Resume
Samenvatting Havo. De tijd van Ontdekkers en Hervormers
- Cours
- Type
Dit is de samenvatting die ik in 5 havo heb gemaakt voor geschiedenis. De samenvatting gaat over de tijd van ontdekkers en hervormers.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
rosannebonte
Aperçu du contenu
De tijd van de ontdekkers en de hervormersTijdvak 5
Dit onderwerp omvat de 16e eeuw. Door ontdekkingsreizen kwam de Europese expansie over de
wereld op gang. Binnen Europa zorgde hervormers voor een scheuring in de katholieke kerk.
Voortaan bestond het christelijke geloof uit katholieken en protestanten. De 16e eeuw wordt ook wel
de renaissancetijd genoemd. Vanuit Italië werden er ideeën gebaseerd op de oudheid verspreid.
De wereld
In de 15e eeuw maakten de Portugezen en Spanjaarden al ontdekkingsreizen langs de kusten van
Afrika, Azië en Amerika. In Amerika stichtten ze vestigingskolonies, men bleef er dus wonen.
Voornamelijk door de ziektes die de Europeanen meebrachten, stierf een groot deel van de
oorspronkelijke Indiaanse bevolking uit. Rond 1570 ondernamen de Engelsen en de Fransen ook
ontdekkingsreizen. Ons land deed dat vanaf 1595. Het Russische rijk breidde zich enorm uit, terwijl
de Chinezen actief werden langs Aziatische en Oost-Afrikaanse kust.
Europa
De renaissance is vooral bekend geworden door een aantal kunstenaars, zoals Leonardo da Vinci,
Michelangelo en Rafaël. De Duitse monnik Maarten Luther protesteerde tegen misstanden in de
katholieke kerk. Hij wilde de kerk hervormen (veranderen/reorganiseren). Er braken wrede
godsdienstoorlogen uit, maar in 1555 werd er in Augsburg vrede gesloten. Elke vorst bepaalde in het
Duitse rijk welke religie er in zijn gebied heerste. In Frankrijk brak er eveneens een godsdienstoorlog
uit tussen hugenoten (Franse protestanten) en katholieken. In 1598 werd het Edict van Nantes
gesloten. Dat verdrag gaf katholieken en protestanten (tijdelijk) dezelfde rechten.
Het rijk van Karel V rond 1555 in Europa, aangegeven in de kleur roze.
Spanje was het machtigste rijk in Europa. De Habsburgse vorsten Karel V en zijn zoon Filips II waren
de heersers van hun tijd. Door huwelijkspolitiek verkregen zij een enorm rijk 'waar de zon nooit
onderging'. Karel V en zijn zoon Filips II vochten menig oorlog uit met moslims in de Middellandse
Zee en tegen protestanten in Duitsland en de Nederlanden, zoals ons land toen heette. Filips vocht ook
tegen Frankrijk en Engeland.
Nederland
Karel V, maar vooral zijn zoon Filips II, zette de centralisatiepolitiek van de Bourgondische vorsten
voort. Dit tot groot ongenoegen van de adel in de Nederlanden onder leiding van Willem van Oranje.
Dit leidde tot de Tachtigjarige Oorlog. In 1581 zegden de opstandelingen de gehoorzaamheid aan
Filips op. Uiteindelijk ontstonden de Republiek der zeven Verenigde Nederlanden en de Zuidelijke
Nederlanden (het huidige België).
De Renaissancetijd
Pluk de dag
De middeleeuwers hadden het levensmotto Memento Mori (gedenk te sterven), maar in de nieuwe tijd
die was aangebroken, veranderde het levensmotto in Carpe Diem (Pluk de dag). Die nieuwe tijd is
Renaissance genaamd. Het gevoel dat je meer van het leven moest genieten, kwam voort uit
verhoogde welvaart die men in Noord-Italiaanse steden als Florence en Venetië kende in de 15e eeuw.
Er ontstond een grote interesse in de cultuur van de 'klassieken', de oude Grieken en Romeinen. In
hun werken herkende men een op het heden gerichte houding.
, Schoonheid
Humanisten (geleerden) onderzochten de oude werken van de Grieken en Romeinen. Nadat
geleerden uit Constantinopel waren gevlucht, omdat de Turken het hadden veroverd, kwam er veel
kennis bij over de ‘klassieken’. Onder humanisten ontstond er de idee dat de mens zich op alle
mogelijke gebieden moet ontplooien. Zo werd je een uomo universalis, de universele mens. De
Rotterdammer Erasmus heeft een belangrijke rol gespeeld in het humanisme. Hij probeerde het
christendom aan het humanisme te verbinden. De leergierige en kritische instelling van de humanisten
stimuleerde ook andere wetenschappers. De Poolse sterrenkundige Copernicus, zou het wereldbeeld
voor altijd veranderen. De aarde staat niet centraal, maar de zon!
Terug aan de natuur
Beeldende kunstenaars wilden de werkelijkheid zo realistisch mogelijk weer te geven. Net zoals de
Grieken en de Romeinen. De Bijbel stond niet langer centraal als bron van inspiratie, maar ook
portretten, natuur en mythologische figuren.
De Europese expansie
De Portugezen waren in de 15de eeuw de pioniers op het gebied van zeeroutes/ontdekkingsreizen. Zij
waren vooral actief in Azië . Columbus voer namens de Spanjaarden richting India, maar kwam in
1493 voor de kust van Amerika terecht. Hij vond er goud! De Spanjaarden stichtten een geweldig
imperium in Zuid-Amerika. Waarom ging men in Europa op ontdekkingsreis?
- Economisch motief: de invoer van specerijen, zijde, porselein etc. werd te duur. Arabieren
hadden het monopolie. Zelf invoeren is altijd goedkoper. Zo kon men veel geld verdienen.
- Religieus motief: verspreiding van het christendom
Om te voorkomen dat er een conflict zou uitbreken tussen Portugal en Spanje werd in 1494 de Lijn
van Tordesillas door de paus ingesteld. De westelijke helft was voor de Spanjaarden, de oostelijke
helft voor de Portugezen. Hoe werd het mogelijk om op ontdekkingsreis te gaan?
- betere scheepsbouw
- betere instrumenten om te navigeren
- betere kaarten
Spaanse veroveraars
Hoe hebben de Spanjaarden hun enorme rijk in Midden- en Zuid -Amerika kunnen besturen?
- wreedheid m.b.v. buskruit, geweren en paarden (uitmoorden, slavernij)
- ziektes (mazelen en pokken)
Spanjaarden komen aan bij de Azteken
De Nederlands gingen ook op ontdekkingsreis en zij bereikten Indonesië, dat gebied werd eeuwenlang
een kolonie van ons land. De gevolgen van de ontdekkingsreizen:
- Vergroting van macht en rijkdom door het ontstaan van de wereldhandel, koloniën, slavernij
en macht;
- de Europese cultuur werd leidend: dat noemen we eurocentrisme
De kerkhervorming
De Rotterdamse humanist Erasmus vertaalde de Bijbel (in het Grieks) opnieuw met gebruikmaking
van Griekse teksten en ontdekte dat er veel fouten in het Vulgaat zaten, dat al duizend jaar leidend
was. Erasmus vond dat het zuivere christendom was te vinden door Bijbelstudie. Dit was tegen het
zere been van de kerk, die van mening was dat alleen de kerk het ware geloof kon bepalen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rosannebonte. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
65040 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans
Récemment vu par vous
Autre ·
Blok 2 Portfolio Burgerschap Dimensie Economisch
Examen ·
Domain VI-CPPB QUESTIONS WITH COMPLETE SOLUTIONS
Examen ·
NUR 253: test 2 Questions with Complete Solutions
Pack ·
ALCOHOL CERTIFICATIONS TEST COMPILETION BUNDLE
Examen ·
PN3 FINAL EXAM (2022/2023) (Verified by Expert)
Pack ·
MNE3702, MNO3701 & FIN2602 COMPLETE EXAM BUNDLE
Notes de cours ·
Werkcollege aantekeningen IPR familierecht
Examen ·
CPPS Exam Chapters 1 11 questions with solutions
