Veterinaire Volksgezondheid
H1: Inleiding
Overzicht van het wetgevend kader
SLIDE 29
Mondiaal niveau
Website Codex Alimentarius:
Ook wel ‘Food Code’ genoemd. Is een verzameling van richtlijnen, normen en
gebruiksvoorschriften over voedsel en voedselveiligheid, uitgegeven door de Codex
Alimentarius Commission (CAC). Bepalen de goede praktijken op vlak van productie,
transformatie, fabricatie, transport en stockage van levensmiddelen of voedselgroepen, die
essentieel zijn voor de veiligheid en eetbaarheid ervan.
De normen uit de Codex Alimentarius zijn niet bindend, maar worden vaak als
basis voor nieuwe wetgeving rond voeding en voedselveiligheid gebruikt.
Het CAC is opgericht door FAO/WHO om consumentengezondheid te beschermen en
eerlijke handel in voedsel te promoten.
Codex bestaat uit:
- Algemene delen: hygiëne, labelling, additieven, inspectie en certificatie, residuen,
pesticiden, …
- Specifieke delen: verwijzen steeds naar een specifiek product of voedselgroep (vb.
fruitsap)
Verschillende thema’s van de Codex Alimentarius:
- Diervoeders
- Resistentie tegen antibiotica
- Biotechnologie
- Contaminanten (= chemische substanties die per ongeluk in voedsel of diervoeders
terecht komen en een risico kunnen vormen voor de gezondheid van mens of dier)
- Voedingswaarde en labelling
- Pesticiden
YouTube video Codex Alimentarius:
- Voedsel moet bereikbaar, veilig en van goede kwaliteit zijn
- Globale voedselvoorziening, we eten minder lokaal dan vroeger
o Volume en snelheid van de handel is verhoogd + daarmee ook risico op
pathogenen in voedsel
o Globale handel à globale oplossingen à Codex Alimentarius Commission
à nationale standaarden voor ieders welzijn: voedselproducenten, consumenten, elke
schakel, handel in het algemeen (product kan verkocht worden, zowel nationaal als
internationaal)
1
,! Tracing and tracking
Labelling: correcte informatie over additieven en substanties in een product: allergenen en
voedingswaarde
à Platform/app werd uitgerold waarmee dat gecheckt kan worden
SLIDE 31
Europees Niveau
Witboek over voedselveiligheid:
1) Europese Voedselautoriteit: onafhankelijke wetenschappelijke adviezen over:
- Alle aspecten met betrekking tot voedselveiligheid
- Het beheer van systemen voor snelle waarschuwingen
- Communicatie en dialoog met de consumenten over voedselveiligheids- en
gezondheidskwesties
- Onderhouden van netwerken met nationale instanties en wetenschappelijke
organen
à Voedselautoriteit
2) Wettelijk kader voor de hele voedselketen (zie 5 grondbeginselen)
3) Voedselveiligheidcontroles: handhaving wetgeving nagaan
4) Informatieverstrekking aan de consument
EFSA (European Food Safety Authority):
Europees Agentschap opgericht door de EU. Werkt onafhankelijk van Europese wetgevende
en uitvoerende instellingen (Commissie, Raad, Parlement) en van EU lidstaten.
EFSA werd in 2002 opgericht, volgend op een aantal voedselcrisissen in de jaren ’90.
Bedoeling is om een bron te zijn van wetenschappelijk advies over risico’s geassocieerd met
de voedselketen.
Manier van werken: krijgen voornamelijk aanvragen tot wetenschappelijk advies van
Europese Commissie maar voeren ook zelf wetenschappelijk onderzoek uit. Het is dan aan
de Commissie om te beslissen welke maatregelen ze nemen naar aanleiding van de
resultaten.
SLIDE 35
Nationaal Niveau
Risicobeheer: vastleggen van voedingsnormen die de economische actoren van de
voedselketen in acht moeten nemen.
Doelstelling voedingswetgeving EU:
- Hoog niveau van bescherming van leven en gezondheid van de mens verzekeren +
belangen van consument beschermen.
- Vrij verkeer in EU van producten die in overeenstemming zijn met de wetgeving
- General Food Law: basisdefinities, basisprincipes en algemene voorschriften van de
voedingswetgeving. Is de wettelijke grondslag voor alle specifieke voedingsnormen
van de secundaire wetgeving, zoals bijvoorbeeld etiketteernormen, normen rond
2
, additieven, normen rond contaminanten enz., en hanteert een geïntegreerde
aanpak « van boer tot bord », waarbij elke sector en elke actor van de voedselketen
betrokken worden.
Belgisch wettelijk kader: ‘Wet van 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid
van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten.’
Principes voedingswetgeving;
- Gebaseerd op risicoanalyse
- Voorzorgsprincipe
- Transparante en open communicatie
- Codex Alimentarius wordt geraadpleegd bij de uitwerking van voedingswetgeving
! In de sectoren die op Europees niveau niet geharmoniseerd zijn (bijvoorbeeld planten en
hun extracten, niet-plastic materialen die in contact komen met levensmiddelen) worden de
nationale voedingsnormen uitgewerkt door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu, met uitzondering van de normen inzake hygiëne (zie FAVV
daaromtrent).
EXTRA ARTIKEL: DE STANDAARD
De boer die niet vergroot, gaat dood. Waarom megastallen het Vlaamse platteland
veroveren.
Reden voor megastallen: ‘groot of dood’: intensieve veeboeren werken in een wereldmarkt
met flinterdunne marges. Deze kunnen enkel gecompenseerd worden door in grote
volumes te werken. Boeren zijn dus verplicht om aan schaalvergroting te doen om mee te
kunnen. Is echter kapitaal voor nodig.
Voorbeeld: een boer houdt gemiddeld 12 cent over aan een kip!
Bovendien:
- Alleen de grote spelers kunnen investeren in de duurzame systemen die de overheid
oplegt.
- Enkel als je intensiveert, houd je de prijsconcurrentie vol
Nogal wat boeren verkopen hun bedrijf aan voederfabrikanten à voederfabrikant
investeert nodige geld in bedrijf en boer werkt onder contract. Fabrieken hebben dus
touwtjes in handen.
Voederbedrijven beheersen vaak de hele keten en/of maken afspraken met broeierijen,
zeugenbedrijven, slachterijen, …
+ willen sowieso ook liever in grote aantallen voedsel kunnen produceren en verkopen à
schaalvergroting nodig.
3
