In deze samenvatting bespreken we hoofdstuk 5 en 6. Ik heb hier een aantal plaatjes bij gevoegd of zelf getekend. Het is een zon kort mogelijke samenvatting. Er zitten dus geen voorbeelden in of bijvoorbeeld ''als Tom gaat hardlopen gaat zijn hartslag omhoog''. Ik vind deze samenvatting erg fijn. I...
Samenvatting Nectar / Biologie 4 Havo / Hoofdstuk 1 Gedrag paragraaf 1 t/m 5 en Hoofdstuk 2 Cellen paragraaf 1
Summary Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek - Science
Class notes Biomaths Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek
Tout pour ce livre (165)
École, étude et sujet
Lycée
HAVO
Biologie
4
Tous les documents sur ce sujet (1964)
1
vérifier
Par: manonvantoor • 2 année de cela
Vendeur
S'abonner
annamariagobiusdusart
Avis reçus
Aperçu du contenu
Hoofdstuk 5
5.1 invloed van voeding op je gezondheid
Energie
Als je hard traint moet je ook genoeg bouwstenen hebben voor je spieren. Het energie deel
is afkomstig van koolhydraten, vetten en eiwitten. Dit zijn 3 groepen organische stoffen. dit
is bijvoorbeeld zetmeel, suikers horen bij de groep koolhydraten. Vetten zitten in
plantaardige oliën en dierlijke producten. Eiwitten komen voor in bijvoorbeeld vlees en
eieren. De energie uit brandstoffen komt vrij in de cellen door dissimilatie. Dat is een
stapsgewijze afbraak van vetten, koolhydraten en eiwitten. De meeste energie komt vrij in
een cel waar genoeg zuurstof is. Dan leveren de mitochondriën een bijdrage aan
dissimilatie.
Een deel van de dissimilatie komt vrij in warmte. De overige energie slaan de op in
moleculen ATP(Energie). Dit ATP geeft energie af waar en wanneer het nodig is.
Spieren opbouwen
Voor de maak van extra spiervezels zijn bouwstoffen nodig. Die krijg je binnen door
eiwitten te eten. Water is ook een belangrijke bouwstof. Je lichaamsgewicht bestaat 63% uit
water. Nog een belangrijke bouwstof zijn mineralen(bijv. calcium).
Opslag van reservestoffen
Vetten en koolhydraten kan je in je lichaam opslaan, eiwitten niet. Een overschot aan
eiwitten gebruik je als brandstof of zet je om in vetten.
De voorraden koolhydraten bewaar je in je spier en levercellen in de vorm van
glycogeen(glucose). Glycogeen moleculen zijn niet zo groot daarom vul je dit de hele dag
aan met koolhydraten uit je voeding.
Je voorraad vetten zit vooral onder je huid, in het merg van holle beenderen en rond
organen. Naast brandstof gebruiken we vetten ook als bouwstof, bijvoorbeeld voor het
maken van bepaalde hormonen. De vetreserves leveren in zowel in rust als tijdens
inspanning een bijdrage aan de energiebehoefte. Ben je ziek, sport je lang of ben je op
dieet(afvallen)dan is je vet je belangrijkste energiebron. Gebruik je de energierijke stoffen uit
je voeding niet sla je ze op(aankomen).
Bij sporters is zowel tijdens het sporten als in rust het vetgebruik hoog. Oko in rust gebruiken
de cellen energie. Die energie is afkomstig uit ruststofwisseling. Door de hoge
ruststofwisseling van een sporter, kan een sporter veel eten zonder aan te komen. Als je een
lage ruststofwisseling hebt dan heb je altijd honger en vasten heeft geen nut want dan word
je ruststofwisseling nog lager.
functies van voedingsstoffen
Met behulp van de schijf van 5 kan je ook je voeding aanpassen. Als je bijvoorbeeld wilt
afvallen moet je minder koolhydraten en vetten eten en ook gevarieerd eten. Zodat je alle
noodzakelijke voedingsstoffen binnenkrijgt. ADH-waarden zijn ook belangrijk voor je
lichaam, maar te veel slikken van vitaminen is schadelijk.
,Groepen soorten functie in lichaam
bouwstoffen eiwitten - Cellen en enzymen
vetten x
mineralen - bouwstof bij de werking van
zenuwcellen of onderdeel van
enzymen en hormonen
- Spoorelementen
water - Vormt het grootste deel van je bloed,
lymfe, weefselvloeistof en
grondplasma van je cellen.
- Ook dient het als transportmiddel,
bouwstof, oplosmiddel, warmtebuffer,
koelvloeistof.
brandstoffen Koolhydraten - Brandstof voor je cellen
(suikers/zetmeel
vetten - Voor membranen en sommige
hormonen
eiwitten - Celen en enzymen
beschermende stoffen Vitaminen - Beschermende stoffen tegen ziekten
- Organische stoffen
- Diverse rollen tegen
Mineralen - Beschermende stoffen tegen ziekten
- Hoeveelheid mineralen,
anorganische stoffen belangrijk voor
de osmotische waarde van
lichaamsvloeistoffen
Voedingsvezels - Beschermende stoffen tegen ziekten
- Stimuleren goed transport door de
darmen
, 5.2 De energie in je voedsel
ATP
Of je nou in rust bent of in de sportschool je gebruikt altijd
energie. De bron van energie voor je cellen is ATP. Dat is
een molecuul met 3 fosfaatgroepen. ATP ontstaat door aan
ADP een molecuul met 2 fosfaatgroepen een derde
fosfaatgroep aan vast te koppelen. ADP geeft zijn energie
af wanneer de derde fosfaatgroep zich weer loskoppelt.
Die energie kun je overal gebruiken.
Fosfaat Accu
Je lichaam gebruikt niet steeds evenveel energie. Bij
plotselinge inspanning ontstaat er een tekort aan ATP. Je
spiercellen kunnen een acuut tekort aan ATP oplossen met
een ‘noodaccu’, in de vorm van creatinefosfaat(CP), draagt
zijn energierijke fosfaatgroep over aan ADP.
De ATP-en creatinefosfaat voorraad vormen samen een
‘Fosfaat Accu’ in je spiercellen. Toch is daarmee het
energietekort niet opgelost: de fosfaat accu bevat hooguit
energie voor een sprint op vol vermogen van maximaal 10
seconden.
Anaerobe dissimilatie
Bij het begin van inspanning beginnen je spiercellen extra energie vrij te maken uit glucose.
Glucose levert veel energie als een cel met o2 volledig afbreekt tot h2o en co2. Maar na 10
seconden rennen zijn je hartslag en ademhaling nog steeds niet genoeg om genoeg 02 te
leveren. Enzymen in het grondplasma van de spiercellen breken glucosemoleculen zonder
02 af tot twee moleculen melkzuur: Melkzuurgisting. Dit levert de energie op uit ADP en P
een kleine hoeveelheid ATP te maken: twee moleculen ATP per molecuul glucose. Het
voordeel is dat je spieren ATP krijgen zodat ze kunnen blijven werken. Nadeel is dat ze bij
deze anaerobe dissimilatie een ophoping van melkzuur ontstaat. De PH in de spier daalt
en de spier verzuurt. Na een anaerobe dissimilatie moet je ook ‘nahijgen’. Dankzij de extra
02 kunnen je spiercellen de mitochondriën inschakelen. Het melkzuur zetten de cellen om in
pyrodruivenzuur en enzymen in het mitochondrium doen de rest. Zon 20% van het
gevormde melkzuur gaat bia het bloed naar de levercellen om glucose te maken. Het
overschot wordt opgeslagen in de levercellen als glycogeen.
Aerobe dissimilatie
het duurt ruim een minuut voordat je hartslag en je ademhaling snel genoeg zijn om
voldoende o2 te leveren aan je spiercellen. De mitochondriën in de cellen nemen de glucose
afbraak steeds meer over. Ze verbranden de glucose met behulp van 02. Dit heet aerobe
dissimilatie. De eerste stappen in het grondplasma zijn gelijk aan melkzuurgisting.
Enzymen splitsen het C6-molecuul glucose en twee c3-moleculen pyrodruivenzuur. Dat
levert energie voor de ATP. Beide moleculen pyrodruivenzuur gaan naar de mitochondriën,
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur annamariagobiusdusart. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
