Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) sinds 1948: “gezondheid is een toestand van
compleet fysiek, mentaal en sociaal welbevinden en niet slechts de afwezigheid of gebrek
van ziekte”
Niet louter lichamelijk
Gezondheidsmodel van Lalonde (1974)
Gezondheid bepaald door…
o Biologische of genetische aanleg
o Leefstijl
o Leefomgeving
o Organisatie van de gezondheidszorg
Gezondheidsbevordering
Green & Kreuter: “een combinatie van voorlichting en omgevingsveranderingen die (samen)
gezond gedrag en gezonde levenscondities stimuleren.
WHO: “is een proces dat mensen in staat stelt om meer controle uit te oefenen over hun
gezondheid en deze te verbeteren, is niet enkel de verantwoordelijkheid van gezondheidssector
Gezondheidsvoorlichting
= Gezondheidseducatie, -voorlichting en -opvoeding
Vroeger: informatie geven over wat wel en niet gezond is zorgt dat mensen gezonde keuze
maken
o Vaststelling:
kennis niet genoeg (cognitieve dissonantie)
weten ≠ kunnen
Nieuwe visie: “combinatie van leerervaringen ontwikkeld en ontworpen om mensen en
gemeenschappen te helpen hun gezondheid te bevorderen”
o Alle methoden mensen doelbewust motiveren tot (blijven) stellen gezonder
gedrag
o Aanleren vaardigheden om kennis in praktijk te brengen
Cognitieve dissonantie: psychologie 101
Definitie: “onaangename spanning die iemand ervaart als gedrag niet overeenstemt met
overtuigingen/normen/waarden”
Oplossing: eerder overtuiging aanpassen dan gedrag
Bv. Roken
,Gezondheidsvoorlichting = onvolledig
Beperkingen:
o Enkel bewuste keuze voor (on)gezond gedrag
o Veronderstelt min of meer vrijwillige verandering
o Richt zich niet echt op gedrag, meer op intentie
Andere bepalende factoren van gedrag:
o Voorzieningen
o Regelgeving, controle, sancties
Omgevingsveranderingen
Omgeving = grote impact
Veel interventies mogelijk: Nudging (voorbeelden)
o Safe seks: gratis condoom
o Fysieke activiteit: verlichte piste
o Gehoorbescherming: oordoppen op feestjes
o Gezonde drank: waterkraantjes op school
o Gezonde voeding: in kookprogramma’s
Gezond gedrag leuk/mogelijk/gewaardeerd maken
Ongezond gedrag onaangenaam/moeilijk/onmogelijk maken
Nudging, de evidence base
Trapgebruik:
o Heeft gezondheidsvoordelen
o Goedkope, laagdrempelige fysieke activiteit, onafhankelijk van weer
o Samenspel: psychologie & omgeving
Onderzoek Boen et al (2010): effect signalisatie
o Op 3 locaties: Shopping Hasselt, Station Hasselt, Station Harelbeke
o Resultaten:
, o Conclusie:
Beperkingen van studie
Observatie op 1 dag
Tijdens rush-hour (psycho-sociale omgeving)
Eenvoudige, goedkope signalisatie beperkt maar werkend effect
Verschillen tss 3 locaties: omgevingsfactoren van belang
Fundamentele attributie fout: psychologie 101
Definitie: neiging om bij interpreteren v gedrag v anderen:
o Overmatige nadruk op interne factoren (persoonlijke karaktertrekken)
o Minimaliseren situationele invloeden
Voorbeeld: sporten
o Interne factor: “hij is te lui om te sporten”
o Situationele invloed: “geen tijd om te sporten door kinderen
Gezond gedrag leuk/mogelijk/gewaardeerd maken
Voorbeeld 1: actief transport
o Stedenbouwkundigen
Veilige fietspaden
o Werkgevers
Fietsvergoeding
Douches op werk
Fiets ter beschikking stellen
o Gezondheidssector
Promoten vanuit gezondheidswinst
Voorbeeld 2: corporate athlete
o Overheid:
Regelgeving & subsidie ifv gezondheidsbeleid op werk
o Werkgever:
Sociale norm
o Architecten
Fietsenstalling, douches, fitness
Ongezond gedrag onaangenaam/moeilijk/onmogelijk maken
Voorbeeld 1: veiligheidsgordel
o Autoconstructeurs
Standaard gemonteerd
Elektronische waarschuwing
o Overheid/wetgevende macht
Dragen veiligheidsgordel wettelijk verplicht
Controles & boetes
o Gezondheidssector
Voorlichtingscampagnes om mensen te motiveren
Niet enkel verantwoordelijkheid van gezondheidssector: kijk breed
Ook initiatieven buiten gezondheidssector: belangrijke impact op gezondheid
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LiseVW. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
