Samenvatting van het handboek "relaties en risico's, economisch privaatrecht vroeger en vandaag" - opleidingsonderdeel "historische en vergelijkende inleiding tot het privaatrecht - Professor Dave de Ruysscher - academiejaar
PROFESSOR DAVE DE RUYSSCHER
ACADEMIEJAAR 2020-2021
,INHOUDSOPGAVE
1. DE TECHNIEKEN VAN HET RECHT.............................................................................................................. 2
1.1 WETGEVING ........................................................................................................................................................................ 3
1.1.1 WETGEVING IN DE ROMEINSE TIJD .......................................................................................................................... 3
1.2 PROCEDURES IN HET ROMEINSE RECHT ......................................................................................................................... 13
1.2.1 LEGISACTIO- EN FORMULA-PROCES ....................................................................................................................... 13
1.2.2 WRITS ..................................................................................................................................................................... 21
1.3 RECHTSLEER EN EQUITY ................................................................................................................................................... 22
1.3.1 RECHTSLEER IN DE ROMEINSE TIJD ....................................................................................................................... 22
1.3.2 HET IUS COMMUNE (CA. 1100-1800) DE MAATSCHAPPIJ VERANDERT ................................................................ 22
1.3.3 EQUITY .................................................................................................................................................................... 35
1.4 RECHTSLEER EN WETGEVING: CONFLICT OF SAMENSPEL?.............................................................................................. 36
1.4.1 CODIFICATIES ......................................................................................................................................................... 36
2. RELATIES............................................................................................................................................. 41
2.1 CONTRACTEN .................................................................................................................................................................... 41
2.1.1 TYPES ...................................................................................................................................................................... 41
2.1.2 CONTRACTVRIJHEID ............................................................................................................................................... 45
2.2 HUWELIJK ........................................................................................................................................................................ 46
2.2.1 HET ROMEINSE MATRIMONIUM ............................................................................................................................ 46
2.2.2 HET HUWELIJK IN DE VROEGE MIDDELEEUWEN ................................................................................................... 51
2.2.3 HET HUWELIJK IN HET CANONIEK RECHT (LATE MIDDELEEUWEN) ........................................................................ 53
2.2.4 HET HUWELIJK IN HET LOKALE RECHT ................................................................................................................... 56
2.2.5 DE FRANSE REVOLUTIE EN CODE CIVIL................................................................................................................... 58
3. RISICO’S ............................................................................................................................................. 61
3.1 INFORMATIEASSYMETRIE EN MISBRUIK VAN OMSTANDIGHEDEN IN CONTRACTEN ..................................................... 61
3.1.1 ROMEINS RECHT .................................................................................................................................................... 61
3.1.2 HET IUS COMMUNE................................................................................................................................................ 64
3.1.3 DE CODE CIVIL ........................................................................................................................................................ 64
3.1.4 CONSUMENTENRECHT ........................................................................................................................................... 65
3.2 ZAKELIJK RECHT, ZEKERHEID EN VERZEKEREN ................................................................................................................ 65
3.2.1 ZAKELIJKE RECHTEN ............................................................................................................................................... 65
3.2.2 ZEKERHEDEN .......................................................................................................................................................... 70
3.2.3 VERZEKERINGEN .................................................................................................................................................... 73
3.3 INVESTERINGEN ............................................................................................................................................................... 74
3.3.1 AFSCHERMEN VAN VERMOGEN ............................................................................................................................. 74
3.3.2 INFORMATIEUITWISSELING BIJ INVESTERINGEN ................................................................................................... 85
3.3.3 FAILLISSEMENT ....................................................................................................................................................... 89
1
,1. DE TECHNIEKEN VAN HET RECHT
Rechtsregels worden gevonden in verschillende bronnen van het recht.
Materiële bronnen van recht zijn de maatschappelijke achtergronden van rechtsregels. Ze duiden op de
omstandigheden die de inhoud ervan bepalen.
Formele bronnen van recht zijn factoren die de vorm en de inhoud van rechtsregels rechtstreeks bepalen.
In die bronnen vindt men de eigenlijke rechtsregels.
Doorheen de geschiedenis zijn er perioden waarin de wetgeving doorslaggevend was. Wetten
veronderstellen dat de macht om regels te veranderen geconcentreerd is in de persoon van een vorst of in
een instelling zoals het parlement. In andere perioden is de procedure dan weer het belangrijkste. Rechtsleer
was ook belangrijk in de late Romeinse Republiek (1e eeuw V.C.) en de vroege keizertijd (1e en 2e eeuw N.C.)
en opnieuw van de 12e eeuw tot de 19e eeuw. In de common law landen speelde equity een belangrijke rol
vanaf de 14e eeuw.
Een belangrijk verschil tussen wet- en proceduregeoriënteerde stelsels enerzijds en regimes die gericht zijn
op rechtsleer en equity is dat de eerste doorgaans strengere vereisten stellen aan de toegang tot het recht; de
laatsten laten meer abstractie en openheid toe.
2
, 1.1 WETGEVING
1.1.1 WETGEVING IN DE ROMEINSE TIJD
De romeinse koningswetten (leges regiae) waren de uiting van de wil van de vorst. Het politieke regime was
gecentreerd rond de figuur van de koning:
• Hij gold als sterkste soldaat, de beslissingen inzake oorlog en belastingen vormde zijn belangrijkste
bevoegdheden.
• Hij was ook rechter, zijn autoriteit gelde als door de goden gesteund.
• De koning zetelde op het kapitool.
Wanneer de koning beslissingen moest maken over oorlog kreeg hij de medewerking van de comitia curiata.
In deze vergadering kwamen vertegenwoordigers van de curien bij elkaar, dit waren groepen van oudsten
binnen de stammen (Gentes).
De koning stond aan het hoofd van een verbond van gemeenschappen, die op 7 heuvels van Rome waren
ontstaan. Die gemeenschappen bestonden uit verschillende culturen. In de eerste helft van de 8ste eeuw V.C.
waren de Grieken naar de Italiaanse gebieden gekomen (baai van Napels), in de streek van Latium ontstonden
in de 6de eeuw v.C. enkele nederzettingen aan de Tiber onder invloed van de Etrusken. Deze dorpen in dit
gebied vormden een septimonium (vernoemd naar de 7 heuveldorpjes die er deel van uitmaakten).
• De Latijnen brachten de taal aan
• Het schrift was Etrustiksch
Het septimonium kende een sterk gesegregeerde samenleving. De oudste inwoners werden bevoordeeld (de
Patriciers), wie later naar de gemeenschap was gekomen was een Plebejer.
• Patriciers:
o Konden enkel huwen met patriciërs
o Eigen tempels
o Behoorden tot de rijkste klassen van Rome
o Belangrijkste functies behoorde aan hun toe
§ Zetelde in de comitia curiata
• Plebejers:
o De laaggeschoolde klasse
o Weinig betaalde arbeiders
o Romeinse economie steunde op hun werk
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur wendyvandepeele. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
