Resume
Samenvatting Thema 4 VWO 5
- Cours
- Type
Samenvatting Biologie voor Jou, VWO 5
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonnerluciazonnenberg
Aperçu du contenu
Basisstof 1 – tuinbouw van de toekomstPlanten spelen een centrale rol in ons leven -> zijn onmisbaar bij voedselproductie, vormen
de grootste bron van duurzame energie en worden gebruikt als grondstof voor diverse
producten.
Door groeiende bevolking en toenemende welvaart zal de vraag naar voedsel en energie
toenemen -> planten gaan een steeds belangrijkere rol spelen in ons leven.
Etioleren = wanneer planten te weinig of helemaal geen licht krijgen, worden de
bladeren/stengels lang en slap en verdwijnt het bladgroen. In Nederland heb je:
- Voedselproductie
- (Glas)tuinbouw
Basisstof 2 – bouw, groei en ontwikkeling van planten
Elk orgaan van een plant (wortels, stengels en bladeren) wordt aan de buitenkant omgeven
door epidermis (opperhuid) of kurk. Beide beschermen ze de plant tegen waterlelies en
infecties. De epidermiscellen groeien uit tot wortelharen.
De transportvaten zitten in elk orgaan en bestaan uit hout – en bastvaten -> voornamelijk
transport van water met daarin opgeloste stoffen. Bij kruidachtige stengels liggen de vaten
bij elkaar in vaatbundels, in bladeren liggen de vaten in nerven. In houtige stengels liggen de
houtvaten in jaarringen, de bastvaten liggen er omheen.
Groei en ontwikkeling van planten
Onder gunstige omstandigheden kunnen planten hun hele leven groeien -> genoeg zuurstof,
water, mineralen, CO2 en licht en een goede temperatuur. Tijdens de groei kunnen cellen
zich gaan specialiseren en kunnen organen veranderen/ er ontstaan nieuwe organen.
Delingen vinden plaats in meristemen (deelweefsels), deze bevinden zich in de toppen van
wortels en stengels (groeipunten = lengtegroei), in knoppen en in jonge bladeren. Het
meristeem in stengels heeft te maken met de diktegroei -> cambium. In de meristemen
komen stamcellen voor, die zijn de reden dat de plant zijn hele leven kan groeien.
Als een cel in het meristeem deelt, ontstaan er 2 dochtercellen -> 1 wordt een meristeemcel
en kan na verloop van tijd opnieuw delen. De ander ondergaat celstrekking -> cel verandert
van vorm en kan een speciale functie krijgen.
Diktegroei bij bomen en struiken
Lengtegroei bij houtachtige planten vindt alleen plaats in de jonge delen (wortel – en
stengeltop). Diktegroei vindt vooral plaats in een ringvormig meristeem (cambium) -> door
celdeling in cambium wordt de boom dikker. 1 van de dochtercellen blijft in cambium liggen;
de andere komt erbuiten te liggen.
- Naar binnen toe vormt cambium houtcellen en naar buiten toe bastcellen.
Een jaarring is al het hout dat in 1 jaar is gevormd:
- Voorjaarshout = wijde houtvaten met dunne wanden (lichtgekleurd).
- Zomerhout = nauwe houtvaten met dikke wanden (donkergekleurd).
- Jaargrens is de scherpe overgang tussen zomerhout en voorjaarshout.
In de herfst en winter is er geen cambiumactiviteit.
, Basisstof 3 – transport in planten
Bouw van vaten voor transport:
Houtvaten voor opwaarts transport (water en zouten):
- Vervoeren water en zouten van de wortels, via de stengels naar de bladeren.
- Anorganische sapstroom.
Bastvaten voor sapstroom naar de wortel (water en assimilatieproducten):
- Vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar alle delen van de
plant.
- Organische sapstroom.
Worteldruk:
- Actief transport van zouten door de endodermiscellen van wortelschors naar
houtvaten.
o Energie hiervoor wordt geleverd door de dissimilatie van glucose
o Er is zuurstof nodig en een niet te lage temperatuur.
- Osmose = de passieve opname van water, door de hogere zoutconcentratie in de
endodermiscellen en houtvaten.
o Kurkbandjes om de endodermiscellen (bandjes van Caspary): vormen een
waterdichte band in de celwanden waardoor geen transport mogelijk is
buiten de endodermiscellen om.
Waterpotentiaal = geeft de energietoestand aan van water onder bepaalde omstandigheden
en hieruit kan de richting van waterverplaatsing bepaald worden.
- Water met een hogere waterpotentiaal wordt verplaatst naar een plek met een
lagere waterpotentiaal.
Krachten die hierbij een rol spelen
- Druk; turgor en luchtdruk
- Osmotische druk; met toename van opgeloste stoffen neemt de waterpotentiaal af.
- Luchtvochtigheid
Ψ w =Ψ s +Ψ p
Cohesiekrachten = waardoor de watermoleculen bij elkaar blijven.
Adhesiekrachten = waarmee de watermoleculen aan de wand worden vastgehouden.
Huidmondjes bestaan uit 2 sluitcellen met bladgroen, gelegen in de opperhuid, om een
opening naar de intercellulaire holten.
- Jonge stengels en bladeren: vooral aan de onderzijde van het blad
- Open in het licht door toename van de turgor in sluitcellen.
o Diffusie van CO2 naar binnen en van O2 en H2O naar buiten
o Verdamping waardoor water en mineralen wordt aangetrokken vanuit de
wortel.
- Dicht in het donker door afname van de turgor in de sluitcellen.
- Dicht bij de droge omgevingslucht voorkomt verdamping door wind en warmte.
Druppelen = als door de worteldruk meer water aangevoerd wordt dan dar er verdampt
kunnen worden, druppels water
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur luciazonnenberg. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79373 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans