ANALYSEVANDEJAARREKENING
SimonKuhn
HOOFDSTUK1.INLEIDENDEBESCHOUWINGEN
1.1HETDOELVANANALYSEVANDEJAARREKENING
Menonderscheidttweeverschillendestappen:
1. Boekhouden
=registrerenvangebeurtenissenopbasisvanenkeleboekhoudprincipes
→buitenstaanderskrijgenzoeenzichtopdefinanciëletoestandvanondernemingen
opeenbepaaldogenblikviadebalans,enoverdeperformantieviaderesultatenrekening
2. Financiëleanalyse
=hetbeoordelenvandefinanciëlegezondheidvaneenbedrijfopbasisvandejaarrekening
→stapn ahetboekhouden,gezienwevertrekkenvaneengepubliceerdejaarrekening
→interpretatieenbeoordelingvandeondernemingsperformantieen-continuïteit
Indiendieanalyseg oedis→dangaanweopzoeknaaro pportuniteiten
Indiendieanalyses lechtis→dangaanweopzoeknaarr emedies
Watzijndeelementenvanzo'nneergelegdejaarrekening?
- balans(momentopnamevanactivaenpassiva)
- resultatenrekening(overeenbepaaldeperiode)
- kasstromentabel(enkelverplichtbijinternationalestandaarden)
- toelichting(extrainformatiezoalswaarderingsregels,schulden,...)
Deanalysevandejaarrekeningisnodigvoor:
- hetnemenvanbeslissingen(investeringen/afbouwingen)
- hetinschattenvandeoverlevingskansvaneenonderneming
Definanciëlegezondheidvaneenondernemingberustop3 pijlers:
1. Liquiditeit→zijnerKT-betalingsproblemen?
⇒ dagelijkseactiviteitenstaancentraal(b alans)
2. Solvabiliteit→heeftdeondernemingeengezondefinanciëlestructuuropLT?
⇒ financieringswijzestaatcentraal(b alansenresultatenrekening)
3. Rentabiliteit→isdeondernemingvoldoendewinstgevend?
⇒ winstgevendheidstaatcentraal(r esultatenrekening)
Letop:
- slechtesolvabiliteitenliquiditeitzijnoplosbaar,slechterentabiliteitnietzoevident!
- 3pijlerszijnn ietonafhankelijkvanelkaar,bv.:
⇒ ⇒ ⇒ ⇒
goederentabiliteit winstenreserveren groterEV goedesolvabiliteit goedeliquiditeit
1.2RELEVANTIEVANANALYSEVANDEJAARREKENING
Erzijntalvanbelangenpartijendiebijhetnemenvaneconomischebeslissingennutkunnenhalenuit
eengrondige(maarookgenuanceerde)analysevandejaarrekening:
1. Aandeelhouders
-willenvergoedwordenmethoge,stabieledividendenen/ofeenstijgingvandekoerswaarde
⇒ r entabiliteitisbelangrijk
2. Schuldeisers:financiëleinstellingen
-krediettoekenningen-opvolging:deschuldenmoetenterugbetaaldkunnenworden
⇒ liquiditeit+rentabiliteit+s olvabiliteitzijnbelangrijk
,
3. Schuldeisers:leveranciers
-wildatondernemingaanz'nKT-schuldenvoldoet
⇒liquiditeitisbelangrijk
4. Concurrentenenovernemers
-benieuwdnaarde"relatieveprestaties"vandeondernemingofhuneigenonderneming
⇒liquiditeit+rentabiliteit+solvabiliteitzijnbelangrijk
5. Werknemers
-willeneenbeeldvormenoverhunwerkzekerheidalsookhunlooneisen
⇒liquiditeit+rentabiliteit+solvabiliteitzijnbelangrijk
6. Overheid
-belastingen,RSZ
⇒s olvabiliteitisbelangrijk
7. Managers
-operationelebeslissingen,financieringsbeslissingen,...
⇒liquiditeit+rentabiliteit+solvabiliteitzijnbelangrijk
Kortom,h
etbeoordelenvandefinanciëlegezondheidvaneenondernemingisbelangrijkvoora
lle
belangenpartijenvanhetbedrijf.
1.3OPMAAK-ENPUBLICATIEVERPLICHTINGEN
Hetiszodatnietvoorelkeondernemingindezelfdematevandetaileenanalysekandoorgevoerd
worden.Immers,nietelkeondernemingmoeteenjaarrekeningpublicerenenindiendatwelmoet,zal
nietelkeondernemingdezelfdehoeveelheidaaninformatiebekendmoetenmaken.
WIEMOETPUBLICEREN?
Volgenshetwetboekvanverenigingenenvennootschappen:
- elkeBelgischevennootschap(NV,BV,CommV,VOF)
buitenkleineVOF,eenmanszaken,vrijeberoepen
- buitenlandsevennootschappenvoordeinBelgiëgevestigdebijkantoren
InBelgiëmoetenookniet-beursgenoteerdevennootschappenhuncijfersopenbaarmaken( VS) ⇔
WANNEERMOETDEJRGEPUBLICEERDWORDEN?
1. Binnende30dagennadegoedkeuringvandejaarrekening
2. éntenlaatste7maandennadegoedkeuringvanhetboekjaardoorAV
Waaromwachtenondernemingendanzólangmethunpublicatie?
1. omg oederesultatenteverbergenuitconcurrentie-overwegingen
2. omschuldeisersenleveranciersnietbangtemakenbijs lechteresultaten
⇒ Hieruitvolgtuiteraardhetr isicodatexternepartijenbeslissingenmakenopbasisvansterk
verouderdegegevens.
WAARMOETDEJRGEPUBLICEERDWORDEN?
InprincipelangseenelektronischewegbijdeN ationaleBankvanBelgië.
Indienern ietgepubliceerdwordtgeldtdeh oofdelijkebestuurdersaansprakelijkheid.
,
WATMOETERGEPUBLICEERDWORDEN?
Dehoeveelheidinformatiediegepubliceerdmoetworden,hangtafvandegroottevande
ondernemingalsookofdeondernemingaldanniettoteengroepbehoort.
Vennootschappendiegeendeel -enkelvoudigeJRvolgensv
olledigs chema(BGAAP)
uitmakenvaneengroep -enkelvoudigeJRvolgendv
erkortschema(BGAAP)
-enkelvoudigeJRvolgensm
icroschema(BGAAP)
Groepenvanvennootschappen -enkelvoudigeJRvolgensvolledigschema(BGAAP)
-g econsolideerdeJ R(BGAAPofIFRS)
Groepenvanvennootschappenvan -enkelvoudigeJR(BGAAPofIFRS)
openbaarbelang -g econsolideerdeJ R(IFRS)
Vennootschappendiegeendeeluitmakenvaneengroep
VolgenshetWVVmoetinprincipee
lkevennootschapeenjaarrekeningpubliceren,
maard
egroottevandevennootschapbepaaltdegedetailleerdheidenbetrouwbaarheid
Micro-ondernemingen Kleineondernemingen Groteondernemingen
Maximum1vanvolgende Maximum1vanvolgende
criteriaoverschrijden: criteriaoverschrijden:
- 10personeelsleden - 50p ersoneelsleden
- omzetexcl.BTW - omzetexcl.BTW
<700.000euro <9.000.000euro
- balanstotaal - balanstotaal
<350.000euro <4.500.000euro
- geenmoeder-of - nietb eursgenoteerd
dochtervennootschap
⇒JRinmicro-vorm(M IC) ⇒JRinverkortevorm(V KT) ⇒JRinvolledigevorm(V OL)
-Balans -Balans -Gedetailleerdebalans
-Resultatenrekening -Resultatenrekening -Gedetailleerderesultatenrekening
-Beperktetoelichting -Gedetailleerdetoelichting -Gedetailleerdetoelichting
-J aarverslag
-V erslagvandecommissaris
BijdeMICwordtdeomzetzelfsnieteensafzonderlijkgepubliceerd,enkeleenbruto-marge,
wathetonmogelijkmaaktomratio'steberekenenenanalysesdoortevoeren!
→degroottevandeondernemingéndevormvandeJRdragenbijtoteenaccurateanalyse
DeVOLomvat2bijkomendedocumenten:
1. Jaarverslag
=b evatalleinformatieoverbelangrijkefeitenn abalansdatum
→vangthetprobleemvantijdigheidenigszinsopaangezienbepaaldezaken,die
derelevantzoudenkunnenzijnvoorhetinschattenvandecontinuïteitvande
onderneming,nuwelwordenvermeldnahetafsluitenvanhetboekjaar.
→bv.nieuweaandeelhouders,opzeggenvaneenleningdoordebank,...
2. Verslagvandecommissaris
=b iedteene xterneblikophetgetrouwbeeldendecontinuïteitvandeonderneming
→zekerheiddatfinanciëleratio'svoldoenaandeeconomischerealiteit
→externeopinieoverhetvoortbestaanvandeonderneming
→vermeldingvanmateriëleonzekerhedenenpuntenvanaandacht
Kortom,alsfinancieelanalistkiezenwebestvooreenv olledigschemav andejaarrekening:
- hogeregraadvandetailleringindebalansenresultatenrekening
- toelichtingisveeluitgebreider
- jaarverslagombeteropdehoogtetezijnvanrecenteontwikkelingen
- verslagvandecommissarisomdeopinievaneenbuitenstaandertekrijgen
,
Groepenvanvennootschappen
Indieneenondernemingdeeluitmaaktvaneengroep,k ijktmenbestookaltijdnaarde
geconsolideerdejaarrekening:
- intragroep-transactieskunnengeëlimineerdwordenwanttoontenkeldeopbrengsten,
kosten,activaenpassiva t.o.v.derdenduseenveelz uiverderbeeld
- deFVA(bv.verbondenondernemingen)weerspiegeltdeAW,nietdehuidigewaarde
MoetelkeindividuelevennootschapeenJRopstellen?
⇒ J A
enditvolgensdevoorwaardenvandeindividuelevennootschappen
(letop:eenmicro-ondernemingkann ooiteendochterondernemingzijn)
MoetdegroepeengeconsolideerdeJRopstellen?
⇒ J A,demoederondernemingsteltdieoptenzijkleinegroep.
Meniseenkleinegroepindienmennietmeerdanéénvandevolgendecriteriaoverschrijdt:
- personeelsbestand<250
- omzetexcl.BTW<34.000.000euro
- balanstotaal<17.000.000euro
Groepenvanvennootschappenvanopenbaarbelang
Dezesoortgroepenvolgendanweerandereboekhoudkundigeregels,ziehierboven.
BESLUIT
Ondernemingenpublicerennietallemaaldezelfdehoeveelheidendezelfdekwaliteitvaninformatie.
Enkelvoudigejaarrekening: graadvand etailenb
etrouwbaarheidverschilttussen
⇔ ⇔
deondernemingen(MIC VKT VOL)
Geconsolideerdejaarrekening: graadvank waliteitena ccuraatheidverschilttussen
⇔
degroepen(beperkteomvang grotegroep)
Endusmoetenwealsfinancieelanalistvoorzichtigzijnmetdeinformatiediewegebruiken,geziende
kwaliteitvaaknietaltijdoptimaalis.
HOOFDSTUK2.VOORBEREIDENDEFASE
Doorhetanalyserenvaneenjaarrekeningkunnenwedekansopfalingvaneenonderneming
inschatten.Inhetvorigehoofdstukhebbenweechtergeziendatwevoorzichtigmoetenzijnmetde
informatiediewegebruiken,endatwedieinformatiealtijdinz'ncontextmoetenbekijken.
Erzijnenkeleaandachtspuntenvandev oorbereidendefase:
1. Sectorinformatie
2. Ondernemingsgebondeninformatie
a. Algemeen
-leeftijdvandeonderneming
-aandeelhoudersstructuur
-groepsstructuur
b. Specifiekbetrekkinghebbendophetboekjaar
-verslagvandecommissaris-revisor
-jaarverslag
-waarderingsregelsengebruikteboekhoudstandaarden
-verleendewaarborgen
Hetisbelangrijkteonthoudendatn ietalleencijfers,maarookdeachtergrondinformatiebelangrijkis!
,
2.1SECTORINFORMATIE
Menmoetdeprestatiesvaneenondernemingplaatsenbinneneenbepaaldesector:
bv.ROEindetextielindustrie=15,36%,maarindedrankindustrie=21,59%
duszoujealsondernemingeenROEhebbenvan16%,benjekleinindedrankindustrie
maaréénvandegrootstenindetextielindustrie
⇒ interpretatievaneenfinancieelkengetaliss ectorgebonden
Weteninwelkesectoreenbedrijfactiefis,biedtookbijkomendeinteressanteinformatie:
- hetaantalactievespelersindemarkt
- dereguleringen
- deverwachtingenvoordiemarkt
- deb eoordelingvandiesectord oorb
ankinstellingen(opbasisvandekredietverlening)
- …
OpdejaarrekeningstaatdeoperationelesectorvermeldonderdeN ace-Bele
ndeP
Ucodes.
MeerstatistiekeneninformatieoverdesectorenkanjeterugvindenbijdeNBB.
2.2ONDERNEMINGSGEBONDENINFORMATIE-A
LGEMEEN
I.LEEFTIJD
Algemeenkunnenweervanuitgaandateeno udereonderneminggezonderisomdatdie:
- zichoverdejarenheeftkunnenbewijzen
- reedsreservenheeftkunnenaanleggen
- enduseengroteresolvabiliteitkent
II.AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR
Algemeenkunnenweervanuitgaandateenb eursgenoteerdeonderneminggezonderisomdatdie:
- toegangheefttotnieuweaandeelhouders
- kapitaalverhogingenkandoorvoeren
- enduseengroteresolvabiliteitkent
- hetjaarverslagvaakgedetailleerderis→rekeninghoudenmetaandeelhouders
⇔ familialeaandeelhouderszijnmeestalzwakker,maaropnieuw:decontextisbelangrijker!
Hetisdusnietomdatheteenfamiliebedrijfisdatdeoverlevingskansenlagerzijn.
III.GROEPSSTRUCTUUR
Uitsprakendoenoverdeoverlevingskansenvaneendochterondernemingzijnmoeilijk:
degroepkandeoverlevingskansenvaneenindividueleondernemingnamelijkverhogenofverlagen.
Menkanzichenkelevragenstellenomteachterhalenofdegroepeenpositievebijdragelevertofniet
- Hoewinstgevendzijndedochterondernemingen?
- Zullendedochterondernemingenbijdragentothetoverleven/falenvandemoeder?
- Kandedochterondernemingrekenenopdesteunvandemoeder?
,
2.3ONDERNEMINGSGEBONDENINFORMATIE-S
PECIFIEK
I.VERSLAGVANDECOMMISSARIS
Hetverslagvandecommissarisgeefthetoordeelvaneeno nafhankelijkerevisorweeroverde
continuïteitenhetg etrouwbeeldvandejaarrekening.
→belangrijkoordeeloverdeoverlevingskansvanhetbedrijfoverdekomende12maanden
→enkelverplichtbijgroteondernemingenvolgensdeVOL.jaarrekening
Erbestaatverschillendes oorten:
- Oordeelzondervoorbehoud
→geenprobleemmetdecontinuïteit
→JRleverteengetrouwbeeld
⇒ biedthetmeestecomfortaandeanalyst
- Oordeelmetvoorbehoud
→JRinzijngeheelisinorde
→m aartwijfelsoverbepaaldefeiten(waarderingen,schendingvanboekhoudprincipes,...)
⇒ wezullencorrectiesmoetendoorvoerenomeenbetrouwbareanalyseuittevoeren
- Afkeurendoordeel
→JRisinzijngeheeln ietinorde
→geengetrouwbeeld,continuïteitsproblemen,schendingvanboekhoudprincipes,...
⇒ erkangeenaccurateanalysedoorgevoerdworden
- Onthoudendoordeel
→derevisorheeftnietdemogelijkheidomteoordelenoverdecontinuïteitofhetgetrouwe
beeld(vaakomdatbepaaldebewijsstukkenwegzijn)
⇒ Meestalgaanweervanuitdata lshetverslagvandecommissarisn
ietgoedkeurendis,eral
eensignaalvanmoeilijkhedenis.
⇒ Indiendecommissarisinzijnverslagspreektoverbepaaldedubieuzevorderingen,moeten
wijdiebeste liminerenuitdejaarrekeningvoordemeestoptimaleanalyse.
Daarnaastzaldecommissarisbepaaldeo nzekerhedenvanmaterieelbelangbenadrukken.
II.JAARVERSLAG
Hetjaarverslagiseenverslagvandebestuurderswaarinzijrekenschapgevenvanhunbeleid.
→enkelverplichtbijgroteondernemingenvolgensdeVOL.jaarrekening
→graadvandetailhangtafvandeonderneming
→kwaliteithangtsamenmetdea andeelhoudersstructuur(indienbeursgenoteerdwordteen
uitgebreidverslagverwachtzodatdeAH'erswetenwaaraanenwaaraf)
Deinhoudvanhetjaarverslagisuiteenlopend:
- belangrijkefeitennabalansdatum
- motivatiewaaromdegekozenwaarderingbelangrijkisvoordecontinuïteit
- risico-analyse
- verbaletoelichtingbijderesultaten:bepaaldefinanciëlecijferskunnenbetergeplaatstworden
- inlichtingenoverdeomstandighedendiedeontwikkelingvandevennootschap
aanmerkelijkkunnenbeïnvloeden(bv.coronapandemie)
- informatieoverdewerkzaamhedenopgebiedvanO&O
Hetjaarverslagiszonuttigomdathetinformatiebevatdienietopgenomenisindefinanciëledata:
- belangrijkefeitennabalansdatum
- bepaalderisico's
- toekomstigeverplichtingen
→biedteenoplossingvoordetijdigheidvandejaarrekening