Samenvatting: Wetgeving en financiering zorgvoorzieningen
Hoofdstuk 1: Inleiding (9/02/2021)
- De huidige situatie is dat er 63 algemeen erkende ziekenhuizen zijn in Vlaanderen
- In bepaalde regio’s zien we sterke concentratie van ziekenhuizen
- 34 psychiatrische ziekenhuizen erkend in Vlaanderen
- Oost-Vlaanderen is een recordhouding van psychiatrische bedden
Het uitgangspunt is vrij iniatief namelijk dat iedereen die dat wil, een ziekenhuis kan aanbieden en het
zorgaanbod dat wordt geboden zelf kan kiezen maar vanuit de overheid beperkt dit wel grotendeels.
- Eerste ziekenhuizen in Vlaanderen zijn opgericht in 12 de eeuw en bestaan vandaag nog
= Brugge (Sint-Jan) en Antwerpen (Elisabeth)
- Tot 1963 was de wetgeving rond ziekenhuizen zeer beperkt (enkel hygiëne, veiligheid, …)
- In 1963 besliste de overheid om ziekenhuizen te reguleren via specifieke wetgeving
= Ter compensatie van de financiële injectie vanuit overheid
= Op het moment dat er een hervorming was van ziekteverzekering
4 doelstellingen 1ste ziekenhuiswet
Toegankelijkheid ziekenhuiszorg voor alle inwoners: Alle kosten in hand houden
Kwaliteit garanderen via normen en erkenningsvoorwaarden
Financiële leefbaarheid garanderen
Planning: Om een optimaal ziekenhuisaanbod te hebben moeten we plannen
= Indicatief, men kon ook een ZH openen op een plaats die niet in de planning staat
Instrumenten om ziekenhuizen te ondersteunen in deze doelstellingen zijn programmatie,
erkenningsnormen en financiering.
1.1 Programmatie
Rekenkundige regels op basis van een aantal elementen zoals bevolkingscijfers, leeftijd, morbiditeit en
geografische spreiding (Bv. Aanrij tijden).
Vanaf 1973 was het passen binnen de programmatie noodzakelijk om een erkenning van ZH te
bekomen, dus niet langer indicatief.
De geprogrammeerde bedden moet altijd hoger of gelijk zijn aan het aantal erkende bedden en ze zijn
op niveau van kenletter vastgesteld.
- Vlaanderen wordt ingedeeld in 38 inplantingspolen (IP)
= Erkende bedden per kenletter zoals CD, E, M, N/C en hebben elk een programmatiecriteria
- Theoretische programmatie (TP)
- Invulling theoretische programmatie (ITP) is het verschil tussen de 2
Het blijkt niet het geval te zijn dat erkende bedden onder de geprogrammeerde bedden moeten
liggen. In Aalst ligt dit hoger, maar in Asse waar er meer bevolking is ligt dit lager.
Voor de nieuw op te stellen bedden is deze regelgeving van toepassing
- Regio rond Antwerpen en aan de kust overstijgen de toewijzingscriteria
- Maar verschilt van kenletter tot kenletter
- C/D bedden heeft een overvulling in Oost en W-Vlaanderen
- E bedden heeft enkel in Leuven een overtal en in Limburg nog ruimte om pediatrie op te starten
Wetgeving & Financiering Pagina | 2
,1982: Moratorium op ziekenhuisbedden: Aantal erkende bedden geblokkeerd op 1 juli 1982
- Om uitgaven onder controle te houden
- Per bijkomende bed dient ander bed te worden geschrapt (met conversieregels voor kenletters)
= Bijvoorbeeld een CD bed schrappen en omzetten naar kleine k kinderpsychiatrie
= Meestal niet 1 op 1: Niet elk bed is evenveel waard dus daarom conversieregels
= Waarde is gebaseerd op kostenstructuur die aan de basis ligt namelijk personeelsbezetting
Conclusie: Programmatie heeft slechts een beperkte rol in aansturen ziekenhuisaanbod maar
doorheen de tijd is de programmatie uitgebreid naar medisch-technisch diensten, functies,
zorgprogramma’s en bepaalde zware medische apparatuur.
→ Vooral middel om uitgaven in de gezondheidszorg in te perken
Voorbeeld: De PET-scan
Bepaling dat er een maximum aantal centra zijn di erkend worden zoals UZ, kankercentra, 16 centra bovenop de
geldende criteria en 9 Vlaanderen, 6 Wallonië en 1 Brussel. Voor opleiding en onderzoek hebben Universitaire
centra een extra scan ter beschikking.
1.2 Erkenningsnormen
Alleen erkende ziekenhuizen, ziekenhuisdiensten, ziekenhuisfuncties en zorgprogramma’s mogen
geopend en geëxploiteerd worden.
- Maar dit is nooit definitief want gemeenschapsoverheid voert inspecties voor de erkenning uit
= Erkenningsnormen hebben een significante impact op aanbod gehad
- Minimumvereisten ziekenhuis is 150 bedden over 3 afdelingen
= Heeft impact gehad op fusies in jaren 90 en zette zich nadien verder voor andere regels
Sinds 1980 is er een basisregel: Federale
Gewijzigd in 2011 door het vlinderakkoord: De gemeenschappen zijn sindsdien bevoegd om de
normen te definiëren waaraan de ziekenhuizen moeten beantwoorden om erkend te worden.
- Maar programmatie is nog altijd federale bevoegdheid blijft
- Financiering blijft ook federale bevoegdheid
- Erkenningsnormen moet altijd geverifiëren dat het geen negatieve impact heeft op federale
budgetten behalve in geval van bilateraal akkoord
- De kwalitatieve referentienormen die door EU worden vastgesteld zijn van toepassing
Conclusie: Bevoegdheid is nog niet vaak gebruikt sinds 2011
○ Basisnormen: Normen over basisstructuur van ziekenhuis
○ Aanvullende normen: Minimum aantal bedden, hoeveel bedden per kenletter
○ Bijzondere normen: Vormen van samenwerkingen en UZ
Erkenningsnormen zijn complementair met de programmatiecriteria.
Voorbeeld PET-scan
Normen met betrekking tot de staf, tijdens openingsuur moet geneesheer-specialist aanwezig zijn, bewijs van
leveren van voldoende oncologische activiteit, erkend zorgprogramma voor oncologie, …
1.3 Beheerstructuur van ziekenhuizen
Wetgeving & Financiering Pagina | 2
, Wet op de ziekenhuizen (nieuwe versie 2008)
Artikel 1: Wet van toepassing op alle ziekenhuizen (ongeacht publiek of privaat)
= Met uitzondering militair ziekenhuizen
Artikel 15: Ieder ziekenhuis heeft een eigen beheer en ZH moeten uitgebaat worden door een
rechtspersoon die uitsluitende de uitbating van 1 of meerdere gezondheidsvoorzieningen als
statutair doel heeft.
Artikel 16: De algemene en uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de ziekenhuisactiviteit berust
bij de beheerder.
Artikel 17: De directeur werk nauw samen met hoofdarts, hoofd verpleegkundige, paramedisch
hoofd, administratief-financieel, technische diensten en ziekenhuisapotheker.
Huidige wettelijke organisatievorm = Functionele organisatie
Om te beginnen houdt dit geen rekening met de evoluties die er zijn sinds 1986, want sinds diens
zijn ZH meer multidisciplinair gaan werken en zijn er verschillende schaalvergrotingen uitgevoerd.
Om die redenen zijn we aan het evolueren naar andere organisatiestructuren:
Divisieorganisatie
Ziekenhuis gestructureerd in divisies of clusters die voor een samenhangend geheel van
zorgprogramma’s instaan. Een groep personen dragen verantwoordelijkheid voor de
zorgprogramma’s.
Drie types divisies:
1. Primaire divisies: dragen de verantwoordelijkheid voor de zorgprogramma's
2. Medisch-ondersteunende diensten: leveren ondersteuning aan de primaire divisies
3. Faciliteiten verstrekkende divisies (niet-klinisch)
= Geven ondersteuning aan zowel de primaire als de medisch ondersteunende divisies
Bijvoorbeeld: UZ Gent
Service-Line organisaties
Organisaties die gestructureerd zijn rond klinische processen vanuit perspectief patiënten
Per patiënten structuur een leidinggevende en SLA afnemen tussen departementen
Uitdagend model omdat je connecties tussen verschillende processen moeten kunnen beheersen
In praktijk zien we combinatie van de 3 modellen terug:
Wetgeving & Financiering Pagina | 2
, ○ Wettelijke structuur: Dit moet voorzien zijn
○ Groepering van diensten = Divisiemodel
○ Centra voor bepaalde pathologieën en patiëntengroepen = Netwerkstructuur
Operationeel management, bestuursorgaan en orgaan daarboven waarin aandeelhouders zich
bevinden maar dit laatste niveau wordt niet geregeld in de ziekenhuiswetgeving.
Naast ziekenhuiswet moet men ook naar andere specifieke wetgevingen kijken die samenhangt met
de juridische vorm waarin het ziekenhuis is opgenomen.
Verenigingen en stichtingen Wet:
Een VZW-ziekenhuis moet voldoen aan de verenigingen en stichtingen wet waarin ook belangrijke
bepalingen zijn opgenomen rondom bestuursstructuren van ziekenhuizen. In deze wet is een 3-
delige structuur voorzien:
○ Orgaan van dagelijks bestuur: In vzw-wetgeving is dit facultatief (= Directie ziekenhuis)
○ Bestuursorgaan: Residuaire bevoegdheid (= Alles wat niet is toegewezen aan ander orgaan)
= Dit orgaan neemt dus de beheerder rol op zich zoals voorzien in de ziekenhuiswet
○ Algemene vergadering waar de leden vertegenwoordigd worden (bepaling in vzw-wetgeving)
Decreet over lokaal bestuur (Publieke ziekenhuizen)
Dit decreet voorziet 2 bestuursvormen
○ Algemene vergadering
○ Raad van bestuur
= Maar slecht 1/3de van OCMW bestuurders mogen geen lid zijn van OCMW-raad
= Dus 1/3de mag bijvoorbeeld uit bedrijfswereld komen zonder link aan OCMW-zaken
1.4 Situering binnen Europa
Wetgeving & Financiering Pagina | 2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur spydro. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.