In dit document vind je de samenvatting terug van Psychodiagnostiek. De samenvatting is gebaseerd op de notities van in de lessen en de informatie van op de slides. Dit vak werd gegeven door Sabine Nelis in Fase 1 Toegepaste Psychologie aan Thomas More. Met deze samenvatting was ik er door vanaf de...
Samenvatting psychodiagnostiek
1. Inleiding tot de psychodiagnostiek
1.1 Omschrijving & belang van psychodiagnostiek
Waarom doen we aan psychodiagnostiek?
1.1.1 Alledaags impliciet diagnosticeren
= toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen (attributietheorie)
• Iedereen doet het, elke dag & vooral bij afwijking v/e verwacht patroon
Vb. man die alleen zit op een trein praat hard bellen met bluetooth?, psychotische man?
Vb. Tijdschriften & magazines als entertainment (flair test)
Vb. Media, televisie & documentaires: extremer (on)gewenst gedrag (temptation island)
Onderzoek naar foutenbronnen:
a) Hoe gaan mensen om met kansen & waarschijnlijkheden?
Vb. 1: Welk type woorden zijn het meest frequent in het Engels?
a. woorden die beginnen met een 'r' of
b. woorden die 1 'r' als derde letter hebben?
Meeste vinden (a) waarschijnlijker dan (b)
Vb. 2: "Mijn vriend is professor. Hij schrijft graag gedichten, is nogal verlegen en klein van gestalte.
Op welk terrein is hij werkzaam: Chinese literatuur of psychologie?“
Meeste denken dat het om een hoogleraar Chinese literatuur gaat.
Mensen zijn slecht in het schatten, afwegen & herzien van kansen
b) Wat is de oorzaak foutbronnen?
• HEURISTIEK (vuistregel)
= (vuist)regel om sneller tot de oplossing v/e probleem te komen (vaak impliciet/onbewust)
o Informele, intuïtieve & speculatieve oplossingsstrategieën
o algoritmen= werken altijd & overal
o Heuristieken= specifieke strategieën die we leren gebruiken in specifieke situaties &
garanderen niet altijd oplossing
o Hoe meer ervaring met een taak, hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn
• Vaak oorzaak v foutenbron (Types heuristiek)
o Beschikbaarheidsheuristiek | vb. 1
= makkelijk uit het geheugen op te halen
vb. emotioneel geladen, vaker voorkomen (vliegtuig crash in de krant)
o Representativiteitsheuristiek | vb. 2
= vergelijking met typische voorbeelden, prototypes/stereotypen
Hoe statistische redeneren mensen?
1
, Uitkomst: (85%) A > C > B
→ Verklaring T & K: representativiteitsheuristiek
Beschrijving voldoet niet aan die v/e hardrocker (B) meer aan dat v/e hardrockende accountant (C)
→ Statistische fout: in strijd met P (accountant & hardrocker) ≤ P (hardrocker)
C is het minst waarschijnlijk je moet aan beide kenmerken voldoen
• Andere statistische fouten
Vb. Velen denken dat vliegen gevaarlijker is dan autorijden
Vb. Lijst v 19 “beroemde” mannen & 20 “gewone” vrouwen: meeste mensen denken dat er
meer mannen dan vrouwen op de lijst staan
• Verklaring T & K: beschikbaarheidsheuristiek
- Hoe gemakkelijker voorbeelden v/e fenomeen te binnen schieten, des te frequenter is dat
fenomeen
c) Wat is de impact op de kwaliteit van de psychodiagnostiek?
- Impact heuristieken: Wat is er aan de hand? Wat zou je adviseren?
o Casus Jolanta: Werkzoekend – Geen Nederlands – Sociaal
representativiteitsheuristiek: poetshulp? => maar ingenieurs job
o Casus Dounia: Werkverlies – Lusteloos – Negatieve gedachten
representativiteitsheuristiek: Depressie? => maar drankverslaving over hoofd zien
o Casus Rik: Concentratiemoeilijkheden − Moeilijk stil zitten − Impulsief − Snel boos
representativiteitsheuristiek: ADHD? => maar andere hypothesen vergeten bv. scheiding
- Extra aandachtspunt: confirmation bias
= info opzoeken die eigen opvatting ondersteunt, minder voor info die er tegen in gaat
1.1.2 Impliciet diagnosticeren in psychodiagnostiek: mogelijke foutenbronnen
• Vaak geen systematische & consistente werkwijze
• Informatie zoeken die idee bevestigt (confirmation bias)
• Te vlug adviezen formuleren
• Gebrekkige betrouwbaarheid & validiteit v/d onderzoeksmiddelen en ongeschikte normen
• Voor de hand liggende diagnosen & interventies over het hoofd zien
• Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen v/d cliënt
• Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen objectieve criteria
hanteren (= verhoging v/d subjectiviteit)
2
, • Besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd (duidelijk maken) & daardoor onvoldoende
duidelijk voor collega’s en cliënten
• Eigen persoon als foutenbron
• Onvoldoende samenwerking met cliënt & zijn omgeving
• Teveel vakjargon in de communicatie
Impliciet diagnosticeren in psychodiagnostiek
Fouten & vertekeningen mogelijk in elke fase v/d psychodiagnostische besluitvorming
→ Invloed foutenbronnen: verminderd door gebruik v/e duidelijk (psychodiagnostisch) procesmodel
a) Basis van het PSD procesmodel
= Empirische cyclus
basis: hypothesetoetsend denkend
3
, Empirische cyclus: toepassing casussen + zie slides voor vb. statistiek
b) Wat betekent EXPLICIETE PSYCHODIAGNOSTIEK in de praktijk?
• Explicieter werken met (gevalideerde) theorieën
• Bewust rekenschap geven v/d keuze van bepaalde theorie
• Praktijkkennis gebaseerd op gesystematiseerde praktijkervaringen
• Duidelijk de denkstappen vastleggen die geleid hebben tot het advies
• Onderzoek doen naar de waarde v theorieën & de effecten v interventies
[blauw kaders] =
Conclusie & nieuwe hypothese
• Resultaten (durven) uitwisselen met collega’s (e.g. supervisie-intervisie)
CONCLUSIE: waarom doen we aan psychodiagnostiek?
Alledaags impliciet diagnosticeren ≠ Expliciete diagnosticeren door wetenschappelijk opgeleide
psychodiagnostici
= schatten afwegen & herzien v kansen obv psychodiagnostisch procesmodel (empirische cyclus)
→ wrm belangrijk? Op maat v/d cliënt adviezen & behandeling
1.2 Geschiedenis van de psychodiagnostiek
1.2.1. Van focus op tests …. | context
Historische voorlopers
= (Psycho)diagnostiek vóór psychologie als wetenschap
Ratrace • Ratrace (afvallingskoers)= groot aanbod deelnemers a.d.h.v. selectieprocedures blijft
2200 v. Chr. – nu een kleine groep over die geselecteerd worden
Vb. Top ambtenaren voor Chinese keizer selecteren via vorderingstoets
Getrapt examensysteem: kandidaten bewijzen op ≠ gebieden bv. wetgeving, lezen,
schrijven, boogschieten…
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur milaextra. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
