Notes de cours
Samenvatting Ontwikkeling Psychologie
- Cours
- Ontwikkeling Psychologie
- Établissement
- UC Leuven-Limburg
Samenvatting Ontwikkeling Psychologie
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Ontwikkeling Psychologie 2019-2020 Mart GeritsONTWIKKELINGPSYCHOLOGIE
PSYCHOLOGIE VAN DE LEVENSLOOP
EEN OMVANGRIJKE WETENSCHAP
• Aanvankelijk enkel aandacht voor het kind, later de adolescentie. Dit werd pas bestudeerd toen
kinderen langer school liepen en dus in een soort “overgangsfase” terecht kwamen. Deze jongeren
ontwikkelden eigen gedragspatronen, een eigen cultuur
• Nadien begreep men dat ontwikkeling een heel leven verder loopt. Eerst kwam de focus op ouderen
en hun specifieke thema’s. Later begon men te zien dat de volwassenheid geen stabiele periode is
zonder veel verandering, en kwam interesse voor patronen in de evolutie van volwassen-zijn.
Uiteindelijk ontstond de psychologie van de levensloop
BENADERING
• Wetenschappelijke benadering i.p.v. dagboek van een mama of uitspraken als: het verstand komt niet
voor de jaren
• Eerste versie van deze wetenschap werd genetische psychologie genoemd, men dacht dat
ontwikkeling vooral erfelijk bepaald was.
• Zowel biologische als culturele verschillen bepalen het tijdstip van verandering. Hoe ouder men is, hoe
meer cultureel bepaald de ontwikkeling is vb: werken of studeren, wie ontmoet je, al dan niet
kinderen hebben.
• Veel invloeden tegelijk : behoren tot een bepaald cohort ( belangrijke maatschappelijke
gebeurtenissen) – normatief (leidt tot conformiteit vb op 6 jaar naar de basisschool) –
leeftijdsgebonden (wanneer begint de puberteit)
• Elk wezen hoort tot een context (micro-meso-macroniveau Uitspraken over de ontwikkeling van
kinderen gaan over gemiddelden
GELEIDELIJK? OF IN TRAPJES?
• Trapjes: stadia theorie: elk
stadium heeft nieuwe
verworvenheden die er voordien
nog niet waren…
• Geleidelijk: verandering gaat
geleidelijk, eigenschappen
verdwijnen of verschijnen niet,
maar worden meer, minder,
preciezer, beter …
è Patroon verschilt naargelang
ontwikkelingsdomein
1
,Ontwikkeling Psychologie 2019-2020 Mart Gerits
BASICS
• Ontwikkeling is levenslang: stopt niet in de volwassenheid!
• Ontwikkeling is multi dimensioneel
è (veel invloeden door elkaar, vooruitgang en achteruitgang, en impact van het
biologische, het cognitieve en het sociaal emotionele…)
• Gevoelige periodes voor bv. taal of hechting. Dit betekent dat als in een vroege
periode iets ontbreekt, dit soms niet meer in te halen valt.
• Zelfsturing: mensen ervaren een zekere vrijheid, zijn niet louter een product van
toevallige genen in combinatie met toevallige omgevingsinvloeden. Men wordt
zich geleidelijk aan bewust van zichzelf, en van de keuzemogelijkheden
METHODISCH ONDERZOEK
• Stap 1 : stellen van relevante vragen (Vb relevante vraag: helpen dieren het welbevinden van
kinderen? Komen geadopteerde kinderen (buitenland) sneller in de puberteit? … zijn kinderen die
meertalig opgevoed worden minder taalvaardig in één taal? )
• Stap 2 : formuleren van een hypothese = een toetsbare voorspelling
• Stap 3 : een strategie ontwikkelen om goed onderzoek op te zetten = operationalisering. Begrippen
kunnen omzetten in meetbare concepten vb hoe meet ik “welbevinden” van kinderen met of zonder
een huisdier
SOORTEN ONDERZOEK
• Experiment opzetten: vb groep kinderen met ADHD op suikervrij dieet, andere vergelijkbare groep
kinderen zonder dieet
• Correlationeel onderzoek: is er een verband tussen gewelddadige games spelen en agressief gedrag ?
Zegt eventueel enkel dat het samen voorkomt, zegt niets over oorzaken
• Survey: grote groepen pubers vullen vragenlijsten in over seksuele ervaringen
• Observatie: vb taal van baby’s, video interacties met ouder…
• Case study: wilde van Aveyron, bepaalde psychiatrische aandoeningen…
METEN VAN VERANDERINGEN
• Longitudinaal onderzoek: gedrag en veranderingen daarin worden doorheen de tijd bij dezelfde groep
gemeten vb taal volgen bij een groep kinderen vanaf 0 tot 5 jaar
• Dwarsdoorsnede onderzoek: participanten van verschillende leeftijden worden met elkaar
vergeleken. Vb blijft IQ constant of is er neergang vanaf een bepaalde leeftijd ? 5 –15 – 25 … 75 jaar.
Probleem: verschillen zijn soms afhankelijk van cohort verschillen
• Cross-sequentieel onderzoek: combinatie van voorgaande vb. groep 5 - 10 - 15-jarigen testen op vlak
van morele ontwikkeling en deze drie groepen vervolgens om de x tijd opnieuw onderzoeken
2
,Ontwikkeling Psychologie 2019-2020 Mart Gerits
BABYTIJD
VOORAF
• Reeds lang in verwachting: voor de conceptie …
• Soms moeizaam: problemen met fertiliteit
• Zwangerschap: fascinerend ontwikkelingsproces – zie cursus biologie en neurobiologie
PASGEBOREN
• Apgar score: vijf functies worden meteen na de geboorte en vijf minuten nadien gemeten
o Appearance (huidskleur)
o Pulse (hartslag)
o Grimace (reflexen)
o Activity (spierspanning)
o Respiration (ademhaling)
è Lage score : Mogelijks problemen al voor de geboorte, of veroorzaakt door de geboorte zelf
(zuurstoftekort)
NESTBLIJVER OF NESTVLIEDER
• Portmann: de mens wordt een jaar te vroeggeboren, in vergelijking met dieren. De baby is totaal
afhankelijk van hulp. Nestblijvers komen hulpeloos ter wereld, nestvlieders hebben maar 1 jong per
dracht en zijn van bij de geboorte al redelijk goed ontwikkeld vb. een veulen kan zich meteen
voortbewegen. De baby heeft kenmerken van beide.
• Hierdoor krijgt het eerste levensjaar een bijzondere betekenis. Er is nog een psychosociale
baarmoeder nodig zodat het kind leert rechtop lopen, taal en zelfbewustzijn kan ontwikkelen. Na het
eerste levensjaar is er de psychologische geboorte.
IMPACT VAN PREMATURITEIT VOOR DE OUDER
• Fragiele en kwetsbare baby – angst of het kind overleeft met soms zelfs een blokkade naar hechting
• Verantwoordelijkheid wordt overgenomen door de medische wereld. Er is geen roze wolk en
genieten van de baby, maar gevoel van verlies van controle
• Premature geboorte is vaak een trauma, de wijze waarop (dringende bevalling met gevaar …) bepaalt
veel nadien. Vaak gevoelens van desoriëntatie, angst. Soms affectless shock (versteend reageren)
• Meer risico op postnatale depressie of posttraumatische stress stoornissen – veel schuldgevoelens
(niet zorgzaam genoeg, straf voor negatieve gedachten). Uitspraken van moeders: ik weet dat dit mijn
kind is maar ik voel mij geen moeder…
• Naar huis mogen is opnieuw stress: zal het lukken (kind was bv lange tijd aan de monitor, ziekenhuis
is een veilige omgeving)
3
, Ontwikkeling Psychologie 2019-2020 Mart Gerits
LICHAMELIJKE GROEI
• Grote veranderingen in lichaamsverhoudingen: groot hoofd (van 1/3 naar 1/8 als volwassene)
• Hersenen bij de geboorte slechts ¼ van die van een volwassene, op 3 jaar is dat 75 %. Belang van
voeding en stimulatie in deze periode!
• Skelet kan aanvankelijk het lichaamsgewicht niet dragen, moet groeien en harder worden (schedel)
GROEI
• Kind groeit van
o Boven naar onder: door de rijping in de hersenen kan het kind eerst doelgericht de spieren van
het hoofd gebruiken, nadien de romp en vervolgens de onderste ledematen.
o Van centrum van lichaam naar buiten: eerst komen de schoudergewrichten onder invloed van de
sturing van de hersenen, later ellebogen, polsen, vingers …
o Eerst eenvoudig, dan complex
è Kinderen worden onderling vergeleken: percentielen – groeicurve
è Groeifactoren: genetische aanleg, hormonen, voeding
REFLEXEN
• = Erfelijk voorgeprogrammeerde reacties
• Sommige zijn van voorbijgaande aard maar hebben nut vb: zoekreflex, zuigreflex, grijpreflex,
loopreflex…
• Sommige reflexen lijken overblijfselen van verre voorouders = archaïsche reflexen, vb: Babinski-reflex
(teentjes spreiden als je over de voetzool wrijft van boven naar onder), Moro-reflex (armen open en
terug naar het lichaam brengen bij plotse verandering van positie)
• Meeste reflexen verdwijnen rond 3 maanden, als de cortex (deel van de hersenen) het overneemt
• Baby slaapt 2/3 van de tijd – meeste wat gebeurt is onbewust
ONTWIKKELING MOTORIEK
1. Kijkstadium (0-3maanden): blik steeds beter richten, volgen van een voorwerp door hoofdje te
draaien
2. Grijpstadium (3 tot 6 maanden): het kind kan zijn armpjes nu bewegen naar een voorwerp toe
(reiken) en dat wordt later de rijfgreep, rond 6 maanden grijpen met de volle hand en als ook de
vingers fijner kunnen werken: de pincetgreep (1 jaar) en de tanggreep (alle vingers rond een
voorwerp)
3. Zitstadium (6-9 maanden): kind kan zich met hulp van een volwassene optrekken van ruglig naar zit.
Kind kan zelfstandig van zij naar rugligging en omgekeerd. Rond 8-9 maanden zelfstandig zitten
4. Kruip en optrekstadium: rond 9 maanden korte tijd staan als volwassene kind in die positie zet en
steunt. Vanaf 9 maanden leren kruipen, dit betekent eerst sluipen (verder trekken op de armen) en
dan kruipen op handen en knieën. Kind gaat zichzelf optrekken aan meubels, 11 à 12 maanden
rechtopstaan zonder steun
5. Loopstadium: enkele pasjes aan twee handen vastgehouden, dan aan één hand. Zelf zijwaarts
bewegen aan meubilair, meesten kunnen voor 15 maanden zelfstandig de eerste stappen zetten.
è Bemerk: Grote verschillen tussen kinderen. Ernstige motorische achterstand wijst soms op algehele
ontwikkelingsstoornis, de diagnose moet multidisciplinair gebeuren. Vroege diagnostiek is nodig
(aangepaste hulp en remediëring)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur martgerits. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80796 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans