Samenvatting tropische ziekteleer
Naam Diarree in de tropen Malaria Amoebiase
Bact. (ETEC, salmonella, shigella, …) Plasmodium falciparum
Entamoeba histolytica
Viraal (noro- & enterovirussen) Plasmodium vivax (hypnozoiëten)
Etiologie (entamoeba dispar = niet pathogene
Protozoa (giardia, entamoeba) Plasmodium ovale (hypnozoiëten)
variant die ook in België voorkomt)
Evt. wormen (Plasmodium malariae en knowlesi)
Hoog risico: Afrika, Azië, Lat. Amerika kosmopolitisch
Sub-Sahara Afrika
Middelmatig: middellandse zee, Caraïben, Tropen met slechte sanitaire
Voorkomen Zuid-Azië
stille oceaan, Zuid-Afrika, Israël en Japan omstandigheden
Midden- en Zuid-Amerika
Laag: Centr. Europa, USA, canada, Australië Homoseksuele populatie
Koude rilkoorts Asymptomatisch
Spleno- en hepatomegalie Dysenterie (lange incubatie: weken)
Hemolytische anemie en trombopenie - Rectocolitis + koorts
Vroegtijdig en meestal mild Verwikkelingen bij severe malaria (WHO): verwikkelingen: perforatie, bloeding,
Secretoire type dysenterie type Cerebrale malaria (GCS < 11) toxisch megacolon & fulminante colitis
Symptomen
Dehydratatie (+evt. shock tekens als ernstig) Metabool: hypoglycemie + lactaat acidose leverabces (incubatie lang: 3 maanden)
Evt. malnutritie (marasmus kwashiorkor) MOF: ARDS, nierinsufficiëntie, shock, DIC - niet noodz. dysenterie voorafgaand
Stuwing in darm gram neg. Sepsis - koorts, algemene malaise, grote lever
Zwangerschap: foetale dood, groeiretardatie - pijn (lever, schouder, diafragma)
Vector: vrouwelijke Anophelesmug (nacht) Ingestie cyste of faeco-oraal
Levercyclus: 7d (+evt. hypnozoiët vorming) ASYMPTOMATISCH Commensale infectieuze cyclus: minuta vorm
Pathogenes Faeco-orale besmetting
Sporozoiet schizont merozoiet splitsing, cyste excretie in kak, niet in weefsels
e Virulentiefactoren (invasief, toxineproductie, …)
RBC cyclus: 48u (+ evt. gametocyt vorming) SYMPTOMATISCH Invasieve weefselcyclus: magna vorm, schade
Merozoiet trofozoiet schizont meroz. aan mucosa, in weefsels, niet besmettelijk
Dikdruppel en bloeduitstrijkje + antigene sneltest
Kliniek
- Negatieve dikdruppel is NIET voldoende voor uitsluiting Faecesstaal + zoutopl.: cyste opsporen
Copro culturen: kweek + ANTIBIOGRAM!
Diagnose - Afname vroegtijdig in koorstfase Serologie
Parasitologisch onderzoek (giardia)
Herhalen tijdens volgende volgende koortspiek Leverabces: ook beeldvorming (echo, CT)
(indien koorts dikdruppel!)
Serologisch onderzoek: enkel postfactum nuttig!
REHYDRATATIE! (ORS; ORT) Chloroquine (oog, smaak, Kinine (ECG, glucose) + doxy 1. Magnavorm: 5-nitroimidazole derivaten
Transitremmer: loperamide (additief met AB) QT, resistentie bij falc.) Malarone (metronidazol, ornidazol, tinidazol)
Behandeling
Antibiotica: azitromycine (dysenterie-type) Proguanil + Atovaquone Artemisinine (anemie) 2. Minutavorm: paromomycine (enkel actief
5-nitroimidazole (giardiase) Mefloquine (psyh. + card.) Primaquine (leverfase, G6PD) in darm, dus ook veilig bij zwangerschap)
Groot probleem van toenemende resistentie tegen
Stabiele (premunitie immuniteit) onstabiele malaria Asymptomatische dragers in tropen niet
Overige antibiotica en multi-resistente enterobacteriaceae
Incubatie 1à2 weken, meestal binnen 2 maanden behandelen (hoge kans op herinfectie)
(ESBL: extended spectrum β-lactamase)
1
, Naam Kala-Azar (viscerale leishmaniase) Cutane leishmaniase Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiase) Ziekte van Chagas (trypanosomiase)
Trypanosoma brucei gambiense
Etiologie Genus Leishmania (antropo-zoönose) Genus Leishmania (antropo-zoönose) Trypanosoma cruzi (zoönose)
Trypanosoma brucei rhodesiense
Woestijn (Midden-Oosten; Sahara) Woestijn (Midden-Oosten; Sahara) T. gambiense: W- en Centraal Afrika
Landelijke gebieden van Midden-
India India (enkel menselijk reservoir: uitroeiing)
Voorkomen en Zuid-Amerika
Latijns-Amerika Latijns-Amerika T. rhodesiense: Oost-Afrika (ernstiger)
Kinderen (85% < 10 jaar)
Zuid-Europa Zuid-Europa (zoonose: antilopen & vee, …)
Papel op inoculatieplaats Trypanosoma sjanker op inoculatie Acuut: asymptomatisch
Incubatietijd lang (2j.) (TBC-achtig)
Goed begrensd ulcus , rode verheven Lange asymptomatische periode (evt. chagoma, regionale lymfeklier
koorts, zweten, malaise, vermagering
rand en granulerende propere bodem Hemolymfatisch: koorts, oedeem, rash, zwelling, Romana Sign
Spleno- en hepatomegalie
Vaak satelliet ulcera lymfeklierzwelling: Morulacellen, IgM Intermediate: asymptomatische
Symptomen Lymfeklieren vergroot (laattijdig)
Weinig pijnlijk Winterbottom’s Sign! . parasitemie
Anemie, leukopenie, trombocytopenie
Evt. regionale lymfeklierzwelling CNS slaapziekte: meningo-encefalitis of Chronisch: - Cardiomegalie
Hypergammaglobulinemie
Geneest niet (traag), atrofie, myelitis, decorumverlies, circadiaans Δ, - Mega-oesophagus
Geen eosinofilie
ingezonken litteken uitval, extrapyramidaal, coma en dood - Mega-colon
Vector: zandvlieg Vector: Triatoma infestans
Vector: Tsee Tsee vlieg (Glossina)
Intracellulaire parasiet van macrofagen in (wants)
Vector: zandvlieg Parasitemie (koorts opstoten)
lever, milt, beenmerg, huid, lymfeklier faeces van wants in mucosae,
Afhankelijk van virulentie en Gevolgd door klaring mbv IgM
Pathogenes Th1 reactie: CD4+; IFNγ IL-2 TNF-α: goed conjunctivae en wondjes
aantal parasieten Stoornis neurotransmissie
e Th2 reactie: B-cel; IL-4; Ig: nutteloos moeder-kind besmetting
Initieel Th2 reactie Cytokine vrijzetting
Cave slechte cellulaire immuniteit (HIV) bloedtransfusies
Nadien curatieve Th1 reactie Irreversiebele neuronale schade
Ernstig; bacteriële surinfectie laaggradige parasitemie
vaataantasting
(pneumokokken) dood chronische fase jaren later pas
Kliniek “grijze ziekte” Kliniek (niet genezende tropenzweer) Kliniek + trypanosoma opsporen in:
Biopsie rand van ulcus: parasieten? IgM spiegels, lymfeklieraspiraat, CSV Klinisch
Diagnose Beenmergaspiraat (miltpunctie moeilijk)
Serologie verwarrend Dikdruppel en bloeduitstrijkje Erg moeilijke diagnose stelling
Serologie verwarrend
Supportief (igv. cardiale probl.)
Amfotericine B Niet kennen
Behandeling itraconazole Symptomatisch (myotomie
(onderhoud om de 3 weken gedurende 1 j.) Patiënt doorsturen naar itg in A’pen
slokdarm, dieet, resectie, ..)
DD Staphylokokken
Toxiciteit Amfotericine B: drug fever,
Overige Variant: L. Brasiliensis ernstig! DEET helpt niet tegen Tsee Tsee vlieg
nierinsufficiëntie en hypokaliëmie
Mucocutaan (neus, gelaat, …)
Naam lepra Bilharziose (Schistosomiase) Clonorchis sinensis Longbot
Mycobacterium leprae (Bacil van Hansen) Schistosoma hematobium
Etiologie Clonorchis sinensis Paragonimus westermani
(niet kweekbaar en zuurvast) Schistosoma mansoni
2
