en betekenis krijgt verbanden tussen variabelen met het oog op het
formuleren van wetmatigheden
Voorbeeld: geschiedenis
Gaat erom te verstaan waarom een unieke
gebeurtenis zich heeft voorgedaan
o Bv. afvragen wie smartphone uitvond,
meteen succes was, bij kinderen en/of
volwassen, verandering in communicatie
hierdoor, o.b.v metingen concentratie
adrenaline in bloed meten bij gebruik
smartphone
→ geïnteresseerd in het verklaren van
fenomenen obv het ontsluiten van verbanden
o Kinderen moeilijker concentreren omdat
gebruik smartphone impact heeft op stress-
gerelateerde hormonen
3
, Voorbeeld beide = sociologie
Interesse in hoe sociale klasse zich tov smartphone verhouden
o Kwalitatief
▪ Afvragen of hebben van vrienden via social media in hoog en laag sociaal milieu zelfde manier ervaren
wordt
o Kwantitatief
▪ Statisch in kaart brengen welke sociale media gebruikt worden + frequentie + correlatie met sociale klasse
bekijken
o Kwalitatief
▪ Bv. belevingsonderzoek bij vluchtelingenkinderen
o Kwantitatief
▪ Bv. onderwijseffectiviteitsonderzoek
→ vroeger enkel kwalitatief, en men denkt dat het nu soms ook enkel kwalitatief kan onderzocht worden maar
kwantitatief onderzoek is niet meer weg te denken = dominant geworden
→ mixed method benaderingen
~ verstaan en verklaren
o Wilhem Dilthey
o Opdeling natuur- en menswetenschappen
~ kwantitatief
o Natuurwetenschappen → ijzeren wetten (= oorzaak & gevolg & +/- 100% zekerheid)
o Menswetenschappen → aanduiden ruimere condities waar een fenomeen voorkomt + formuleren kan van
voorkomen (=probabiliteit)
~ alle pedagogische onderzoek = interpretatief
o Voorverstaan – Gadamer → we kunnen maar aan het meten slaan nadat we begrepen hebben dat zwangerschap
een specifieke betekenis heeft voor de mensen die in een bijzondere context leven bv. tienerzwangerschap kan
sociale status hebben in een land
~ pedagogisch onderzoek lang kwalitatief
o Klopt niet helemaal → eind 19e eeuw = experimentele interesse in labo’s
o Ontwikkeling nieuwe discipline die bijdroegen tot evolutie PPW
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur kainysomers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.