Samenvatting
cultuurfilosofie
gezondheidspromotie
Lana De Mulder
,Inhoud
1 Cultuurfilosofie....................................................................................................................................3
1.1 Wat is filosoferen?........................................................................................................................3
1.1.1 'Filosofie' : what's in a name?................................................................................................3
1.1.2 Structuur van het filosoferen.................................................................................................4
1.2 Het veranderend mens- en wereldbeeld......................................................................................5
1.3 Het traditionele wereldbeeld........................................................................................................6
1.3.1 Dieptebeschrijving.................................................................................................................6
1.3.2 Achtergronden.......................................................................................................................6
1.4 Het Moderne Wereldbeeld...........................................................................................................8
1.4.1 Dieptebeschrijving.................................................................................................................8
1.4.2 Achtergronden.......................................................................................................................9
1.5 Het postmoderne wereldbeeld...................................................................................................12
1.5.1 Feiten...................................................................................................................................12
1.5.2 Dieptebeschrijving...............................................................................................................12
1.6 Gezondheid en ziekte doorheen de eeuwen..............................................................................13
1.6.1 In de oudheid: een 'religieuze' laag.....................................................................................13
1.6.2 In de middeleeuwen: een 'metafysische' laag.....................................................................14
1.6.3 In de moderne tijd: een 'modernistische' of 'beheersende' laag.........................................14
1.6.4 In de postmoderne tijd: 'beamende' laag............................................................................14
2 Onze huidige samenleving.................................................................................................................14
2.1 Overgang van moderniteit naar postmoderniteit.......................................................................14
2.1.1 J-F Lyoterd kondigt het einde aan van de grote verhalen....................................................15
2.2 Enkele kenmerken......................................................................................................................15
2.2.1 Vloeibaarheid.......................................................................................................................15
2.2.2 Maakbaarheid......................................................................................................................16
2.2.3 Digitalisering en Ehealth......................................................................................................19
3 Cultuursensitieve zorg, de 5 wereldreligies en hun visie op ziekte, gezondheid en dood.................20
3.1 Inleiding......................................................................................................................................20
3.2 Het jodendom.............................................................................................................................20
3.3 Het Christendom.........................................................................................................................21
3.4 De Islam......................................................................................................................................22
, 3.5 Het hindoeïsme..........................................................................................................................23
3.6 Het Boeddhisme.........................................................................................................................24
1 Cultuurfilosofie
1.1 Wat is filosoferen?
1.1.1 'Filosofie' : what's in a name?
Filosofie in de betekenis van levenswijsheid
Vroeger had elk dorp een 'dorpfilosoof'. Een pittoresk figuur die ter wille van zijn
levenswijsheid en levenservaring door de dorpelingen werd geëerd.
, Filosofie in de betekenis van een algemene visie op iets
In de media hoor je geregeld wendingen als 'de filosofie van dit bedrijf'. Telkens duidt het
woord filosofie dan oriënterende opvattingen of visies aan.
Filosofie als theoretisch denksysteem
Als aanduiding van het beroep of het vak van een bepaald filosoof, of denken van een
filosofische stroming.
Filosofie = (Grieks: philosophia) het is een samengesteld naamwoord, gevormd door philos (vriend)
en sophia (wijsheid). Het Nederlands synoniem: wijsbegeerte.
= intellectuele houding die zich ontwikkelt vanuit het verlangen naar wijsheid.
1.1.2 Structuur van het filosoferen
Filosofie is:
1. Nadenken
2. Radicaal en fundamenteel nadenken
3. Radicaal en fundamenteel nadenken vanuit ervaring en verwondering
1.1.2.1 Na- denken
Denken wijst op de aanwezigheid van bewustzijn, nadenken op het vermogen tot bewustzijn van
zichzelf. Reflecteren is het vermogen stil te staan en terug te blikken.
Filosoferen is in deze zin denkwerk dat ontstaat wanneer de mens halt houdt, zijn praktische
bezigheden onderbreekt en zich neerzet, om te reflecteren en na te denken over wat gebeurd is.
Epochaal denkwerk = het filosofisch denken is een onderbreking, een halte op de tijdslijn.
Filosoferen betreft een intellectuele houding die de tijd en de wereld poogt te begrijpen en te
doorgronden, die poogt te verstaan en te verklaren.
1.1.2.2 Radicaal en fundamenteel nadenken
An sich: de objectieve werkelijkheid = de werkelijkheid zoals ze is, op zichzelf
Für mich: de subjectieve werkelijkheid = de werkelijkheid zoals ik ze zie, vanuit mijn standpunt, mijn
ervaring van de werkelijkheid.
Bv: water kan levensnoodzakelijk zijn (brand, visvangst, droogte, dorst) maar ook dodelijk
(drenkeling). Dit is subjectief, filosofie zoekt naar de objectieve betekenis.
De wetenschappen bestuderen de werkelijkheid, de natuur vanuit 1 invalshoek, 1 subjectief
standpunt. Filosofie probeert een objectief standpunt in te nemen en de werkelijkheid an sich te
bereiken. 'Wat maakt een mens tot mens?' 'Wat is het om mens te zijn?'
Daarom mag het filosofisch denken radicaal denken genoemd worden. Het graaft naar de wortels
van de werkelijkheid. (wortels van boom zijn onzichtbaar maar de kracht draag het geheel).
De wetenschappen zijn de verschillende takken van de bomen en de filosofie zijn de wortels.
Fundamentele/radicale vragen:
- Vraag naar het van de dingen, wat ze zijn, op zichzelf.
- Hoe zit de werkelijkheid fundamenteel in elkaar?
- Waarom is er iets en niet niets?
, - De samenhang en de eenheid van de werkelijkheid
- De zin of betekenis en het waarheen of het doel van de werkelijkheid
Illustratie: 6 blinden en de olifant
1.1.2.3 Radicaal en fundamenteel nadenken vanuit de ervaring van verwondering
' Niets past beter bij een filosoof dan het gevoel van verwondering. Een andere oorsprong dan dit
gevoel heeft de filosofie niet' (Plato).
De mens kan met de waarom-vraag de boeien openen waarmee hij aan de werkelijkheid vast zit. De
verwondering is de kracht die hem in de richting van het filosoferen voortstuwt. Het is de 'stemming'
die de mens aan het filosoferen brengt, het is de bron waaruit het filosofisch nadenken ontspringt.
Verwondering is een typisch menselijk gedrag:
- Men stelt van jongs af aan vast dat hun ervaringen samenhangen en ze ondervinden dat de
werkelijkheid op zijn beurt samenhangt
- Verwondering treedt op wanneer een nieuwe ervaring niet helemaal past in het systeem
dat er tot nog toe gevormd werd
- Verwondering neemt af naarmate de leeftijd en de geleerdheid toeneemt
3 stadia van verwondering:
1. Verwondering uit zich als gevolg van de ervaring van een wonder. Het zich kunnen
verbazen over de dingen, spontaan getroffen kunnen worden door wat anders is dan het
vertrouwde.
2. Verwondering brengt een zekere wonde teweeg door het zekere en vertrouwde in vraag te
stellen en in beweging te brengen, door onze vooroordelen telkens te doorbreken.
3. Verwondering is een stadium dat overgaat en uitgroeit tot bewondering en fascinatie voor
de ontdekte veelzijdigheid van wat er is.
1.2 Het veranderend mens- en wereldbeeld
Filosofie van de westerse cultuur: analyse van mens- en wereldbeeld
Wereldbeeld: de dominante collectieve voorstelling die een maatschappij onderhoudt over de
samenstelling van haar leefwereld. Tot het wereldbeeld hoort niet enkel een voorstelling van het
heelal (kosmologie) maar ook een voorstelling van tijd en ruimte, maatschappij-orde, mens, God en
van de natuur.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lanademu. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
